MZ zwiększa kontrolę nad chorobami zakaźnymi. Na liście błonica i cholera
Rozporządzenie ministra zdrowia opublikowane w Dzienniku Ustaw wskazuje, że szpital będzie musiał informować Sanepid o wynikach leczenia lub wykluczeniu nosicielstwa kilku chorób zakaźnych, o których większość Polaków już nie pamięta.
1. Pięć nowych chorób na liście
Nowe przepisy opublikowano 20 lipca, wejdą w życie po upływie 14 dni. Mówią o obowiązku przekazywania danych o wynikach leczenia lub o wykluczeniu nosicielstwa u ozdrowieńca w przypadku pięciu chorób, tj.:
cholery,
duru brzusznego,
duru rzekomego A, B lub C,
ostrego nagminnego porażenia dziecięcego (poliomyelitis).
W projekcie rozporządzenia znalazły się początkowo także małpia ospa i gruźlica, ostatecznie nie weszły jednak w poczet chorób wymienionych w dokumencie.
Skąd taki pomysł? Już na etapie projektu MZ zwróciło uwagę, że mimo szczepień i eliminacji "istnieje stałe ryzyko zawleczenia tych chorób zakaźnych z obszarów ich występowania".
- To szczególnie niebezpieczne choroby, dlatego ruch resortu jest bardzo słuszny. Pamiętajmy, że nie tylko w okresie wakacyjnym, ale przez cały rok obserwujemy wzmożoną migrację ludzkości, a np. w Afryce jest obecnie wiele ognisk cholery – przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Joanna Zajkowska, specjalistka chorób zakaźnych z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Prof. Anna Boroń-Kaczmarska również zwraca uwagę, że choć choroby wymienione w rozporządzeniu praktycznie już nie występują w Polsce, to zagrożenie wciąż się tli z uwagi na współczesny styl życia.
- Dlatego właśnie mamy dostępne szczepienia i od tego trzeba zacząć. Wskazania dotyczące przygotowania do podróży mówią o tym, by przed każdym wyjazdem w regiony, w których występują określone choroby zakaźne, zaszczepić się przeciwko nim – tłumaczy ekspertka w rozmowie z WP abcZdrowie.
Dziś zachorowania na cholerę notuje się w Afryce oraz Ameryce Południowej i Środkowej. Błonica endemicznie występuje w południowo-wschodniej Azji, w regionach południowego Pacyfiku, Bliskiego Wschodu, Afryki, Europy Wschodniej, a także krajach Ameryki Środkowej. Ogniska zachorowań na dur odnotowuje się w Azji Południowej i Wschodniej, Afryce oraz Ameryce Środkowej i Południowej. Polio występuje w niektórych regionach Azji.
- To choroby bardzo rzadkie, ale mogą się zdarzyć, szczególnie przy wyjazdach w kraje tropikalne czy rozwijające się, gdzie wciąż błonica, cholera czy dury występują. Niestety nie wszyscy przed wyjazdem się szczepią, wiele biur podróży udziela informacji, że szczepienia nie są potrzebne – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Lidia Stopyra, lekarz Kierujący Oddziałem Chorób Infekcyjnych i Pediatrii Szpitala Specjalistycznego im. S. Żeromskiego w Krakowie.
- W niektórych krajach żyjących z ruchu turystycznego zachorowania na pewne choroby zakaźne mogą nie być zgłaszane lub wręcz są ukrywane. Miejscowi pracownicy medyczni nie mają świadomości obowiązku ich zgłaszania. Jeśli nawet choroby zakaźne są raportowane, to zgłoszenia zazwyczaj pochodzą tylko ze stolicy kraju, co fałszuje obraz sytuacji. To wszystko sprawia, że przeciętny podróżnik może sobie nie uświadamiać skali zagrożenia. Osobnym problemem jest też właściwe rozpoznanie niektórych chorób zakaźnych obecnych w krajach rozwijających się – podkreśla ekspertka.
2. Zapomniane i rzadkie, ale wciąż groźne
Tymczasem są to choroby potencjalnie śmiertelne, mogące mieć ciężki przebieg kliniczny i szerzyć się w sposób epidemiczny.
Błonica znana też jako dyfteryt, krup lub dławiec to choroba zakaźna wywoływana przez bakterię maczugowca błonicy. Zmianom w gardle przypominającym zmiany ropne w przebiegu anginy towarzyszy duszność i obrzęk węzłów chłonnych.
- Natomiast to, co jest szczególnie niebezpieczne, to zmiany wielonarządowe, głównie dotykające mięśnia sercowego. Za nie odpowiada nie sama bakteria, ale toksyna błonicza, którą uwalnia Corynebacterium diphtheriae. Z tego powodu dyfteryt jest zawsze chorobą bardzo niebezpieczną – podkreśla prof. Boroń-Kaczmarska.
Dur brzuszny i dury rzekome to kolejne ostre choroby bakteryjne, które wywołują bakterie Salmonella typhi czy Salmonella paratyphi. Za chorobę przewodu pokarmowego, cholerę odpowiadają z kolei bakterie przecinkowca cholery (Vibrio cholerae) produkującego enterotoksynę. Poliomyelitis (nagminne porażenie dziecięce lub choroba Heinego-Medina) to natomiast ostra choroba zakaźna wywoływana przez poliowirusy. W Polsce od ponad 40 lat zachorowania na polio nie są notowane.
Co do pozostałych chorób zakaźnych to według nowego raportu za 1.01.-15.07.2023 r. opublikowanego przez Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH – PIB nie mieliśmy w tym roku zachorowań na cholerę, za to odnotowano jeden przypadek zachorowania na błonicę. Trzy osoby chorowały na dur brzuszny, osiem na dur rzekomy A, B lub C.
3. Zmiany w rozporządzeniu MZ
- Choroby, o których stanowi rozporządzenie ministra podlegają obowiązkowi zgłoszenia do sanepidu dwukrotnie, tj. w momencie podejrzenia zachorowania, a następne w momencie potwierdzenia rozpoznania - wyjaśnia dr Stopyra.
- Rozporządzenie ministra z 20 lipca nakłada obowiązek dodatkowego zawiadomienia sanepidu w momencie, gdy podejrzenie zachorowania się nie potwierdzi oraz o poinformowania o fakcie wypisu pacjenta ze szpitala. Usprawnia to kontrolę zakażeń, tym bardziej że w chwili wypisu ze szpitala pacjent najczęściej jest zakaźny.
Przecinkowce cholery wydalane są z kałem chorego w trakcie choroby i po zakończeniu objawów choroby przeważnie przez kilka kolejnych dni, niekiedy jednak – znacznie dłużej.
- W przypadku cholery nosicielstwo może utrzymywać się kilka miesięcy, podobnie jak w przypadku duru brzusznego u osób przyjmujących leki immunosupresyjne – podkreśla dr Stopyra.
- Mamy nadzieję, że te informacje zostaną właściwie wykorzystane i przełożą się na dalsze skuteczne procedury - dodaje ekspertka.
Dane mają być przekazywane w przypadku wykluczenia u pacjenta zakażenia lub choroby zakaźnej niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od chwili stwierdzeniu tego faktu albo zakończenia hospitalizacji pacjenta z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej – w dniu wystawienia karty informacyjnej z leczenia szpitalnego.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
