COVID-19 zaostrza przebieg chorób przewlekłych. Ekspert: "To ogromny problem, z którym mierzyć się będziemy przez lata"
Eksperci alarmują, że COVID-19 pogłębia choroby przewlekłe u wielu pacjentów zarażonych koronawirusem. Dotychczas mówiło się, że w najtrudniejszej sytuacji są osoby cierpiące na choroby sercowo-naczyniowe, nadciśnienie tętnicze oraz przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Ale jak tłumaczy prof. Krzysztof Simon powody do obaw mają także inni pacjenci. - COVID-19 zaostrza wszystkie choroby przewlekłe. Od demencji po niewydolność nerek – stwierdza ekspert.
1. COVID-19 zaostrza przebieg chorób przewlekłych
Dolegliwości związane z chorobą podstawową mogą nasilać się zarówno w trakcie trwania COVID-19, jak i po infekcji. Osoby z chorobami przewlekłymi są także najbardziej narażone na zgon z powodu COVID-19. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że ciężka postać choroby rozwija się u ok. 14 proc. zakażonych. Osoby starsze i schorowane najgorzej radzą sobie w walce z wirusem.
Raport przeprowadzony przez amerykańską firmę CarePort Health dowodzi, że COVID-19 szczególnie dotyka osoby z chorobami układu krążenia, cukrzycą, nadciśnieniem i chorobami płuc. Także lekarze alarmują, że infekcja wywołana SARS-CoV-2 zaostrza przebieg m.in. ostrego niedokrwienia serca czy zaawansowanego wykrzepienia tętnic.
- Jednym z dominujących powikłań u hospitalizowanych pacjentów z COVID-19 jest choroba zakrzepowo-zatorowa. Występuje u ok. 14 proc. pacjentów, a na OIT nawet u 23 proc. – zauważa prof. dr hab. med. Wojciech Szczeklik, kierownik Kliniki Intensywnej Terapii i Anestezjologii 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Krakowie.
Istnieje wiele badań, które dowodzą, że COVID toruje drogę do powstawania zakrzepów krwi. Jedną z przyczyn może być nadmierna produkcja cytokin prozapalnych, która sprzyja wystąpieniu nadciśnienia tętniczego i zaburzeń układu krzepnięcia.
- Ryzyko zakrzepicy w przypadku COVID wynika przede wszystkim z uszkodzenia śródbłonka, czyli wyjściowej patologii, jaką jest zakażenie SARS-CoV-2, czyli wirus uszkadza śródbłonek, powodując działanie prozakrzepowe. Śródbłonek odpowiada za homeostazę, dzięki niemu krew nie krzepnie, natomiast uszkodzony śródbłonek działa prozakrzepowo – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Łukasz Paluch, flebolog.
- Dodatkowo COVID powoduje burzę cytokinową i bradykininową, które również działają prozapalnie oraz powoduje hipoksję, czyli niedotlenienie, które również działa prozakrzepowo. Do tego mamy stan zapalny i unieruchomienie chorujących pacjentów. Kluczowa jest tu właśnie kumulacja tych czynników prozakrzepowych, która powoduje, że ryzyko wzrasta diametralnie. Jeżeli do tego dochodzą jeszcze inne czynniki, jak antykoncepcja hormonalna, podeszły wiek, choroby onkologiczne to ryzyko wzrasta lawinowo – podkreśla ekspert.
2. Zatorowość płucna a COVID-19
Zakrzepica w przebiegu COVID-19 może dotyczyć w zasadzie każdego narządu. Kardiolog dr Beata Poprawa często spotyka się z przypadkami zatorowości płucnej.
- Obserwujemy to zjawisko dosyć powszechnie. Najczęściej spotykamy pacjentów z zatorowością płucną, rzadziej z zatorowością obwodową. Może to dotyczy też tętnic wieńcowych. Mamy też zwiększoną liczbę incydentów wieńcowych, czyli zawałów serca w okresie covidowym. Musimy być wyczuleni na to, że pacjenci covidowi są narażeni na incydenty naczyniowe również w zakresie mózgu. Nasi neurolodzy alarmują, że COVID zwiększa też liczbę udarów mózgu – mówi dr Beata Poprawa.
Narażeni są nie tylko pacjenci z ciężkim przebiegiem COVID-19. Powikłania zakrzepowe mogą dotyczyć nawet łagodniejszych przypadków. Wiadomo, że COVID może powodować zaostrzenie innych chorób.
- W przypadku pacjentów bezobjawowych nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jak często te zakrzepice występują. Natomiast na pewno w tej chwili obserwujemy ogromny wzrost liczby pacjentów z chorobą zakrzepowo-zatorową czy niewydolnością żylną. Możemy przypuszczać, że samo zakażenie wirusem powoduje zwiększone ryzyko zakrzepic. Kolejny aspekt to fakt, że może powodować też progresję choroby: w przypadku tętnic: tętniaków, a w przypadku żył: żylaków – podkreśla prof. Paluch.
3. Prof. Simon: COVID-19 zaostrza każą chorobę przewlekłą
Prof. Krzysztof Simon, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu twierdzi, że każda osoba, która zmaga się jednocześnie z chorobą przewlekłą i COVID-19 musi liczyć się z ryzykiem zaostrzenia objawów choroby podstawowej.
- To jest bardzo poważny narastający problem. Do nas trafiają osoby, którym COVID-19 uaktywnia dziesiątki różnych chorób. Nasila objawy wszystkich chorób przewlekłych. Jeśli ktoś cierpiał przed COVID-19 na demencję, SARS-CoV-2 nasila objawy demencji, jeśli na przewlekłą niewydolność nerek, COVID-19 jeszcze ją nasila. Z powodu powikłań do szpitala najczęściej trafiają osoby po 60 r.ż, ale zdarzają się też i po 18 – wymienia w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Simon.
Ekspert dodaje, że COVID-19 pogarsza też sytuację osób palących papierosy czy zmagających się z obturacyjną chorobą płuc. Ale szczególnie komplikuje stan zdrowia osób po przeszczepach narządów.
- Ich sytuacja jest zwykle fatalna, ponieważ są to osoby, które przyjmują leki immunosupresyjne, które osłabiają układ immunologiczny do tego stopnia, że szczepionki na COVID-19 chronią ich w bardzo małym stopniu. Jeśli zachorują na COVID-19 to choroba zwiększa ryzyko odrzucenia przeszczepionego narządu. Jest to grupa osób, której już podaje się czwartą dawkę szczepionki, a nie jest wykluczone, że w przyszłości potrzebować będą także piątej dawki. Koronawirus się utrwali w społeczeństwie, to jest pewne, choć nie wiemy jeszcze w jakiej postaci. Ale to, co już wiadomo, to że z konsekwencjami COVID-19 będziemy mierzyć się przez lata, a ja jako lekarz przez całe swoje życie – podsumowuje prof. Simon.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
