Ucho - zewnętrzne, środkowe, wewnętrzne

Ludzki narząd słuchu składa się z trzech części: ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. Ucho zewnętrzne i środkowe odpowiadają za słuch, natomiast  wewnętrzne steruje równowagą.

Głównym zadaniem ucha zewnętrznego jest wychwytywanie dźwięków z otoczenia. Zbudowane jest ono z małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego. Małżowina uszna kształtem przypomina podłużną, powyginaną płytkę i rośnie do 18. roku życia jej właściciela. Jej wygląd uwarunkowany jest genetycznie. Zbudowana jest z elastycznej chrząstki i pokryta jest skórą.

Zewnętrzny przewód słuchowy również jest powyginany i pokryty skórą. Tuż przy wejściu porastają go krótkie, grube włoski. Za nimi gromadzi się wydzielina ich gruczołów łojowych – woskowina.

Błona bębenkowa ucha zewnętrznego jest kształtu owalnego i ma wymiary 10 na 8,5 mm i grubość 100 mikronów. Pokrywa ją nabłonek, a od środka błona śluzowa. Błona bębenkowa to mocna i napięta struktura, która wytrzyma ciśnienie do 100 cm słupka rtęci. To właśnie drgania błony bębenkowej sprawiają, że odbieramy dźwięki ze otoczenia. Dzieje się tak, ponieważ dźwięk, wpadając do ucha, wywołuje te drgania.

Budowa ucha środkowego jest bardziej skomplikowana. Ta część narządu zaczyna się już za błoną bębenkową – na początku przybiera wygląd niewielkiej jamy, która jest pokryta błoną śluzową, wypełniona powietrzem i dotyka tzw. jamy sutkowej. Znajduje się ona wewnątrz kości sutkowej, którą możemy zlokalizować, dotykając skóry tuż za małżowiną uszną. Ucho odbiera nie tylko fale akustyczne, ale także drżenie kości czaszki, dlatego można mówić o przewodzeniu kostnym dźwięków.

Błona bębenkowa wpada w drgania, gdy otrzyma falę akustyczną. Ta z kolei przenoszona jest dalej do ucha wewnętrznego dzięki trzem kosteczkom słuchowym o nazwach: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Te małe kostki utrzymują w odpowiednim położeniu mięśnie i więzadła. „Ruch” dźwięku wygląda tak, że najpierw młoteczek, który jest przyrośnięty do błony bębenkowej, odbiera drgania, a następnie przekazuje je na kowadełko. Ono dalej – na strzemiączko. Są to najmniejsze kości w organizmie ludzkim.

Strzemiączko wchodzi do tak zwanego okienka przedsionka i sprawia, że płyn, który wypełnia przedsionek, zaczyna się poruszać.

Kolejnym elementem ucha środkowego jest trąbka Eustachiusza, nazywana także trąbką słuchową. Służy ona do wyrównywaniu ciśnienia po obu stronach błony bębenkowej.

Zbudowane jest z przedsionka, który znajduje się zaraz za kosteczkami słuchowymi, ślimaka i kanałów półkolistych. Od przedsionka ku górze skierowane są trzy kanały półkoliste, a z ich podstawą łączy się tak zwany ślimak. Jest on właściwym narządem słuchu u człowieka. To zwinięty kanał kostny, którego główną funkcją jest odbieranie drgań płynu znajdującego się w jego wnętrzu i wzbudzanie impulsów elektrycznych, które biegną nerwem ósmym aż do płatów skroniowych mózgu. Tam poddawane są analizie przez korę mózgową. Ta z kolei zapamiętuje poszczególne impulsy i przypisuje im konkretne znaczenia. Tak powstaje proces rozumienia słów i odróżniania od siebie różnych dźwięków. Kanał ten mierzy około 35 milimetrów.

W uchu wewnętrznym, w błędniku kostnym, czyli ślimaku, znajduje się również błędnik błoniasty. To worek łącznotkankowy, który charakteryzuje się bardzo zawiłym kształtem. **Właśnie w nim umieszczony jest właściwy receptor słuchu** oraz równowagi.

Za zmysł równowagi odpowiadają narządy otolitowe, czyli woreczek, łagiewka oraz 3 kanały półkoliste znajdujące się z kolei w błędniku błoniastym. W każdym z tych narządów znajduje się struktura czuciowa zwana plamką. Jej zadaniem jest wykrywanie przyspieszenia liniowego, natomiast woreczek jest czuły na zmiany w ruchu pionowym (np. grawitacja). Z kolei łagiewka odbiera odchylenia głowy do tyłu. Tak powstaje równowaga.