Uczulenie na komary u dzieci i dorosłych – jak sobie radzić?

Uczulenie na komary, inaczej alergia na komary jest nadmierną, nieprawidłową reakcją układu immunologicznego na ślinę komarzycy, która wnika do organizmu wskutek ugryzienia przez owada. To jest przyczyną pojawienia się wielu nieprzyjemnych, a niekiedy nawet groźnych dla zdrowia objawów. Kogo dotyczy ten problem?

1. Co to jest uczulenie na komary?

Na wystąpienie reakcji alergicznej po ugryzieniu komara najbardziej narażone na niemowlęta, ponieważ w ich przypadku układ immunologiczny nie spotkał się z tego typu alergenem. Z wiekiem następuje swoiste uodpornienie.

Jeśli chodzi o dorosłych, nadwrażliwość na komary rozpoznaje się u niewielkiego odsetka populacji. Na pojawienie się uczulenia najbardziej narażone są osoby ze stwierdzonymi alergiami skórnymi i chorobami układu immunologicznego.

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Ostre reakcje alergiczne po ugryzieniu komara mogą występować u:

• pracowników leśnych,
• osób z obniżoną odpornością,
• osób po raz pierwszy narażonych na dany gatunek komara,
• pacjentów zmagających się z chorobą AIDS.

Ponadto, uczulenie na jad komara może wystąpić upacjentów dotkniętych chorobami limfoproliferacyjnymi.

2. Przyczyny uczulenia na komary

Komary to owady należące do typu stawonogów. Pojawiają się zwykle w regionach wilgotnych, najczęściej nad wodą, na łąkach i w lasach. Samce komarów odżywiają się nektarem kwiatów, zaś samice również krwią kręgowców.

Przyczyną uczulenia na komary jest ślina, która po ukąszeniu przez samicę komara wnika do organizmu. Problematyczne są obecne w niej substancje chemiczne. Należą do nich antykoagulanty, czynniki przeciwpłytkowe, hemolityczne i rozszerzające naczynia, a także enzymy proteolityczne.

Ponieważ są one obce dla układu odpornościowego człowieka, pobudzają go do reakcji obronnej. W organizmie wzrasta poziom histaminy, która odpowiada z pojawienie się reakcji alergicznej i jej objawów.

3. Objawy uczulenia na komary

Zwykle bliskie spotkanie z komarem pozostawia po sobie pamiątkę w postaci niewielkiego bąbla w miejscu wkłucia, czemu towarzyszy lekki świąd i niewielka opuchlizna. U osób, które są nadwrażliwe na ślinę owada, dochodzi do poważniejszej reakcji miejscowej.

Objawami uczulenia na komary jest:

• bąbel z płynem surowiczym po ukąszeniu (niekiedy pojawia się ropa). Uczulenie na ugryzienie komara powoduje silne obrzęki, co oznacza, że bąble po ukąszeniu mają nawet kilkanaście centymetrów średnicy. Gdy pojawią się w okolicach szyi lub twarzy, utrudniają oddychanie.
• rumień (zaczerwienienie) w miejscu ukąszenia połączone,
• obrzęk. Opuchlizna po ugryzieniu komara może pojawić się już po kilkunastu minutach, choć nasilenie objawów następuje jednak po upływie około pół doby. Dolegliwości towarzyszą przez 1-1,5 tygodnia,
• ocieplenie skóry,
• ból w miejscu ukąszenia,
• wysypka (pokrzywka) w miejscu ukąszenia.

Zdarza się, że pojawia się gorączka i zawroty głowy, a nawet uogólniona reakcja anafilaktyczna.

Typową reakcją alergiczną jest tak zwany zespół Skeetera. Wówczas obserwuje się:

• czerwone, duże, swędzące i ciepłe obrzęki (pojawiają się kilka minut po ugryzieniu przez komara),
• grudki, pęcherze, wylewy (stają się widoczne od 2 do 6 godzin po ukąszeniu),
• gorączka (nie pojawia się zawsze).

4. Jak wygląda uczulenie na komary u dzieci?

W jaki sposób objawia się alergia na ugryzienie komara u najmłodszych pacjentów? Otóż, uczulenie na komary u dziecka może powodować objawy miejscowe i ogólnoustrojowe takie jak:

• rozlany, powodujący swędzenie bąbel,
• rumień alergiczny po komarze,
• ropień w miejscu ugryzienia przez komary.

Oprócz tego, alergia na komary u dzieci może objawiać się w postaci zaczerwienionej skóry oraz opuchlizny (obrzęk po ugryzieniu komara występuje dość często). U małych pacjentów niekiedy występuje gorączka, spadek nastroju oraz nerwowość. Są to objawy uczulenia na komary, czy tzw. Zespołu Mosquito.

5. Jak rozpoznać uczulenie na komary?

W ślinie komara występuje mnóstwo substancji o charakterze alergizującym. Alergenami tymi są m.in. czynniki, które przeciwdziałają krzepnięciu krwi, czynniki antypłytkowe, immunomodulatory, bakteriostatyczny lizozym.

By rozpoznać alergię na komary, w sytuacji, gdy pojawią się jej objawy, należy wykonać testy skórne oraz oznaczyć poziom przeciwciał IgE przeciwko alergenom komarów we krwi.

6. Leczenie alergii na komary

W leczeniu zastosowanie znajdują leki przeciwhistaminowe II generacji, które łagodzą odczyny. Do tej grupy zalicza się takie substancje jak loratadyna, feksofenadyna, cetyryzyna, desloratadyna, lewocetyryzyna, rupatadyna i bilastyna.

W przypadku cięższych odczynów zaleca się używanie kremów sterydowych, a w najpoważniejszych przypadkach glikokortykosteroidów doustnych, które działają ogólnoustrojowo. W przypadku występowania ogólnoustrojowej reakcji alergicznej na ukąszenie komara alergolog może zalecić wykonanie tzw. odczulania.

7. Co pomoże na ugryzienie komara?

Gdy ugryzienia komara są przyczyną dyskomfortu, można:

• posmarować miejsce ugryzienia żelem z lekiem przeciwhistaminowym,
• posmarować miejsce ugryzienia maścią sterydową z hydrokortyzonem,
• zażyć lek przeciwhistaminowy (leki histaminowe dostępne bez recepty w aptekach występują w postaci tabletek oraz aerozoli)

A domowe sposoby na komary? Nie należy smarować skóry produktami spożywczymi, jodyną czy spirytusem. Takie postępowanie może wydłużyć czas trwania reakcji alergicznej, ale również pogorszyć stan pacjenta.

8. Jak zapobiegać ukąszeniom komara?

Pojawieniu się uczulenia na komary można zapobiegać, próbując uniknąć ugryzieniu przez owada. Co robić? Najlepiej nie przebywać w miejscu bytowania insektów. Sprawdza się także noszenie odzieży zakrywającej ciało oraz stosowanie repelentów. To preparaty odstraszające komary, które można nabyć w drogeriach, aptekach i supermarketach.

Najbardziej skuteczny jest spray, aerozol, mgiełka czy żel, które zawierają takie substancje jak permetryna, DEET lub ikarydyn. Warte uwagi są także naturalne olejki eteryczne (cytronelowy, lawendowy, miętowy, eukaliptusowy).

Dobrze również otaczać się roślinami, które wydzielają olejki eteryczne nieprzyjemne dla komarów. To na przykład pelargonia, mięta lub kocimiętka, koper włoski, lawenda wąskolistna, komarzyca czy bodziszek korzeniasty.

9. Uczulenie wyglądające jak ugryzienie komara

Uczulenie wyglądające jak ugryzienie komara to najczęściej pokrzywka skórna, która pojawia się na skutek rozszerzenia i zwiększenia przepuszczalności naczyń krwionośnych. Zmiana ta może stanowić odpowiedź organizmu na różnorodne czynniki np. sierść psa lub kota, roztocza kurzu domowego, zarodniki pleśni.

Czasami odczyn alergiczny jak po ugryzieniu komara pojawia się na skutek zażycia leków, na które dana osoba jest uczulona. Pokrzywka może oczywiście być spowodowana ukąszeniem owadów, ale nie jest to reguła. Jeśli zmiany utrzymują się przez dłuższy czas, wskazana jest wizyta u lekarza pierwszego kontaktu lub dermatologa.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.