Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (861 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Choroby tarczycy - rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie

Niedoczynność tarczycy - objawy, przyczyny, leczenie, zapobieganie
Niedoczynność tarczycy - objawy, przyczyny, leczenie, zapobieganie (123rf.com)

Niedoczynność tarczycy to zespół objawów wywołanych niedoborem hormonów produkowanych przez tarczycę. Niedoczynność tarczycy występuje prawie pięć razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Szacuje się, że niedoczynność tarczycy dotyczy aż 1-6% osób do 60 roku życia, a częstość występowania wzrasta z wiekiem.

spis treści

1. Gruczoł tarczycy i jego funkcje

Tarczyca jest nieparzystym gruczołem wydzielania wewnętrznego, umiejscowionym w przednio-dolnej części szyi. Tarczyca jest zbudowana z dwóch płatów bocznych połączonych wąską cieśnią. Tarczyca jest odpowiedzialna za wytwarzanie hormonów takich jak trójjodotyronina (T3) i tyroksyna (T4), które wpływają na przemianę materii oraz gospodarkę wapniowo-fosforanową (kalcytonina).

Regulacja wytwarzania hormonów tarczycy jest uzależniona od przysadki mózgowej oraz podwzgórza, które znajdują się w mózgu. Podwzgórze wytwarza hormon zwany tyreoliberyną, który pobudza przysadkę mózgową do wydzielania innego hormonu – tyreotropiny (TSH). TSH z kolei działa bezpośrednio na komórki tarczycy, wzmagając produkcję docelowych hormonów, jak T3 i T4.

Hormony tarczycy wpływają na wiele istotnych procesów w organizmie człowieka. Co ważne, oprócz wspomnianego działania na metabolizm, „regulują swój poziom w organizmie”, hamując wydzielanie zarówno hormonu TSH, jak i tyreoliberyny. Tak swoisty mechanizm wewnętrznej regulacji poziomu hormonów tarczycy nazywamy sprzężeniem zwrotnym. Jest to o tyle ważne, gdyż ten precyzyjny mechanizm zapewnia nam odpowiednią czynność tarczycy, gwarantującą optymalną ilość jej hormonów.

2. Czym są choroby tarczycy?

Zobacz film: "Objawy niedoczynności tarczycy na włosach"

Tarczyca to niewielki gruczoł, który jest odpowiedzialny za prawidłową pracę całego organizmu. Jeśli pojawią się jakiekolwiek zaburzenia jej pracy, obejmują one mnóstwo układów i narządów. Dotyczy to wszystkich chorób tarczycy. Według najnowszych badań choroby te dotyczą już 20-30% Polaków. Wielu z nas nie zdaje sobie jednak sprawy z tego problemu, bagatelizuje objawy chorób tarczycy lub po prostu nie wiąże ich z chorobą.

Zlokalizowany w szyi gruczoł kształtem przypomina motyla. Jego zadaniem jest produkcja hormonów, które mają regulować metabolizm i wpływać na prawidłowe działanie wszystkich tkanek. Pięciokrotnie częściej choroby tarczycy dotykają kobiet niż mężczyzn. Bez odpowiedniej terapii mogą prowadzić do problemów z układem rozrodczym. Nieleczenie chorób tarczycy prowadzi też do zachwiania gospodarki hormonalnej w organizmie, nieprawidłowej przemiany materii oraz niewłaściwego funkcjonowania układu nerwowego i pokarmowego.

Wśród chorób tarczycy najczęściej występują: niedoczynność, nadczynność, zapalenie tarczycy typu Hashimoto, wole tarczycowe i guzki tarczycy, które mogą, ale nie muszą, doprowadzić do rozwoju nowotworu.

Większość zaburzeń związanych jest z nieprawidłowościami w wydzielaniu hormonów tarczycowych. Nadczynność tarczycy jest chorobą, która charakteryzuje się nadmiernym wydzielaniem hormonów tarczycy. Jej objawy są dość dokuczliwe, może dodatkowo powodować wiele powikłań, z których najgroźniejszy to przełom tarczycowy.

Na hashimoto choruje coraz więcej kobiet. Które gwiazdy zmagają się z tą chorobą?
Na hashimoto choruje coraz więcej kobiet. Które gwiazdy zmagają się z tą chorobą? [7 zdjęć]

Przewlekłe limfocytowe zapalenie gruczołu tarczycowego, czyli choroba Hashimoto, staje się coraz bardziej

zobacz galerię

3. Najczęstsze choroby tarczycy

Nadczynność tarczycy, inaczej hipertyreoza (łac. hyperthyreosis lub hyperthyreoidismus) ma miejsce, gdy tarczyca wydziela nadmierną ilość hormonów: tyroksyny (T4), kalcytoniny i trijodotyroniny (T3).

Hormony te są bardzo istotne, gdyż wpływają na funkcjonowanie większości tkanek w ciele człowieka. Wpływają m.in. na produkcję ciepła i metabolizm.

Funkcjonowanie tarczycy jest kontrolowane przez przysadkę mózgową, która uwalnia TSH (hormon tyreotropowy) i pobudza tarczycę, aby wydzielała hormony T3 oraz T4.

O niedoczynności można mówić, kiedy hormonów jest zbyt mało. Objawy również są dość charakterystyczne i często zupełnie odwrotne od tych występujących przy nadczynności.

Choroba Hashimoto związana jest z niedoczynnością, jednak jest to choroba autoimmunologiczna, a więc jej przebieg jest nieco inny, choć objawy przypominają niedoczynność. W przypadku Hashimoto przeciwciała wykrywają stany zapalne w obrębie tarczycy i zaczynają atakować własne tkanki. Na skutek tego "tarczyca sama się zjada", prowadząc do wielu poważnych bądź nie dolegliwości.

Nie możesz kupić swoich leków? Skorzystaj z KtoMaLek.pl i sprawdź, która apteka posiada potrzebny lek. Zarezerwuj go on-line i zapłać za niego w aptece. Nie trać czasu na bieganie od apteki do apteki.

4. Przyczyny niedoczynności tarczycy

Istnieje wiele schorzeń, które mogą doprowadzić do niedoczynności tarczycy. Jeżeli niedoczynność tarczycy jest spowodowana uszkodzeniem gruczołu tarczowego, wtedy jako pierwotna niedoczynność tarczycy. Czasami zdarza się, że niedobór hormonów tarczycy wynika ze zmniejszonej stymulacji ze strony przysadki mózgowej, czyli zmniejszenia produkcji hormonu TSH. Taką niedoczynność tarczycy nazywamy wtórną. Rzadko, niedoczynność tarczycy wynika z niedoboru hormonu produkowanego przez podwzgórze. Jest to tzw. trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy.

Główne przyczyny pierwotnej niedoczynności tarczycy to:

  • przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto) – to jedna z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy. Niebolesne zapalenie tarczycy jest związane z obecnością przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie (jeden z enzymów występujący w tarczycy) oraz tyreoglobulinie (białko występujące w tarczycy) oraz nacieków limfocytarnych dotykających ten narząd. W wyniku wymienionych zmian dochodzi do powolnego rozwoju niedoczynności tarczycy. Nie ma skutecznego leczenia przyczynowego. Osoby z nieodczynnością tarczycy do końca życia zmuszone są przyjmować suplementację tyroksyny i w ten sposób zastępować czynność tarczycy.
  • inne choroby zapalne tarczycy (podostre zapalenie tarczycy, poporodowe zapalenie tarczycy, niebolesne zapalenie tarczycy).

  • niedobór jodu w środowisku.

  • całkowite lub częściowe wycięcie tarczycy.
  • wrodzona niedoczynność tarczycy – u dzieci, których matki chorowały z powodu niedoczynności tarczycy i nie były z tego powodu leczone lub były leczone niedostatecznie.
  • leczenie radiojodem z powodu nadczynności tarczycy.
  • napromienianie okolicy szyi z powodu nowotworów (np. piersi, chłoniaka). Należy podkreślić, że niedoczynność tarczycy może rozwinąć się nawet po kilku latach od leczenia.
  • stosowanie niektórych leków (np. amiodaronu, leku antyarytmicznego, który stosuje się u pacjentów z migotaniem przedsionków lub komorowymi zaburzeniami rytmu serca).

Do innych, rzadszych przyczyn niedoczynności tarczycy należą: defekty wytwarzania hormonów tarczycy, ekspozycja na substancje powodujące powstanie wola (czyli powiększenia tarczycy) – np. maniok, nadchlorany, azotany.

Wtórna niedoczynność tarczycy powstaje wtedy, gdy przyczyna leży w przysadce mózgowej i niewystarczające jest wydzielanie TSH. Mówimy wówczas o niedoczynności przysadki, która może być konsekwencją nowotworu, uszkodzenia urazowego bądź naczyniopochodnego.

O trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy mówimy wtedy, gdy przyczyna leży w podwzgórzu, które nie produkuje wystarczającej ilości tyreoliberyny (TRH), w wyniku czego nie jest produkowana wystarczająca ilość TSH i w konsekwencji również hormonów tarczycy. Ten rodzaj niedoczynności tarczycy jest stosunkowo rzadki, a jego przyczynami mogą być nowotwór okolicy podwzgórza bądź sarkoidoza.

We wtórnej i trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy objawy są zazwyczaj słabiej zaznaczone niż w niedoczynności pierwotnej. Za to mogą pojawić się dodatkowo objawy niedoczynności innych gruczołów i narządów, gdyż przysadka i podwzgórze regulują czynność nie tylko tarczycy.

PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

4.1. Wrodzona niedoczynność tarczycy

Pod pojęciem wrodzonej niedoczynności tarczycy kryje się stan niedostatecznego wytwarzania hormonów tarczycy już w życiu płodowym. Stan taki występuje u jednego na 3500-4000 noworodków. Wrodzona niedoczynność tarczycy w postaci płodowej i noworodkowej jest o tyle groźna, że bardzo ważne jest wczesne postawienie rozpoznania (co nie odgrywa aż tak ważnej roli u osób dorosłych), gdyż brak leczenia może skutkować nieodwracalnymi zmianami - hormony tarczycy determinują prawidłowy rozwój fizyczny, neuropsychologiczny oraz poniemowlęcy proces wzrostu. Rozpoznanie powinno być postawione w pierwszych dniach życia. Obecnie raczej nie stanowi to problemu, gdyż przeprowadza się masowe badania przesiewowe u noworodków polegające na oznaczeniu TSH w kropli krwi pobranej w 3-5 dniu po urodzeniu.

Przyczyny wrodzonej niedoczynności tarczycy:

  • agenezja lub dysgenezja tarczycy - inaczej mówiąc, jest to brak tarczycy lub nieprawidłowe wykształcenie tarczycy wynikające z zaburzeń powstających w okresie organogenezy (okresie wykształcania się zawiązków narządów wewnętrznych i gruczołów dokrewnych).
  • wtórna niedoczynność tarczycy – podobnie jak w „niedoczynności tarczycy dorosłych”, polega na nieprawidłowościach dotyczących przysadki czy podwzgórza i wydzielania tyreoliberyny i tyreotropiny.
  • przejściowa wrodzona niedoczynność tarczycy - wynika z niedoboru jodu w pożywieniu matki, podawania w ciąży leków przeciwtarczycowych bądź obecności w organizmie matki przeciwciał przeciwtarczycowych (np. w przypadku przewlekłego limfocytarnego zapalenia tarczycy), które przedostają się do łożyska i „wpływają” na stan tarczycy płodu.
"Niszczyciele tarczycy" ukryci w twoim domu
"Niszczyciele tarczycy" ukryci w twoim domu [7 zdjęć]

Środki antyadhezyjne wykorzystuje się do pokrywania powierzchni przedmiotów, aby nic do nich nie przylegało.

zobacz galerię

5. Objawy niedoczynności tarczycy

Jeśli z naszą tarczycą jest coś nie tak, najczęściej pojawiają się wahania wagi i zaburzenia nastroju. Mogą mieć różny przebieg, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z niedoczynnością, czy nadczynnością. Pojawia się także brak tolerancji na zimno lub ciepło, a także zaburzenia apetytu. W przebiegu chorób tarczycy mogą występować także objawy psychosomatyczne - w związku z tym osoby borykające się z chorobami tego gruczołu są o wiele bardziej narażone na zaburzenia psychonerwicowe, takie jak nerwica lub depresja.

Nieprawidłowa praca tarczycy może dawać objawy ze strony wielu narządów. Mogą pojawiać się zaburzenia trawienia, pracy serca, a także osłabienie siły mięśniowej i kłopoty neurologiczne - zawroty głowy, wrażliwość na światło, a także przewlekłe zmęczenie i zaburzenia koncentracji.

W niedoczynności tarczycy dochodzi do spowolnienia wszystkich procesów w organizmie, co jest powodowane przez obniżenie podstawowej (spoczynkowej) przemiany materii. Objawy kliniczne mogą być mniej lub bardziej nasilone. Zazwyczaj ma to związek z zaawansowaniem niedoczynności tarczycy.

Najczęściej spadek tempa metabolizmu przy niedoczynności tarczycy powoduje postępujące osłabienie, zwiększenie masy ciała, nadmierna senność oraz zmniejszenie tolerancji wysiłku. Dochodzi także do zmian w wyglądzie skóry oraz włosów. Włosy stają się bardziej łamliwe, wysuszone oraz mają tendencję do wypadania.

Ze względu na zmniejszony przepływ krwi i zahamowanie czynności gruczołów łojowych oraz potowych skóra staje się sucha, szorstka, blada, pojawia się nadmierne rogowacenie skóry – tzw. objaw brudnych kolan lub łokci.

Objawem niedoczynności tarczycy jest także zmniejszenie perystaltyki przewodu pokarmowego, co może skutkować przewlekłymi zaparciami. W skrajnych przypadkach, kiedy obserwujemy bardzo głęboką niedoczynność tarczycy, objawem może być nawet niedrożność przewodu pokarmowego.

5 znaków, które świadczą o tym, że twoje hormony nie pracują prawidłowo
5 znaków, które świadczą o tym, że twoje hormony nie pracują prawidłowo [6 zdjęć]

Praca hormonów wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. To właśnie one są odpowiedzialne za wahania

zobacz galerię

Chory na niedoczynność tarczycy może skarżyć się także na zaburzenia pamięci i koncentracji oraz nastroje depresyjne.

U niektórych chorych na niedoczynność tarczycy objawem może być chrypka, zwolnienie akcji serca (bradykardia). Objawem niedoczynności tarczycy są także zaburzenia miesiączkowania u kobiet. Miesiączki stają się bardziej obfite, a cykle mają tendencję do skracania się. Czasami pojawiają się trudności z zajściem w ciążę i jej donoszeniem. U mężczyzn niedoczynność tarczycy objawia się zaburzeniami libido oraz potencji.

Objawy niedoczynności tarczycy mogą dotyczyć także układu nerwowego, mogą wystąpić mononeuropatie (np. zespół cieśni nadgarstka), parestezje, osłabienie odruchów, a czasami także problemy ze słuchem.

5.1. Subkliniczna niedoczynność tarczycy

Stosunkowo często możemy mieć do czynienia z tak zwaną subkliniczną niedoczynnością tarczycy. Nie stwierdza się wówczas typowych objawów (przy obniżonym stężeniu hormonów tarczycy), ale mogą występować stany obniżonego nastroju, depresja, a także zaburzenia gospodarki lipidowej – tj. zwiększone stężenie cholesterolu całkowitego. To z kolei zwiększa zagrożenie miażdżycą i chorobami układu krążenia.

5.2. Śpiączka hipometaboliczna

Pod nazwą tą kryje się stan będący konsekwencją skrajnej, ciężkiej niedoczynności tarczycy, będący bezpośrednim zagrożeniem dla życia. Obecnie taka forma niedoczynności tarczycy zdarza się stosunkowo rzadko, najczęściej jednak u osób starszych, zwłaszcza kobiet. Śpiączka hipometaboliczna objawia się utratą kontaktu z otoczeniem, wychłodzeniem ciała (do temperatury poniżej 30 stopni C), istotnym zwolnieniem akcji serca oraz zmniejszoną częstością oddechów, co skutkuje niedotlenieniem) i wzrostem zawartości dwutlenku węgla we krwi. Często stanem poprzedzającym wystąpienie śpiączki jest otępienie oraz osłabienie.

8 objawów zaburzeń hormonalnych, które mają wpływ na twój wygląd i samopoczucie
8 objawów zaburzeń hormonalnych, które mają wpływ na twój wygląd i samopoczucie [5 zdjęć]

Zmiany hormonalne podczas dojrzewania to normalny proces. Odpowiedni rozwój organizmu jest przecież

zobacz galerię

6. Rozpoznanie chorób tarczycy

Rozpoznanie niedoczynności tarczycy opiera się głównie na charakterystycznych objawach klinicznych oraz badaniach laboratoryjnych poziomów TSH oraz tyroksyny (T4) w surowicy krwi. Trójjodotyronina (T3) ma mniejsze znaczenie diagnostyczne. Jeżeli TSH jest podwyższone, wtedy przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba gruczołu, czyli niedoczynność pierwotna. Dla odmiany, w niedoczynności wtórnej i trzeciorzędowej, poziom hormonu TSH jest obniżony.

Hormony T3 oraz T4 ulegają obniżeniu zarówno w niedoczynności pierwotnej i wtórnej, jak i trzeciorzędowej. W niedoczynności subklinicznej tarczycy zazwyczaj dochodzi do niewielkiego wzrostu hormonu TSH, podczas gdy docelowe hormony tarczycy mogą znajdować się jeszcze w granicach normy.

Inne badanie laboratoryjne pomocne w rozpoznaniu przyczyny niedoczynności tarczycy to ocena stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych (antyTPO) w surowicy krwi. Zwiększone stężenie tych przeciwciał obserwujemy w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy typu Hashimoto. W morfologii krwi można czasami zaobserwować niedokrwistość, której przyczyną może być upośledzenie syntezy hemoglobiny (białka przenoszącego tlen w krwinkach czerwonych), niedobór żelaza (upośledzenie wchłaniania w jelitach, zwiększona utrata żelaza w wyniku obfitych miesiączek), niedobór kwasu foliowego (zaburzenia wchłaniania w jelitach) lub niedokrwistość z niedoboru witaminy B12).

U wielu pacjentów z niedoczynnością tarczycy dochodzi do zaburzenia gospodarki lipidowej, zwiększenia stężenia cholesterolu całkowitego, frakcji LDL (złego cholesterolu) oraz trójglicerydów. Zwiększeniu ulegać może także stężenie enzymów wątrobowych (AST oraz fosfatazy alkalicznej), a także LDH (dehydrogenazy mleczanowej) oraz kinazy kreatynowej (CK). Czasami dochodzi do obniżenia poziomu sodu w organizmie (hiponatremia) oraz niewielkiego wzrostu poziomu wapnia.

W diagnozowaniu przyczyn niedoczynności tarczycy pomocne są także badania dodatkowe:

  • USG tarczycy – obraz jest uzależniony od przyczyny niedoczynności tarczycy. W przypadku najczęstszej (choroby Hashimoto) tarczyca w USG ma charakterystyczny obraz (tzw. wygryzienia przez mole);
  • USG jamy brzusznej, w przypadku znacznie nasilonych objawów - w zaawansowanej chorobie może dojść do pojawienia się płynu w jamie otrzewnowej;
  • RTG klatki piersiowej – analogicznie do wyżej wymienionego może pojawić się płyn w jamie opłucnej;
  • EKG – może wykazać bradykardię zatokową (zbyt wolną czynność serca) oraz niski woltaż załamków.

7. Leczenie niedoczynności tarczycy

Zasadą leczenia pierwotnej niedoczynności tarczycy jest zastępcze podawanie preparatów zawierających tyroksynę - czyli tak zwane leczenie substytucyjne (tyroksyna ulega przemianie w organizmie w drugi ze wspomnianych hormonów, czyli trójjodotyroninę). Takie leczenie niedoczynności tarczycy daje dobre i szybkie wyniki. Wymaga jednak długotrwałego, systematycznego zażywania podtrzymujących dawek leku. Wielkość dawki, zarówno leczniczej, jak i podtrzymującej, każdorazowo powinien ustalić lekarz endokrynolog, zazwyczaj na podstawie kontrolnych badań hormonalnych.

Leczenie niedoczynności tarczycy monitoruje się przede wszystkim na podstawie stężenia hormonu TSH. Poziom hormonów docelowych często ulega zmianom dobowym, a poziom TSH cechuje się większą stabilnością. Jeżeli w trakcie leczenia poziom TSH ulega zmniejszeniu, a następnie normalizacji jest to sygnał, że leczenie jest skuteczne. Poziom TSH zazwyczaj oznacza się nie wcześniej niż 4-6 tygodni od ostatniej zmiany dawkowania leków. Co istotne, we wtórnej i trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy, skuteczność leczenia można monitorować jedynie na podstawie badania poziomu tyroksyny (T4).

Rozwiąż nasze testy i dowiedz się:

Właściwe rozpoznanie niedoczynności tarczycy i podjęcie systematycznego leczenia pozwala zlikwidować nieomal zupełnie opisane objawy niedoczynności gruczołu tarczowego. W przypadku wspomnianej wcześniej śpiączki hipometabolicznej, leczenie musi być prowadzone w ramach oddziału intensywnej terapii. Zazwyczaj polega na stosowaniu hormonów tarczycy we wlewach dożylnych oraz uważnym monitorowaniu stanu chorego.

Leczenie wrodzonej niedoczynności tarczycy polega oczywiście także na podawaniu preparatów tyroksyny – czyli suplementacji hormonów tarczycy. Wyniki leczenia we wrodzonej niedoczynności tarczycy zależą od wczesnego rozpoznania i rozpoczęcia leczenia, systematyczności oraz ilości prawidłowo funkcjonującej tkanki tarczycy. Dodatkowo dziecko powinno być poddawane jak najwcześniejszej rehabilitacji psychologicznej.

Kontrowersje wielu pacjentów zwraca rozpoznanie u nich wspomnianej wcześniej subklinicznej niedoczynności tarczycy. Decyzję o włączeniu leczenia opiera się przede wszystkim na poziomie TSH oraz samopoczuciu pacjenta. Leczenie preparatami tyroksyny stosuje się przede wszystkim wtedy, gdy stężenie TSH wynosi powyżej 10 mIU/l. W przypadku wartości między 5 a 10 mIU/l decyzję o suplementacji podejmuje się indywidualnie.

7.1. Niedoczynność u kobiet w ciąży i karmiących

Należy wspomnieć o tym, że jeżeli kobieta zachodzi w ciążę, dawka hormonów tarczycy powinna zostać zwiększona przynajmniej o 30-50 proc., oczywiście wraz z uważnym monitorowaniem poziomu T4 oraz TSH we krwi. Po urodzeniu dziecka, zazwyczaj dawka leku zostaje zmniejszona.

8. Niedoczynność tarczycy a dieta

Leczenie niedoczynności tarczycy koniecznie należy uzupełnić odpowiednią dietą. Wprowadzenie do jadłospisu odpowiednich produktów pozwoli zniwelować część objawów niedoczynności tarczycy. Choroba powoduje zwolnienie metabolizmu, co przekłada się na szybkie przybieranie na wadze. Jakie produkty należy włączyć do diety, żeby złagodzić objawy niedoczynności tarczycy?

8.1. Produkty bogate w jod

Jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmy. Bierze udział w syntezie hormonów tarczycy - tyroksyny i trójjodotyroniny. Hormony te wpływają na szybkość metabolizmu. Jod jest szczególnie cenny dla osób chorujących na niedoczynność tarczycy.

Źródła jodu: dorsz pieczony, łosoś, śledź, makrela wędzona, owoce morza, jodowana sól kuchenna.

8.2. Produkty bogate w białko

Produkty bogate w białko przyspieszają tempo przemiany materii. W przypadku osób chorujących na niedoczynność tarczycy codzienna podaż białka powinna wynosić ok. 80-100 g. Biało stymuluje również produkcję hormonów odpowiadających za spalanie tkanki tłuszczowej. Przy diecie bogatej w białko należy pamiętać o wypijaniu przynajmniej 1,5 l wody mineralnej dziennie.

Źródła białka: chudy drób, cielęcina, morskie ryby, jaja.

8.3. Produkty bogate w węglowodany złożone

Niedoczynności tarczycy często towarzyszy insulinooporność. W diecie osoby chorej powinny znaleźć się węglowodany złożone, czyli takie, z których do krwi stopniowo uwalniana jest glukoza. Dzięki temu organizm nie będzie gromadził zapasów tkanki tłuszczowej.

Źródła węglowodanów złożonych: żytnie pieczywo, płatki owsiane, groch, fasola, bób, soczewica, grube kasze.

8.4. Produkty zakazane przy niedoczynności tarczycy

Z diety na niedoczynnośc tarczycy należy wykluczyć produkty zawierające goitrogeny, które utrudniają przyswajanie jodu. Z jadłospisu muszą zniknąć: truskawki, soja, tofu, gorczyca, rzodkiewka, chrzan, gruszki, orzeszki ziemne, orzeszki piniowe.

Uważać trzeba również na warzywa krzyżowe, chociaż one tracą część goitrogenów pod wpływem gotowania. Raz w tygodniu można jeść brukselkę, kapustę, brokuły, kalafior lub rzepę. Taka sama zasada obowiązuje w przypadku szpinaku i kaszy jaglanej. Tych produktów nie łączymy z jedzeniem bogatym w jod.

9. Preparaty hormonów tarczycy

W przypadku niedoczynności tarczycy istotne znaczenie ma wczesne rozpoznanie i leczenie niedoczynności tarczycy. Jeżeli choroba pozostaje nieleczona, może dojść do groźnych powikłań (w skrajnych przypadkach opisywana wcześniej śpiączka metaboliczna). Większość chorób tarczycy powodujących niedoczynność tarczycy to schorzenia przewlekłe, wymagające leczenia do końca życia. Na szczęście preparaty hormonów tarczycy są dobrze tolerowane przez pacjentów.

10. Zapobieganie niedoczynności tarczycy

Niestety można zapobiegać tylko niektórym postaciom niedoczynności tarczycy, przede wszystkim wynikającym z niedoborów jodu. Aktualnie przypadki niedoboru jodu zdarzają się rzadko z uwagi na wzbogacanie w jod soli kuchennej dostępnej powszechnie w sklepach. W przypadku zapobiegania niedoczynności wrodzonej istotne znaczenie mają wspomniane już wcześniej badania przesiewowe (oznaczanie TSH u wszystkich noworodków zaraz po urodzeniu).

Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Cienkoigłowa biopsja aspiracyjna guzków tarczycy
Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze