Choroba Coatsa – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Choroba Coatsa to wrodzone schorzenie, w którym dochodzi do uszkodzenia naczyń siatkówki. Objawia się obecnością pajączków naczyniowych oraz wysięków. Z uwagi na postępujący charakter choroby, bardzo ważne jest jej wczesne wykrycie oraz leczenie, które polega na zniszczeniu nieprawidłowych naczyń siatkówki za pomocą niskiej temperatury lub światła laserowego. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest choroba Coatsa?
Choroba Coatsa (łac. teleangiectasis retinae, morbus Coats, ang. Coats' disease, exudative retinitis, retinal telangiectasis) to wrodzone i postępujące uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka. Jako pierwszy opisał je szkocki okulista George Coats w 1908 roku.
Zaburzenie polega na pojawieniu się w obrębie siatkówki patologicznych, nadmiernie rozszerzonych naczyń, które posiadają ściany o zwiększonej przepuszczalności. To prowadzi do wynaczynienia się krwi do okolicznych tkanek, a także powstawania charakterystycznych pajączków naczyniowych, przesięków i uszkodzeń.
Przyczyna choroby nie jest obecnie znana. Schorzenie ujawnia się na najczęściej u dzieci do 10. roku życia, częściej u chłopców (pierwsze zmiany mogą być zauważone około 8. roku życia, ale i po urodzeniu dziecka). Uważa się ją za wrodzoną anomalię rozwojową naczyń siatkówki. Choroba Coatsa występuje bardzo rzadko, bo u niespełna 0,0001% populacji.
2. Objawy choroby Coatsa
Schorzenie miewa różny przebieg. Może wywoływać charakterystyczne objawy, takie jak obrzęk siatkówki, a także jej odwarstwienie na skutek gromadzenia się pod nią surowiczego płynu, ale i być zupełnie bezobjawowa. To dlatego czasem stwierdza się ją przypadkowo podczas rutynowego badania okulistycznego.
Najwcześniejszym objawem choroby jest występowanie na obwodzie siatkówki nieprawidłowych naczyń: tętniakowato rozdętych i krętych. W lżejszych postaciach objawem choroby jest obniżenie ostrości wzroku.
W ciężkich może to być biały refleks źreniczny (leukokoria), zez, niedowidzenie oraz masywne wysięki z wtórnym odwarstwieniem siatkówki. Stopniowo zwiększający się przesięk z nieprawidłowych naczyń powoduje powstawanie obrzęków siatkówki. Gdy gromadzi się pod nią płyn, dochodzi do jej uniesienia.
Problemy i zaburzenia widzenia pojawiają się w zależności od tego, w jakim miejscu na siatkówce i w jakim stopniu dochodzi do jej obrzęku i odwarstwienia. Choroba zazwyczaj obejmuje jedno oko.
Schorzenie może przypominać siatkówczaka (retinoblastoma). To nowotwór złośliwy występujący u dzieci. Za jego powstawanie odpowiedzialna jest mutacja genu. Pierwszym objawem choroby jest najczęściej leukokoria, pojawienie się białego odblasku w oku lub obu oczach albo zez.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
3. Diagnostyka i leczenie choroby Coatsa
Choroba Coatsa to schorzenie okulistyczne, które można zdiagnozować tylko na podstawie specjalistycznych badań. Nie da się jej rozpoznać samodzielnie.
W celu postawienia diagnozy niezbędna jest ocena dna oka. To nieinwazyjne i niebolesne badanie, które wymaga rozszerzenia źrenicy za pomocą kropli do oczu. Potwierdzenie występowania zmian naczyniowych w siatkówce można uzyskać, wykonując angiografię fluoresceinową siatkówki, pomocne może być obrazowanie za pomocą CT lub MRI.
Leczenie polega na obliterowaniu nieprawidłowych naczyń przy pomocy fotokoagulacji lub kriokoagulacji. W ciężkich przypadkach stosuje się drenaż płynu podsiatkówkowego i endolaserokoagulację. Niekiedy zachodzi konieczność witrektomii.
Wybór metody leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby. I tak, o ile w łagodnych stadiach zwykle stosuje się fotokoagulację, o tyle w kolejnych stadiach może być wskazana kriokoagulacja. Leczenie operacyjne jest zarezerwowane dla zaawansowanych przypadków, w których leczenie zachowawcze nie jest skuteczne.
Wszelkie zabiegi należy wykonać jak najszybciej, zanim długotrwały obrzęk spowoduje nieodwracalne uszkodzenia siatkówki.
Chorobę Coatsa należy różnicować przedewszystkich z siatkówczakiem, naczyniakami siatkówki, retinopatią wcześniaczą i toksokarozą.
4. Powikłania
Leczenie choroby Coatsa jest konieczne, a im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym mniejsze jest ryzyko powikłań. Ma to związek z tym, że długo utrzymujące się obrzęki mogą wywołać nieodwracalne zmiany na siatkówce.
Wśród nich należy wymienić całkowite odwarstwienie siatkówki, wtórne zmętnienie soczewki, jaskrę wtórną, a nawet zanik gałki ocznej. Kontrole odbywają się co 3–6 miesięcy, by szybko wykryć kolejne zmiany i zapobiec pogłębianiu się nowych zmian naczyniowych.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
