Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Magdalena Pikul

Adenotomia - usunięcie migdałka gardłowego, przygotowania do zabiegu i powikłania

 Paula Jakubasik
02.10.2023 12:13
Adenotomia to zabieg najczęściej wykonywany u dzieci.
Adenotomia to zabieg najczęściej wykonywany u dzieci. (Adobe Stock)

Adenotomia to zabieg chirurgiczny, który polega na usunięciu trzeciego migdałka. Zwykle operacja wykonywana jest u dzieci, u których przerost migdałka gardłowego powoduje nawracanie infekcji oraz zapalenia ucha, a także uniemożliwia oddychanie przez nos. Jakie są wskazania do adenotomii u dzieci? Na czym polega usunięcie trzeciego migdałka u dziecka? Jakie są zalecenia po usunięciu 3 migdałka u dziecka?

spis treści

1. Co to jest adenotomia?

Adenotomia (usunięcie migdałka) to zabieg chirurgiczny, który polega na usunięciu nadmiaru tkanki limfatycznej trzeciego migdałka, czyli migdałka gardłowego. Zabieg wymaga zakwalifikowania przez laryngologa, główne wskazania to przerost 3 migdała i objawy, z którymi wiąże się ten stan.

Chirurgiczne usunięcie trzeciego migdałka u dziecka najczęściej wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym w placówkach publicznych i prywatnych. Adenotomia to tzw. zabieg jednego dnia, co oznacza, że pacjent nie musi pozostawać na noc w szpitalu.

2. Czy adenotomia jest tym samym co wycięcie migdałków?

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Adenotomia i wycięcie migdałków to dwie odmienne procedury chirurgiczne, które dotyczą różnych części gardła i nosa. Adenotomia to usunięcie migdałka gardłowego, który znajduje się w tylnej części nosa i stanowi część tkanki limfatycznej nosogardła. Wycięcie 3 migdałka jest konieczne u dzieci, które mają problemy z oddychaniem przez nos i nawracającymi infekcjami górnych dróg oddechowych.

Wycięcie migdałków (tonsillektomia) to procedura polegająca na usunięciu migdałków podniebiennych, które znajdują się w tylnej części gardła po obu stronach podniebienia miękkiego. Tonsillektomia jest wykonywana w celu leczenia nawracających infekcji gardła, suchego kaszlu, chrapania i innych problemów związanych z migdałkami.

3. Adenotomia - wskazania do zabiegu

Infekcje górnych dróg oddechowych powodują powiększenie migdałów, co jest sygnałem, że układ odpornościowy funkcjonuje prawidłowo.

Niedługo po ustąpieniu zakażenia bakteryjnego lub wirusowego migdałki wracają do pierwotnych rozmiarów, ale u niektórych osób diagnozowany jest patologiczny przerost trzeciego migdałka, który zwykle jest spowodowany przez nawracające infekcje.

W takiej sytuacji obserwuje się brak właściwego przepływu powietrza przez nos, chrapanie, zmianę barwy głosu, pogorszenie słuchu oraz powtarzające się zapalenia ucha.

Migdałek gardłowy nie spełnia wówczas swoich funkcji, zaczyna stanowić przyczynę rozwoju chorób i zaburzeń w wentylacji ucha środkowego.

Często długotrwałe oddychanie przez usta sprawia, że u dzieci obserwowana jest tzw. adenoidalna twarz, czyli bladość skóry, uboga mimika, wydłużenie środkowej części twarzy oraz sińce pod oczami.

Przerost migdałka powoduje szereg dolegliwości, natomiast ostateczne zakwalifikowanie do operacji usunięcia 3 migdałka (migdała gardłowego) zależy od lekarza laryngologa.

4. Adenotomia - przeciwwskazania

Przeciwwskazania do wycięcia trzeciego migdałka u dziecka to:

Przeciwwskazaniem do usunięcia migdałków jest także brak możliwości zastosowania znieczulenia ogólnego ze względu na alergię, nadwrażliwość lub choroby współistniejące.

5. Kwalifikacja do zabiegu adenotomii

Decyzję o usuwaniu trzeciego migdałka u dzieci podejmuje laryngolog lub otolaryngolog). Specjalista bierze pod uwagę informacje o występujących objawach i częstotliwości chorób.

Zwykle wycinanie trzeciego migdała jest konieczne u osób, u których przerost migdałka powoduje bezdech senny, niedrożność nosa z przewlekłym oddychaniem przez usta, a także nawracające infekcje.

Konieczne jest również wykonanie testów alergicznych, morfologii krwi oraz badań obrazowych, takich jak rynoskopia przednia, badanie endoskopowe i rynometria akustyczna. Po uzyskaniu wszystkich potrzebnych wyników ustalany jest termin usunięcia 3 migdała (wycięcia trzeciego migdała).

6. Jak przygotować się do zabiegu adenotomii?

Zabieg adenotomii (wycięcie 3 migdała) musi być poprzedzone wizytą lekarską oraz wykonaniem zleconych badań. Przygotowanie do zabiegu usuwania 3 migdałka u dzieci polega na odstawieniu leków wpływających na krzepliwość krwi oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych (na co najmniej tydzień przed operacją).

W dniu usunięcia trzeciego migdałka dziecko powinno być na czczo od sześciu godzin przed zabiegiem i nie powinno pić na trzy godziny przed przewiezieniem na salę operacyjną.

7. Przebieg zabiegu adenotomii

Usuwanie trzeciego migdałka u dzieci wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym, w pozycji leżącej na plecach z wygiętą głową do tyłu. Zabieg przeprowadzany jest przez jamę ustną pod kontrolą endoskopu (przyrządu optycznego).

Pozbycie się migdałka gardłowego wymaga użycia specjalistycznego narzędzia - adenotomu, następnie lekarz tamuje niewielkie krwawienie, sprawdza stan jamy nosowo-gardłowej i wybudza pacjenta. Zabieg usunięcia trzeciego migdałka zajmuje zwykle od 30 do 45 minut.

8. Wycięcie migdałków – rekonwalescencja

Rekonwalescencja po wycięciu migdałka polega na dużej ilości odpoczynku, unikaniu aktywności fizycznej oraz stosowaniu półpłynnej diety.

Pacjent po zabiegu nie może spożywać gorących, smażonych oraz mocno doprawionych potraw, pić alkoholu ani napojów gazowanych.

W czasie powrotu do zdrowia dieta powinna składać się z jogurtów, soków i koktajli warzywno-owocowych, przestudzonych zup w formie kremu, kleików z kaszy, a także kisielu, budyniu oraz jajek.

Zalecenia po adenotomii to również picie dużej ilości chłodnych płynów, najlepiej wody niegazowanej. Przez kilka dni po zabiegu utrzymują się dolegliwości bólowe oraz opuchlizna. W celu zminimalizowania objawów lekarz zaleca zastosowanie antybiotyku oraz środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Pacjent może również sięgać po lody, jogurty lub schłodzone koktajle.

9. Powikłania po usunięciu migdałków

Usunięcie migdałków to stosunkowo bezpieczny zabieg, najczęściej zgłaszany skutek uboczny to ból, który utrzymuje się nawet do 2 tygodni, choć zwykle mija po 7-10 dobach.

Pozostałe powikłania to chrypka, obrzęk gardła i języczka powodujący duszności, nudności, wymioty, krwawienie z nosa lub przełyku.

Rzadko rozpoznawane są infekcje, chwilowa zmiana głosu, uszkodzenie łuków podniebiennych, problem z gojeniem się rany oraz silne krwotoki, wymagające pilnej pomocy medycznej.

10. W jakim wieku zazwyczaj przeprowadza się adenotomię?

Usuwanie 3 migdała wykonuje się zazwyczaj u dzieci w wieku 3-7 lat, ale nie istnieją jednoznaczne wytyczne dotyczące wieku, w którym możliwe jest przeprowadzenie zabiegu. Należy pamiętać, że decyzja o adenotomii zależy od lekarza, który zna historię medyczną małego pacjenta. Usunięte migdałki nie zdarzają się natomiast u dzieci poniżej 3. roku życia.

11. Czy adenotomia jest zabiegiem często wykonywanym u dzieci?

Adenotomia jest często wykonywanym zabiegiem u dzieci, ponieważ w młodym wieku trzeci migdałek ma tendencję do powiększania się i wywoływania problemów zdrowotnych, takich jak trudności w oddychaniu przez nos, chrapanie czy nawracające infekcje gardła. Wycięcie 3 migdała bywa również przeprowadzane u osób dorosłych, ale zdarza się to rzadko.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze