Ubytki pochodzenia niepróchnicowego - przyczyny, rodzaje, leczenie
Kiedy myślimy o ubytkach w zębach, najczęściej mamy na myśli próchnicę. Jednak to nie jedyna przyczyna problemów z uzębieniem. Ubytki niepróchnicowego pochodzenia zdarzają się równie często i tak samo wymagają pomocy stomatologa. Zobacz, na jakie jeszcze ubytki narażone są Twoje zęby.
1. Czym są ubytki niepróchnicowego pochodzenia
Próchnica pojawia się na skutek działania tzw. bakterii próchnicotwórczych. Ubytki pochodzenia niepróchnicowego powstają niezależnie od działania tych bakterii, a ich przyczyną są przede wszystkim zjawiska:
- abrazji
- atrycji
- abfrakcji
- erozji
Leczenie takich ubytków jest bardzo ważne, ponieważ zlekceważone mogą doprowadzić nawet do uszkodzenia korony zęba, a w konsekwencji - złamania go lub wypadnięcia.
Na skutek postępujących procesów mogą powstać tzw. ubytki przyszyjkowe, inaczej zwane klinowymi.
2. Rodzaje ubytków niepróchnicowego pochodzenia
Wspomniane już procesy abrazji, atrycji, abfrakcji i erozji mogą zachodzić z różnych przyczyn, jednak najczęściej wynikają one z nieprawidłowej higieny jamy ustnej lub niewłaściwej diety.
2.1. Abrazja zębów
Pacjenci, którzy słyszą od swojego dentysty diagnozę, często pytają, co to jest abrazja. Jest to bardzo częsta dolegliwość, polegająca na nadmiernym ścieraniu się zębów. Najczęściej do abrazji dochodzi na skutek zbyt intensywnego szczotkowania lub korzystania z niedopasowanego (zbyt twardego) włosia.
Abrazję zębów czasem nazywa się chorobą zawodową. Ubytek ten może powstawać na skutek długotrwałego narażania zębów na działanie pyłów ściernych czy trzymania twardych przedmiotów między zębami.
Nadmierne ścieranie zębów prowadzi do powstania ubytków klinowych, które widoczne są zwykle tuż przy linii dziąseł. Nieleczona abrazja skutkuje odsunięciem się dziąsła i obniżeniem korzenia zęba.
2.2. Atrycja zębów
Atrycja to coraz powszechniejszy rodzaj niepróchnicowego ubytku w zębach. Polega to na ścieraniu się zębów na powierzchni żującej i tzw. brzegach siecznych. Jeśli nie zareagujemy szybko, może dojść do odsłonięcia zębiny, a w konsekwencji - bólu.
Przyczyna atrycji zębów może być wiele. Najczęściej są to wady zgryzu, nadmierne stłoczenie zębów i bruksizm (zgrzytanie zębami w nocy). Bardzo często atrycja powstaje na skutek stresu. Zwykle objawia się nadwrażliwością na ciepło i zimno.
2.3. Abfrakcja zębów
Do abfrakcji również dochodzi na skutek żucia - wóczas powstają przyszyjkowe ubytki tuż przy dziąsłach. Na skutek abfrakcji może dojść do mikrozłamań twardych tkanek zebów.
Bardzo często przyczyną abfrakcji są nieuzupełnione ubytki zębów. Oznacza to, że dochodzi do niej, kiedy usuniemy zęba i nie uzupełnimy go implantem. Wówczas taka sama siła żucia oddziałuje na mniejszą ilość zębów, co może prowadzić do ścierania się twardych tkanek.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2.4. Erozja szkliwa
Erozja to jeden z najczęściej występujących ubytków niepróchnicowego pochodzenia. To proces utraty tkanek twardych na skutek działania czynników chemicznych. Wyróżnia się kilka różnych faz rozwoju erozji, od najmniej groźnych o tych obejmujących większą część zębów.
Do erozji dochodzi na skutek działania kwasów, które dostają się do jamy ustnej. Mogą one pochodzić z soków, napojów gazowanych, picia wina czy jedzenia cytrusów.
Na rozwój erozji mają także wpływ kwasy żołądkowe, które mogą spotykać się z zębami podczas choroby wrzodowej, refluksu, wymiotów czy ciąży. Erozję dodatkowo wzmaga mycie zębów zaraz po zjedzeniu kwaśnych produktów. Stomatolodzy zalecają, aby zęby szczotkować nie szybciej, niż pół godziny po jedzeniu.
3. Leczenie ubytków pochodzenia niepróchnicowego
Leczenie zależy od rodzaju ubytku. Zwykle jednak opiera się to na spiłowaniu ubytku i wypełnieniu go kompozytem lub glassjonomerem. W niektórych przypadkach (kiedy ubytki są zbyt duże), konieczne jest założenie wkładu koronowego lub usunięcie zęba i zastąpienie go implantem.
W przypadku abfrakcji i atrycji, bardzo często pierwszą fazą leczenia ubytków jest korekta wad zgryzu i uzupełnienie usuniętych zębów protezą. Objawy atrycji dodatkowo leczy się wymianą szczoteczki na mniej inwazyjną (o bardziej miękkim włosiu), warto także zrezygnować ze szczoteczki elektrycznej, ponieważ w tym przypadku bardzo łatwo przesadzić z siłą nacisku.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
