Trwa ładowanie...

Co to są alergie skórne?

Avatar placeholder
07.06.2023 16:29
Co to są alergie skórne?
Co to są alergie skórne? (iStock)

Alergia (uczulenie), to odpowiedź organizmu na wniknięcie do niego obcych ciał pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub chemicznego. Ciało obce znajdujące się w organizmie zwane jest antygenem. Po wykryciu antygenu przez układ odpornościowy, organizm zaczyna produkować przeciwciała. Reakcja ta prowadzi do uwolnienia substancji wywołujących stan zapalny. W ten sposób dochodzi do powstania m.in. alergii skórnych.

spis treści

1. Pokrzywka alergiczna

Istnieje wiele odmian pokrzywki, jednak wszystkie łączy jedna cecha – występowanie tzw. bąbli pokrzywkowych. Są to niewielkie obrzęki powstałe w obrębie naczyń skóry właściwej. Mają one postać guzków charakteryzujących się płaską powierzchnią skóry o zabarwieniu różowym oraz stromymi brzegami. Szczególnie dokuczliwym objawem pokrzywki jest silny świąd wykwitów.

Wyróżnia się pokrzywkę:

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

ostrą

  • bąble utrzymują się dość krótko (zwykle kilkanaście do kilkudziesięciu godzin),
  • reakcja ostra wywołana jest alergenami pokarmowymi, wziewnymi lub lekami,

przewlekłą

  • bąble utrzymują się dłużej niż kilka dni,
  • reakcja ta może powstać wskutek choroby zakaźnej (np. infekcje bakteryjne, grzybicze), uwalniania dużej ilości własnych hormonów do krwi lub na skutek przewlekłego stresu,

kontaktową

  • obecność bąbli ogranicza się do miejsca kontaktu skóry z alergenem i utrzymuje się jedynie do kilku godzin,
  • do reakcji dochodzi wskutek kontaktu z sierścią zwierząt, alergenami roślinnymi i pokarmowymi,

naczyniową

  • bąble pokrzywkowe utrzymują się powyżej dwóch dni,
  • oprócz swędzenia, współwystępującymi objawami tej pokrzywki jest ból i pieczenie w okolicy bąbli oraz objawy ogólne (bóle stawowe, gorączka)
  • czynniki wyzwalające pokrzywkę naczyniową to m.in.: leki, zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu B i C, toczeń rumieniowaty, infekcje,

fizykalną

  • bąble pojawiają się po kilku minutach od kontaktu z alergenem i utrzymują się do kilku godzin,
  • reakcja powstaje wskutek kontaktu z czynnikami fizycznymi (ciepło, zimno, światło słoneczne),

cholinergiczną

  • zmiany skórne mają tendencję do szybkiego zanikania,
  • pokrzywka cholinergiczna to rodzaj nadwrażliwości na substancję neuroprzekaźnikową – acetylocholinę (wpływa ona na wydzielanie potu i wraz z pojawieniem się potu na skórze, wywołuje charakterystyczne objawy w postaci wykwitów skórnych),
  • jest silnie związana z czynnikami emocjonalnymi (tzw. pocenie się psychogenne).

dermografizm

  • zmiany skórne pojawiają w ciągu kilku minut od zadziałania czynnika mechanicznego i pozostają na skórze do kilku godzin,
  • bąble pojawiają się wskutek ucisku lub potarcia skóry.

2. Wyprysk alergiczny

Stan zapalny w przebiegu wyprysku alergicznego pojawia się na powierzchni skóry (naskórek). Widoczne początkowo czerwone grudki, przekształcają się następnie w pęcherzyki. Charakterystyczny jest silny świąd i obrzęk zmienionej zapalnie skóry. Na skutek drapania swędzącej skóry, może dojść do zakażenia.

Rodzaje wyprysku:

kontaktowy

  • objawy pojawiają się dopiero po ok. 5 dniach od kontaktu z alergenem,
  • czynnikami wywołującymi reakcje uczuleniowe (alergenami) są: metale ciężkie, guma, barwniki i substancje konserwujące (np. wchodzące w skład kosmetyków),
  • oprócz silnego świądu, występuje obrzęk i podwyższenie temperatury ciała.

mikrobowy

  • choroba trwa dość długo
  • powstaje wskutek działania toksyn drobnoustrojów na organizm ludzki (wyprysk mikrobowy współwystępuje z chorobami infekcyjnymi),
  • skóra łuszczy się, grudki mogą zawierać płyn surowiczy.

potnicowy

  • wyprysk umiejscawia się głównie na dłoniach i stopach,
  • zmiany skórne mają charakter grudek, pęcherzyków i powstają w wyniku kontaktu z metalami ciężkimi.

3. Atopowe zapalenie skóry

Choroba ta objawia się wskutek nieprawidłowej odpowiedzi układu odpornościowego na śladowe ilości antygenów. Osoby chorujące na atopowe zapalenie skóry (AZS) są bardzo wrażliwe na działanie alergenów pokarmowych (jaja, mleko, białka pszenicy, czekolada), alergenów wziewnych i skórnych (sierść zwierząt, kurz). Po wniknięciu do organizmu jednego z wyżej wymienionych czynników, następuje utrata tzw. płaszcza lipidowego skóry, który stanowi barierę ochronną przed działaniem czynników zewnętrznych. Skóra pozbawiona tej ochrony stanowi także wrota zakażeń bakteryjnych. Choroba przebiega z zaczerwienieniem, suchością i świądem skóry. Często dochodzi do infekcji skóry i zmian skórnych przebiegających z tzw. wysiękiem (zbieranie się płynu w obrębie zmienionej zapalnie skóry). Może dojść do powiększenia węzłów chłonnych. Atopowemu zapaleniu skóry często towarzyszą inne choroby, m.in. nieżyt nosa, astma oskrzelowa, zapalenie spojówek. Nie są znane dokładne przyczyny tej choroby. Jednak stres może być znaczącym czynnikiem wyzwalającym objawy atopowego zapalenia skóry.

4. Leczenie alergii skórnych

Terapia chorób alergicznych obejmuje leczenie przyczynowe (unikanie czynników uczulających lub zastosowanie odczulania) oraz leczenie farmakologiczne. Najbardziej skuteczną formą terapii uczuleń jest leczenie przyczynowe:

  • wyeliminowanie alergenu z diety,
  • odstawienie uczulającego leku,
  • zaprzestanie stosowania mydeł i kosmetyków drażniących skórę,
  • odczulanie (tzw. immunoterapia swoista), które polega na stopniowym podawaniu choremu alergenu w dawkach od najniższej do najwyższej, przez co organizm przyzwyczaja się do danej substancji.

Równie skuteczne, lecz - w większości przypadków alergii skórnych - dające jedynie krótkotrwałe efekty, jest leczenie objawowe. Polega ono na podawaniu środków farmakologicznych działających na mediatory zapalenia (np. histaminę).

4.1. Leki przeciwhistaminowe

Leki te blokują receptor histaminowy odpowiedzialny za uwalnianie substancji prozapalnej - histaminy, hamując w ten sposób reakcję alergiczną. Do grupy leków przeciwhistaminowych tzw. Pierwszej generacji należą: klemastyna, fenazolina, hydroksyzyna. Preparaty te oprócz silnego działania antyalergicznego wywołują również wiele działań niepożądanych, takich jak: senność, suchość w jamie ustnej, zaparcia. Leki przeciwhistaminowe tzw. drugiej generacji, do których należy m.in. cetyryzyna, loratadyna i terfenadyna, odznaczają się wysoką skutecznością oraz niskim wskaźnikiem występowania objawów niepożądanych. Najnowsza grupa leków przeciwhistaminowych, będąca przedstawicielem leków przeciwhistaminowych tzw. Trzeciej generacji wykazuje silne działanie przeciwalergiczne nie wywołując objawów niepożądanych. Do grupy tej należą preparaty zawierające lewocetyryzynę, desloratadynę i feksofenadynę.

4.2. Glikokortykosteroidy

Wykazują one bardzo silne właściwości przeciwzapalne (silniejsze od leków przeciwhistaminowych). Oprócz działania przeciwzapalnego i antyalergicznego, powodują również zmniejszenie odpowiedzi układu odpornościowego na wniknięcie ciała obcego (antygenu) do organizmu. Mogą być stosowane zewnętrznie w postaci maści, kremów oraz wewnętrznie w postaci tabletek. Ze względu na wywoływanie wielu poważnych dla zdrowia działań niepożądanych, kortykosteroidy powinny być stosowane jedynie doraźnie, przez krótki czas (do 1 miesiąca). Przykłady preparatów: betametazon, flutikazon, hydrokortyzon, prednizolon, prednizon.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze