Badania prenatalne. Czy warto je wykonywać po wyroku TK? Ginekolog odpowiada
Badania prenatalne wykonuje się w celu wykrycia potencjalnych wad płodu, po to, by móc je jak najszybciej leczyć. Dzielą się na inwazyjne i nieinwazyjne. Od kiedy w Polsce opublikowano zakaz terminacji najciężej chorych płodów, wiele kobiet zastanawia się, czy ich wykonywanie ma jeszcze sens. Dr Michał Strus nie ma wątpliwości.
1. Czym są badania prenatalne?
Badania prenatalne to grupa zabiegów diagnostycznych, przeprowadzanych w celu oceny prawidłowości rozwoju ciąży oraz ryzyko rozwoju wad wrodzonych płodu. Pozwalają wykryć wady, które mogą zagrozić życiu dziecka oraz matki, choć tak naprawdę wykonywane są po to, aby potwierdzić prawidłowo rozwijającą się ciążę, określić płeć dziecka, jego wielkość oraz wagę, a także rozpoznać ciążę mnogą.
Wielu osobom kojarzą się one z inwazyjną ingerencją w organizm kobiety i dziecka, tymczasem do badań prenatalnych zaliczają się także proste metody diagnostyczne, stosowane od wielu lat (tzw. nieinwazyjne badania prenatalne, do których zalicza się USG czy test potrójny).
2. Czy po wyroku TK jest sens wykonywać badania?
Temat badań prenatalnych powrócił za sprawą wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że terminacja ciąży ze względu na nieuleczalne wady płodu jest niezgodna z konstytucją. Zdaniem dr. Jacka Tulimowskiego, ginekologa-położnika, konsekwencje publikacji mogą być niebezpieczne m.in. dlatego, że kobiety, których - jak twierdzi lekarz - wiedza na temat diagnostyki prenatalnej i tak jest nikła - przestaną na jeszcze szerszą skalę widzieć sens wykonywania badań prenatalnych.
- Istnieje ryzyko, że kobiety przekonane, że i tak muszą urodzić chore dziecko, będą rezygnowały z kosztownych badań pozwalających wykryć ewentualne schorzenia, których wczesna diagnoza może pomóc w leczeniu (nie dotyczy to wad letalnych, ale np. wad serca czy zespołu Downa) - twierdzi lekarz.
Nie jest jedynym lekarzem, który obawia się, że kobiety po prostu będą unikały badań. Schemat myślenia: skoro nie ma mi jak pomóc - nie będę się badać, może mieć opłakane skutki nie tylko dla życia dziecka, ale również matki.
Dr Michał Strus apeluje do kobiet i mówi wprost, że badania prenatalne są podstawą.
- Musimy pamiętać, że ciężkie, nieodwracalne wady płodu to tylko niewielki procent wszystkich możliwych do wykrycia schorzeń. Dzięki wynikom badań prenatalnych możemy przygotować pacjentkę oraz jej nienarodzone dziecko na poród w ośrodku wysokospecjalistycznym, gdzie już w pierwszych dobach po porodzie mamy możliwość poszerzenia diagnostyki czy leczenia operacyjnego (np. wad serca). Badania prenatalne będą miały sens zawsze, niezależnie od obowiązującego prawa - wyjaśnia ginekolog.
Co z testem PAPP-A czy amniopunkcją?
- Sama diagnostyka inwazyjna (amniopunkcja) pozwala potwierdzić lub wykluczyć podejrzenie wady genetycznej i mimo iż obecnie przy stwierdzeniu ciężkiej, nieodwracalnej wady płodu nie będzie stanowiła wskazania do zakończenia ciąży, to dla wielu pacjentek taka informacja będzie niezbędna i pozwoli lepiej przygotować się na nieznane - tłumaczy dr Strus.
3. Wskazania do badań prenatalnych
Badania prenatalne wykonuje się u wszystkich ciężarnych, aby sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo, a także ocenić jego podstawowe cechy. Zaleca się ich regularne wykonywanie szczególnie u kobiet ciężarnych, które ukończyły 35. rok życia. Jest to tzw. późna ciąża, która wymaga dodatkowej opieki i pogłębionej diagnostyki.
Wskazane jest, żeby badaniom prenatalnym poddawały się także kobiety, jeśli w rodzinie występowały choroby genetyczne lub jeśli poprzednie dziecko urodziło się z wadą. Przesłanką do wykonania dodatkowych, czasem inwazyjnych, badań prenatalnych jest też niepokojący wynik badania USG lub innych badań wykonywanych w ciąży.
4. Czy badania inwazyjne są powodem do obaw?
Inwazyjne badania prenatalne polegają na nakłuciu powłok brzusznych, w taki sposób, aby dostać się do pęcherza płodowego. Pobiera się stamtąd materiał genetyczny, który następnie jest oceniany i analizowany pod kątem potencjalnych wad płodu. W przypadku badań prenatalnych inwazyjnych istnieje minimalne ryzyko poronienia. Jeśli jednak wykonywane są przez doświadczonych specjalistów, takie ryzyko praktycznie nie istnieje.
Choroby, które można wykryć dzięki badaniom prenatalnym:
- mukowiscydoza,
- hemofilia,
- fenyloketonuria,
- dystrofia mięśniowa Duchenne'a,
- zespół Downa,
- choroba Huntingtona,
- zespół Edwardsa,
- zespół Patau,
- zespół Turnera,
- interpłciowość,
- przepuklina pępowinowa,
- przepuklina oponowa,
- wady serca,
- wady układu moczowego,
- anemia.
Badania prenatalne pozwalają również na wykrycie wad, które dzięki nowoczesnej medycynie, można leczyć jeszcze w łonie matki.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Zobacz także:
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
