ZUS skontrolował Polaków. To najczęściej wykrywano
W 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) zwiększył znacząco kontrole płatników składek. Obecnie aż 94 proc. kontroli wykazuje nieprawidłowości. Na czym przyłapywane są najczęściej firmy?
1. W pandemii ZUS odpuścił kontrole, teraz sprawdza
W okresie pandemicznym inspektorzy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych rzadziej kontrolowali przedsiębiorców, ale od dwóch lat nastąpił powrót do ich wzmożonej aktywności. Nie tylko z każdym rokiem rośnie liczba kontroli, ale także tych, które zakończyły się wykryciem nieprawidłowości w rozliczeniach z urzędem.
Raport Grant Thornton pt. "Kontrole ZUS — jakie wnioski dla płatników płyną z kontroli prowadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych?" pokazuje, że w latach 2022-2023 inspektorzy ZUS przeprowadzili prawie 54 tysięcy kontroli. To niemal dwa razy więcej w porównaniu z okresem pandemii w latach 2020-2021, kiedy takich kontroli było tylko około 30 tysięcy.
Dodatkowo z każdym rokiem rośnie liczba kontroli, w czasie których kontrolerzy dopatrzyli się nieprawidłowości. O ile w 2020 r. było to 78 proc., to już w ubiegłym roku wskaźnik ten wzrósł do 94 proc.
Zobacz także: Nowe badania dla parcowników. "Każdy będzie musiał mieć je zrobione"
2. Tę nieprawidłowość najczęściej wykrywa urząd
Często spotykane były niezgodności związane z przepisami dotyczącymi zatrudnienia w różnych firmach w ramach tej samej grupy kapitałowej - przedmiotem kontroli są naruszenia art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Według Grant Thornton prowadzi on do wielu korekt składek i obciążeń dla przedsiębiorców. Jest "królem polowania" urzędu od kilku lat.
Co mówi ten artykuł? Pracownik zatrudniony w jednym podmiocie w ramach grupy kapitałowej nie może równocześnie pracować na umowę cywilnoprawną w innym podmiocie tej grupy. ZUS uznaje takiego pracownika za pracownika jednego pracodawcy, a to oznacza, że jest obowiązuje go opłacanie pełnych składek w obu miejscach pracy, a nie tylko w jednym.
Podobnie jest, gdy u pracownika dochodzi do zbiegu kilku tytułów ubezpieczeniowych, regulowanych przez art. 9. Chodzi o sytuacje, gdy osoba jednocześnie pracuje na różnych podstawach, np. jest zatrudniona na umowie o pracę i zlecenie. Wówczas trzeba rozstrzygnąć, który tytuł powinien być podstawą ubezpieczenia, a prawnicy ZUS opierają się tu na swoich ścisłych zasadach.
Michał Mieszkowski, Senior Associate, Zespół Kancelarii Prawna tłumaczy, że z powodu ugruntowanego orzecznictwa, odsetek spraw wygranych w sądach przez płatników składek, chociażby częściowo, nie osiąga w każdym roku nawet 10 proc.
"Nie należy się spodziewać, że tendencja się zmieni - w kolejnych latach "podium" kategorii najczęściej rozpoznawanych spraw będzie wyglądało tak samo. Chyba że sądy ubezpieczeniowe zaczną interpretować przepisy w sposób bardziej liberalny, korzystny dla przedsiębiorców" - podkreśla ekspert dla Grant Thornton.
3. Co grozi za nieprawidłowości w płaceniu składek?
Restrykcyjna interpretacja ZUS sprawia, że odwołania płatników składek rzadko przynoszą zmianę decyzji - podkreśla Grant Thornton. Firma wskazuje, jakie sankcje grożą za niewykonywanie obowiązków z zakresu ubezpieczeń społecznych. Należy do nich:
- ukaranie karą grzywny,
- naliczenie odsetek za zwłokę,
- wymierzenie opłaty dodatkowej,
- wszczęcie postępowania egzekucyjnego,
- zabezpieczenie na majątku płatnika poprzez wystąpienie do sądu rejonowego z wnioskiem o założenie księgi wieczystej, wnioskiem o wpis hipoteki oraz złożenie wniosku do Urzędu Skarbowego o ustanowienie zastawu skarbowego.
Joanna Rokicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.