Splot szyjny - charakterystyka, funkcje, najczęstsze schorzenia
Splot szyjny to miejsce zlokalizowane na przednio-bocznej powierzchni kręgów szyjnych, a dokładniej ich trzonów. Liczne włókna tworzą gałęzie, które unerwiają cały obszar szyi, a także nerw przeponowy. Jakie funkcje pełni splot szyjny i na jakie nieprawidłowości jest narażony?
1. Co to jest splot szyjny?
Splotem szyjnym nazywa się miejsce, w którym przeplatają się włókna korzeni brzusznych nerwów rdzeniowych od C1-C4. Tworzy to sieć gałęzi oraz pnie nerwów, które wspólnie zapewniają prawidłowe unerwienie narządów pod kątem czuciowym i ruchowym.
Splot szyjny rozciąga się na wysokości od pierwszego do czwartego kręgu szyjnego i skupia w sobie włókna korzeni brzusznych nerwów rdzeniowych, czasem sięgając kręgu C5. Dzięki temu możliwe jest stworzenie sieci włókien nerwowych, dochodzących z różnych części rdzenia kręgowego, które przechodzą do szyi oraz klatki piersiowej.
Włókna są ze sobą wymieszane w taki sposób, że każdy z nerwów może zawierać elementy, pochodzące z różnych pięter rdzenia kręgowego.
Wokół splotu szyjnego formuje się przede wszystkim nerw przeponowy oraz gałęzie:
- do mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego,
- do mięśnia czworobocznego szyi (kapturowego),
- do mięśni w okolicy kości gnykowej,
- do przedniej powierzchni krtani,
- do okolic ucha i powłok potylicznej części czaszki,
- skórne, które unerwiają czuciowo powłoki szyi.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Rola splotu szyjnego
Do czego służy splot szyjny? Jego podstawową funkcją jest unerwienie okolicy ucha oraz potylicy, a także powłok szyjnych i okolicę podjęzykową pod względem czuciowym. Dzięki istnieniu splotu szyjnego możliwa jest stabilizacja pozycji głowy. Unerwienie mięśni mostokowo-obojczykowo-sutkowych, głębokich oraz czoworoboczego szyi pozwala na utrzymanie głowy, pochylanie nią oraz na skręcanie jej w różnych kierunkach.
Splot szyjny odpowiada także za korygowanie położenia głowy względem ruchów ciała. Splot szyjny amortyzuje także wszelkie wstrząsy, dzięki czemu chroni mózg.
Splot szyjny warunkuje także działanie nerwu przeponowego. Odpowiada on za stabilizację przepony, co z kolej wpływa na utrzymanie wszystkich narządów jamy brzusznej na właściwym miejscu. Nerw przeponowy wymusza także odpowiednią ilość skurczów, które wspomagają prawidłowy rytm oddechu.
Jeśli dojdzie do porażenia lub jakiegokolwiek uszkodzenia nerwu przeponowego, konieczne może być użycie respiratora. Czasem lekkie pobudzenie lub naruszenie nerwu przeponowego może wywołać kaszel lub czkawkę.
Splot szyjny unerwia także górną część otrzewnej, osierdzie oraz część opłucnej w okolicy wnęki i szczytu płuca.
3. Uszkodzenie splotu szyjnego
Uszkodzenie splotu szyjnego lub jakichkolwiek korzeni może być bardzo niebezpieczne dla zdrowia, a nawet stanowić zagrożenie życia. Wszystko zależy od stopnia i lokalizacji uszkodzenia.
W najgorszych przypadkach może dojść do zaburzeń statyki głowy, co oznacza, że pacjent nie może kontrolować jej położenia, a także do poważnych w skutkach zaburzeń oddychania.
Do uszkodzenia splotu szyjnego dochodzi często na skutek złamania jednego lub kilku kręgów szyjnych. Do takiego zdarzenia może dojść na skutek upadków, wypadków samochodowych lub skokiem do zbyt płytkiej wody. Do złamania kręgów może dojść także po uderzeniu w głowę ciężkim przedmiotem.
Splot szyjny może ulec także porażeniu. Może do tego dojść na skutek ucisku ze strony powiększonych węzłów chłonnych lub obecności guza. Porażenie splotu szyjnego może być spowodowany także przez procesy zapalne lub zwłóknienie.
Leczenie uszkodzeń splotu szyjnego w pierwszej kolejności polega na zwolnieniu uścisku, a więc ustabilizowaniu węzłów chłonnych lub usunięcia guzów nowotworowych. W przypadku uszkodzeń mechanicznych należy przywrócić właściwą formę anatomiczną, co pozwoli na samoistną regenerację splotu szyjnego.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
