Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Joanna Wasiluk (Dudziec)

Żywokost - właściwości, cena, przepis na maść z żywokostu

 Ewa Rosiecka
30.03.2021 18:55
Kwiat żywokostu.
Kwiat żywokostu. (123RF)

Żywokost lekarski (inaczej kosztywał) to wieloletnia bylina z rodziny ogóreczników. Jest bardzo starym ziołem, słynącym z cennych właściwości zdrowotnych. Maść z korzenia żywokostu jest stosowana w leczeniu stłuczeń, zwichnięć, skręceń, obrzęków, artretyzmie, zapaleniu żył i dny moczanowej. Jest wykorzystywany w przypadku problemów ze skórą i bolących stawów. Zastosowanie znalazł jako maść, olej i nalewka. Właściwości zdrowotne posiada przede wszystkim korzeń żywokostu. Warto dowiedzieć się, na czym polega jego zdrowotne działanie, jaka jest cena żywokostu i gdzie można go zakupić.

spis treści
Zobacz film: "Rośliny doniczkowe, które poprawią stan zdrowia"

1. Żywokost w stanie dzikim

Żywokost w stanie dzikim rośnie na terenach podmokłych, najczęściej w okolicy stawów, jezior i rzek. Można spotkać go też w przydrożnych rowach i na obrzeżach lasów. Bywa uprawiany w ogrodach, jako roślina dekoracyjna oraz lecznicza. W Polsce jest uznawany za roślinę pospolitą.

Występuje w Europie, (wyłączając jej część południową), w Azji mniejszej, środkowej, oraz na Syberii.

Okres kwitnienia żywokostu wypada w maju oraz czerwcu. Osiąga od 30 do 150 centymetrów wysokości. Kwiaty żywokostu zwykle są barwy fioletowej, fioletowopurpurowej, różowej, kremowej lub białej.

Łodygi żywokostu są grube i włochate, w górnych partiach silnie rozgałęzione. Liście tego zioła są długie i wąskie, o lancetowatym kształcie.

Do celów leczniczych wykorzystywany jest korzeń żywokostu. Jest on silnie rozgałęziony, osiąga nawet 30 centymetrów długości, a jego ubarwienie jest ciemnofioletowe.

Należy mieć na uwadze, że żywokost przyjęty doustnie może być dla człowieka trujący.

2. Uprawa żywokostu

Uprawa żywokostu jest dość łatwa. Nie jest zbyt wymagającą ani problematyczną rośliną. Lubi wilgotne podłoże, najlepiej ziemię wymieszaną z próchnicą.

Należy zapewnić żywokostowi średnie nasłonecznienie. Jeśli warunki uprawy będą zbliżone do naturalnych, żywokost będzie dobrze i okazale się rozwijał.

Jest dużą rośliną, więc podczas sadzenia powinniśmy zapewnić jej odpowiednio dużo miejsca. Dobrze jest sadzić żywokost w odstępach około 50 centymetrów między każdą kolejną rośliną.

Jest to roślina ekspansywna; przy naturalnym rozsiewie jej nasion, możemy mieć problem z nadmiernym rozrostem żywokostu.

3. Żywokost dawniej i obecnie

W dawniejszych czasach żywokost był popularny jako lek na dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Podawanie wyciągów z korzenia świetnie wpływało na śluzówkę jelit i żołądka, powlekając ją - nadając jej osłonkę chroniącą przed drobnoustrojami. Wyciąg ten przyspieszał też proces gojenia i regenerację.

Żywokost był dobrym sposobem na zahamowanie małego krwawienia oraz wyleczenie stanu zapalnego przewodu pokarmowego.

Zalecany był również do bliznowacenia i gojenia się wrzodów żołądka. Wyciągi z korzenia żywokostu u osób w podeszłym wieku spowalniały zanik błon śluzowych układu pokarmowego.

Był to także doskonały środek zalecany w przypadku złamań, oraz w podnoszeniu odporności organizmu.

Niestety, badania przeprowadzone w późniejszych latach wykazały, że roślina ta zawiera związki toksyczne i żywokost został wycofany z lecznictwa naturalnego, stosowanego doustnie.

W dalszym ciągu może jednak być przyjmowany zewnętrznie, z uwagi na swoje właściwości regenerujące i kojące.

Za właściwości te głównie odpowiada alantoina, obecna w korzeniu żywokostu.

4. Właściwości i zastosowanie rośliny

Pochodzenie nazwy tej rośliny może wynikać z jej właściwości, dosłownie "żywi kości". W ludowej medycynie bywał nazywany "żywym gnatem". Okłady z korzenia żywokostu przyspieszają proces tworzenia kostniny.

Roślina ta jest bardzo cennym zielarskim surowcem. Korzeń żywokostu składa się w 15% ze śluzu, a w swoim składzie ma także:

  • aminokwasy,
  • fruktany,
  • polifenole,
  • olejki eteryczne,
  • beta-sitosterol,
  • garbniki,
  • asparginę,
  • krzem,
  • alantoinę.

Maści zawierające wyciąg z korzenia żywokostu stosuje sie w przypadku:

  • leczenia stłuczeń i otarć,
  • leczenia osteoporozy,
  • leczenia kontuzji sportowych,
  • leczenia stanów zapalnych ścięgien,
  • łagodzenia bólów reumatycznych,
  • łagodzenia bólów kręgosłupa,
  • leczenia trudno gojących się owrzodzeń, ran, odmrożeń, odleżyn, oparzeń.

Wyciąg z korzenia żywokostu znajduje się w m.in. w zasypce Alantan i maści Alantex.

Prócz tych zastosowań, maść z korzenia żywokostu lekarskiego może okazać się skuteczna w przypadku dny moczanowej, zapaleniu żył oraz w niwelowaniu obrzęków.

Przynosi też ukojenie w przypadku objawów reumatoidalnego zapalenia stawów.

Sprawdza się w przypadku leczenia urazów stawów i kręgosłupa, bólów mięśniowych, złamań kości, oraz stanów zapalnych ścięgien.

5. Leczenie zmian skórnych

Z uwagi na zawartość alantoiny, maść z korzenia żywokostu jest doskonałym środkiem na skórę, ponieważ:

  • łagodzi podrażnienia,
  • przyspiesza gojenie się ran,
  • wpływa na powstawanie tkanki łącznej,
  • ma właściwości ściągające,
  • przyspiesza regenerację skóry,
  • wspomaga leczenie odmrożeń,
  • łagodzi oparzenia słoneczne,
  • łagodzi objawy łuszczycy,
  • zapobiega odleżynom,
  • łagodzi objawy atopowego zapalenia skóry.

Dzięki zawartości alantoiny, surowiec ten jest wykorzystywany również do produkcji kosmetyków na bazie naturalnych składników.

6. Przeciwwskazania do stosowania

Korzeń żywokostu, mimo szeregu dobroczynnych właściwości, zawiera również związki toksyczne, alkaloidy.

Są one szkodliwe dla wątroby, przez co mogą doprowadzić do zatrucia. Stąd nie można przyjmować żywokostu doustnie.

7. Nalewka z żywokostu

Z korzenia żywokostu można zrobić nalewkę, jednak stosuje się ja tylko wewnętrznie z uwagi na zawartość alkaloidów.

Korzeń żywokostu dokładnie myjemy pod bieżącą wodą, następnie suszymy i umieszczamy w szklanym naczyniu. Następnie zalewamy go spirytusem, naczynie szczelnie zamykamy i odstawiamy w suche miejsce na mniej więcej dwa tygodnie.

Po tym czasie przelewamy ja przez gazę.

Nalewkę z korzenia żywokostu stosujemy zewnętrznie w formie rozgrzewających okładów. Można także wcierać ją bezpośrednio w bolące miejsca.

Nalewki tej nie wolno spożywać.

8. Ile kosztuje żywokost

Żywokost w maści możemy dostać w sklepach zielarskich lub w aptece. Jeśli jesteśmy zainteresowani samym korzeniem żywokostu, cena tej rośliny to koszt od 6-10 zł za 100 gram.

Olejek z żywokostu to koszt około 15 zł za 50 mililitrów. Maść można dostać za około 12 zł za 100 gram.

9. Przepis na maść

Żywokost w postaci maści lub sproszkowanego korzenia można bez problemu dostać w aptece, jednak możemy również samodzielnie przyrządzić taką miksturę, oszczędzając pieniądze i posiadając gwarancję naturalnych składników.

Potrzebne składniki:

  • 1-2 kostki smalcu, lub smalec wiejski,
  • 1 spory korzeń żywokostu.

Przepis:

  • korzenie można zebrać jesienią, jednak przez cały rok możemy kupić zasuszone.
  • wykopane samodzielnie korzenie powinniśmy wyczyścić i zetrzeć na tarce o dużych oczkach,
  • topimy smalec w garnku, po czym dodajemy do niego żywokost,
  • po zdjęciu z ognia garnek odstawiamy do wystudzenia,
  • przelewamy maść do ciemnych słoiczków, czekamy aż mikstura stężeje, następnie zakręcamy słoik i odstawiamy go w chłodnym miejscu,
  • gdy pojawi się potrzeba, bolące miejsce smarujemy grubą warstwą maści 2 razy na dzień; w razie potrzeby posmarowane miejsce możemy zabezpieczyć gazą, aby nie pobrudzić ubrań lub pościeli.

Możemy także przygotować papkę z korzenia żywokostu:

  • rozdrobniony korzeń podgrzewamy w niewielkiej ilości wody, do zmiękczenia go,
  • następnie miksujemy.

Powstałą papkę możemy wykorzystać do obkładania bolących miejsc.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze