Częsta przypadłość zimą. Może doprowadzić nawet do paraliżu twarzy
Czy można mieć zapalenie ucha i o tym nie wiedzieć? Wbrew dość powszechnemu przekonaniu w przypadku przewlekłego zapalenia ucha środkowego może nie być żadnych objawów, a pacjenci o problemie często dowiadują się już na etapie poważnych powikłań. Brak leczenia może doprowadzić do paraliżu twarzy, a nawet utraty wzroku.
1. Choroba częściej atakuje zimą
Zapalenie ucha środkowego znacznie częściej występuje w okresie jesienno-zimowym, ponieważ uszy są szczególnie wrażliwe na gwałtowne zmiany temperatur. Najczęstszym podłożem jest infekcja wirusowa.
- Najwięcej infekcji związanych z uchem środkowym pojawia się w sezonie jesienno-zimowym, aż do wiosny. Pora roku odgrywa tu znaczenie, gdyż dzieci mają większy kontakt z rówieśnikami i znacznie częściej przebywają w zamkniętych pomieszczeniach. Z kolei u osób dorosłych to szczyt zachorowań na różne infekcje górnych dróg oddechowych, które dopiero mogą wejść w stan przewlekły - tłumaczy prof. Piotr H. Skarżyński, otorynolaryngolog, audiolog i foniatra, dyrektor ds. nauki i rozwoju w Instytucie Narządów Zmysłów, zastępca kierownika Zakładu Teleaudiologii i Badań Przesiewowych w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach.
W przypadku ostrego zapalenia ucha występuje silny ból, który trudno przeoczyć. Znacznie trudniejsza jest diagnostyka przy zapaleniu przewlekłym, które długo może nie dawać żadnych objawów, właśnie dlatego u wielu pacjentów choroba jest rozpoznawana dopiero na etapie powikłań.
- Co istotne, przewlekłe zapalenie ucha może już nie powodować takiego bólu, natomiast płyn, który znajduje się w uchu środkowym, często jest źródłem różnych drobnoustrojów, które namnażają się, powodując uszkodzenia. Pierwszym objawem, często zgłaszanym przez pacjentów, są szumy uszne - wyjaśnia prof. Piotr H. Skarżyński.
- Symptomem przewlekłego zapalenia ucha może być też - zwykle odwracalne - pogorszenie słuchu, przez co płyn znajdujący się w uchu upośledza prawidłową ruchomość kosteczek słuchowych. Może dojść do niszczenia struktur ucha środkowego, czyli do perforacji błony bębenkowej, destrukcji kosteczek słuchowych. To oznacza, że powstały niedosłuch będzie wymagał leczenia operacyjnego - podkreśla otolaryngolog.
2. Choroby uszu mogą doprowadzić do paraliżu twarzy
Otolaryngolog lek. Tomasz Kolka zwraca uwagę też na nagminny problem z przerywaniem terapii. U wielu pacjentów zapalenie ucha ma tendencję do nawracania, co powoduje, że część z nich zaczyna ignorować problem albo przerywa leczenie, uznając, że za długo przyjmują antybiotyki czy sterydy i szukają alternatywnych sposobów leczenia. Skutki mogą być porażające.
- Takie postępowanie niestety często nie kończy się dobrze. Nieleczone ostre lub przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego może skończyć się groźnymi powikłaniami. Jednym z nich, najmniej groźnym, jest perforacja błony bębenkowej z wyciekiem treści ropnej do przewodu słuchowego wewnętrznego - opowiada lekarz w nagraniu opublikowanym na Instagramie.
W skrajnych przypadkach może dojść nawet do paraliżu części twarzy oraz porażenia nerwów i mięśni gałkoruchowych, co powoduje, że chorzy nie mogą nimi prawidłowo ruszać.
- W wyniku powikłań często dochodzi też do zaburzeń równowagi i zawrotów głowy. Wszystko za sprawą lokalizacji narządu równowagi, który również znajduje się w uchu środkowym, więc patogeny mogą wniknąć, chociażby do kanałów półkolistych. Nieleczone zapalenie ucha lub leczone w sposób niewystarczająco skuteczny może spowodować częściowo nieodwracalny niedosłuch na drodze odbiorczej. Może dojść nawet do zakrzepicy zatoki esowatej, a w skrajnych przypadkach do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych - ostrzega prof. Piotr Skarżyński.
- W przypadku trwającego długo przewlekłego zapalania ucha może też dojść do częściowego zaburzenia przewodnictwa nerwowego, które odpowiada za mimikę twarzy. Zdarza się, że powoduje to częściowego zaburzenia ruchomości twarzy. Objawy są następujące: nie jesteśmy w stanie zmarszczyć czoła, zagwizdać, opada nam kącik ust. Może dojść też do zaburzeń smaku. Kiedy patogeny przedostaną się poza kość skroniową, sprawa staje się już poważna i może dojść do zaburzeń ruchomości gałki ocznej. Możliwe jest także pojawienie się problemów ze wzrokiem i uszkodzenie nerwów czaszkowych - dodaje ekspert.
3. Te grupy są najbardziej narażone na powikłania
Prof. Skarżyński przyznaje, że skala problemu jest duża. Na przewlekłe zapalenie ucha najbardziej narażeni są pacjenci cierpiący na alergię i astmę.
- Zapalenie ucha środkowego, zwłaszcza przewlekłe, jest częste u dorosłych, którzy zmagają się z alergią, astmą albo przewlekłym zapalaniem zatok przynosowych, czyli u osób, u których oddychanie jest zaburzone, oddychają nosem, mają uczucie wydzieliny spływającej po tylnej ścianie gardła lub odczuwają bóle w okolicach czołowych - wskazuje lekarz.
- Te przypadłości są częste, szczególnie w okresie zimowym. Trąbka słuchowa nie pracuje w sposób prawidłowy, jednak wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że może mieć zapalenie ucha środkowego. W takich przypadkach najpierw należy wyleczyć problem pierwotny, czyli np. schorzenie zatok - zaznacza prof. Skarżyński i dodaje, że te powikłania dość często dotykają osoby, które przeszły COVID.
- Dużo mówiło się o zaburzeniach smaku i węchu u zakażonych, a równie często u chorych dochodziło do przewlekłego zapalenia ucha i w wielu przypadkach nawet do jednostronnej utraty słuchu - puentuje ekspert.
Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
