Koronawirus SARS-CoV-2 może docierać do mózgu przez nos. Nowe badania
Czasopismo medyczne "Nature Neuroscience" poinformowało o najnowszych badaniach niemieckich naukowców, według których koronawirus SARS-CoV-2 najprawdopodobniej przedostaje się do mózgu poprzez włókna nerwowe w błonie śluzowej nosa.
1. Koronawirus przedostaje się do mózgu przez nos
Naukowcy od kilku miesięcy alarmowali o możliwych komplikacjach neurologicznych wywołanych koronawirusem SARS-CoV-2, nie było jednak jasne, w jaki sposób wirus dostaje się do mózgu.
Podejrzewano, że do transmisji może dochodzić za pośrednictwem włókien nerwu węchowego, które są wypustkami komórek nerwowych. Najnowsze badania multidyscyplinarnego zespołu specjalistów z Niemiec wydają się potwierdzać te przypuszczenia.
2. Śluzówka węchowa "wrotami do mózgu"
Zespół specjalistów z Charité - Universitätsmedizin w Berlinie przebadał pobrane pośmiertnie próbki tkanek 33 pacjentów ( o średniej wieku 72 lata), którzy zmarli w Charité lub uniwersyteckim centrum medycznym w Göttingen po przebyciu COVID-19.
Naukowcy, wykorzystując najnowszą technologię, przeanalizowali próbki pobrane z pola węchowego w śluzówce nosa zmarłych pacjentów oraz z czterech różnych obszarów mózgu. Zarówno próbki tkanek, jak i różne komórki przebadano pod kątem obecności materiału genetycznego SARS-CoV-2 i "białka kolca", które znajduje się na powierzchni wirusa.
Zespół dowiódł obecność wirusów w różnych strukturach neuroanatomicznych, które łączą oczy, usta i nos z pniem mózgu i wykazał, że najwięcej było ich w błonie śluzowej, w której znajdują się włókna węchowe. Obrazy z mikroskopu elektronowego ukazały nienaruszone koronawirusy w nabłonku węchowym błony śluzowej nosa. Poinformowano, że zostały one znalezione zarówno w komórkach nerwowych, jak i wypustkach pobliskich komórek nabłonka.
"Dane te potwierdzają pogląd, że SARS-CoV-2 może wykorzystywać śluzówkę węchową jako wrota do mózgu" - zaznaczył prof. Frank Heppner z Charite.
3. Koronawirus jak wścieklizna
Prof. Heppner wyjaśnił, że wnikanie wirusa w tej okolicy ułatwia anatomiczna bliskość komórek śluzówki, naczyń krwionośnych i komórek nerwowych.
"Po wejściu do błony śluzowej węchowej wirus wydaje się wykorzystywać połączenia neuroanatomiczne, takie jak nerw węchowy, aby dotrzeć do mózgu" - powiedział neuropatolog.
"Należy jednak podkreślić, że pacjenci z COVID-19 biorący udział w tym badaniu należeli do tej niewielkiej grupy pacjentów, u których choroba kończy się śmiercią. Nie jest więc możliwe przenieść wyniki naszego badania na przypadki z łagodnie lub umiarkowanie przebiegającą chorobą" - dodał specjalista.
To w jaki sposób, wirus przenosi się dalej, wciąż nie zostało jednak w pełni wyjaśnione.
"Nasze dane sugerują, że wirus przemieszcza się z komórki nerwowej do komórki nerwowej, aby dotrzeć do mózgu. Jest jednak prawdopodobne, że wirus jest również przenoszony przez naczynia krwionośne, ponieważ dowody na obecność wirusa znaleziono również w ścianach naczyń krwionośnych mózgu" - wyjaśniła dr Helena Radbruch.
Zespół niemieckich naukowców przypomniał, że koronawirus SARS-CoV-2 nie jest jedynym wirusem zdolnym do dotarcia do mózgu wymienionymi drogami. Tak samo zachowuje się wirus opryszczki i wirus wścieklizny.
4. Koronawirus a utrata węchu i smaku
Zbadano także sposób, w jaki układ odpornościowy reaguje na zakażenie SARS-CoV-2. Oprócz znalezienia dowodów na aktywację komórek odpornościowych w mózgu i błonie węchowej wykryli oznaki aktywności odpornościowej tych komórek w płynie mózgowo-rdzeniowym. W niektórych z badanych przypadków naukowcy stwierdzili również uszkodzenie tkanek spowodowane udarem w wyniku zatkania naczynia krwionośnego przez zakrzep.
"Naszym zdaniem obecność SARS-CoV-2 w komórkach nerwowych błony śluzowej węchowej dobrze wyjaśnia objawy neurologiczne występujące u pacjentów z COVID-19, takie jak utrata węchu czy smaku" - poinformował prof. Heppner.
"Znaleźliśmy również SARS-CoV-2 w obszarach mózgu, które kontrolują funkcje życiowe, takie jak oddychanie. Nie można wykluczyć, że u pacjentów z ciężkim COVID-19 obecność wirusa w tych obszarach mózgu ma zaostrzający wpływ na czynność układu oddechowego, zwiększając problemy z oddychaniem z powodu zakażenia płuc SARS-CoV-2. Podobne problemy mogą pojawić się w odniesieniu do czynności układu krążenia" - dodał.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
- Koronawirus na świecie. Apel polskiej lekarki z Włoch krąży po sieci: "Wykorzystajcie nasze doświadczenie"
- Koronawirus. Po COVID-19 może nastąpić wzrost liczby przypadków choroby Parkinsona. Nowe badania
- Koronawirus na Śląsku. Prof. Simon: "jeśli zlekceważymy obostrzenia, wszystko zacznie się od początku"
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.