Woda w płucach (płyn w opłucnej) – objawy, rokowania, przyczyny, leczenie

Woda w płucach to potoczne określenie dla schorzenia, które jest znane w środowisku medycznym pod nazwą płyn w jamie opłucnej. Przyczyn nadmiernego zbierania się płynu w opłucnej jest wiele. Problem ten może pojawić się w przebiegu choroby nowotworowej, chorób autoimmunologicznych, czy gruźlicy. Co oznacza woda w płucach? Jak się pozbyć tego problemu? Jakie są pozostałe przyczyny wody w płucach?

1. Opłucna – co to jest?

Opłucna to cienka błona lub błonka pokrywająca wewnętrzną stronę klatki piersiowej oraz zewnętrzną powierzchnię płuc. Składa się z dwóch warstw: opłucnej trzewnej (wewnętrznej) i opłucnej surowiczej (zewnętrznej).

Opłucna trzewna przylega bezpośrednio do płuc, otaczając je i tworząc z nimi jednolitą strukturę. Opłucna surowicza jest z kolei przytwierdzona do wewnętrznej strony klatki piersiowej. Między dwiema warstwami opłucnej znajduje się przestrzeń opłucnowa, wypełniona niewielką ilością płynu surowiczego.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"

Płyn ten działa jako środek smarujący, umożliwiający płynne przesuwanie się płuc podczas oddychania. Opłucna pełni ważną funkcję w procesie oddychania. Działa jak osłona, izolując płuca od tarcia o wewnętrzną stronę klatki piersiowej. Pozwala również na elastyczne rozszerzanie się płuc podczas wdechu i skurcz podczas wydechu. Opłucna może być również miejscem występowania różnych schorzeń.

2. Woda w płucach (płyn w opłucnej) – czym jest?

Woda w płucach to potoczne określenie dla schorzenia o medycznej nazwie płyn w opłucnej. Schorzenie to może być wynikiem patologii w obrębie układu oddechowego. Może pojawić się również w przebiegu chorób opłucnej lub chorób niezwiązanych z układem oddechowym.

Problem nazywany potocznie wodą w płucach może mieć charakter krwi lub chłonki. Może wystąpić również w formie płynu przesiękowego lub płynu wysiękowego.

Osoba, u której stwierdzono występowanie płynu w opłucnej, wymaga natychmiastowego leczenia, ponieważ problem ten może być objawem śmiertelnej choroby, np. raka płuca. W warunkach prawidłowych jama opłucnej zawiera mniej niż 10 mililitrów płynu.

3. Objawy wody w płucach

Objawy wody w płucach mogą być bardzo różnorodne. Najczęściej jednak pacjenci uskarżają się na:

• ból w klatce piersiowej,
• przyspieszone tętno,
• duszność,
• gwizdy oskrzelowe,
• plwociny (w niektórych przypadkach z krwią),
• lęk,
• nerwowość,
• nietypowy, siny odcień skóry,
• zadyszka,
• napady duszności w trakcie snu.

4. Płyn w opłucnej (woda w płucach) – przyczyny

Woda w płucach, a dokładniej płyn w opłucnej to schorzenie, które dla wielu lekarzy stanowi poważny problem terapeutyczny oraz diagnostyczny. Przyczyn nadmiernego nagromadzania się płynu jest bardzo wiele. Problem ten może występować w przebiegu następujących chorób:

• raka płuca,
• reumatoidalnego zapalenia stawów,
• tocznia układowego,
• gruźlicy.

Woda na płucach to również problem pacjentów zmagających się z:

• niewydolnością serca,
• niewydolnością wątroby,
• wirusowym zapaleniem płuc,
• bakteryjnym zapaleniem płuc,
• zapaleniem płuc wywołanym przez Mycoplasma pneumoniae,
• ziarnicą złośliwą,
• chłoniakiem,
• białaczką,
• sardkoidozą.

Płyn w opłucnej może mieć charakter zapalny, przesiękowy lub nowotworowy. Wysięk opłucnowy zwykle stanowi efekt zapalenia, które z kolei jest konsekwencją zbyt dużej przepuszczalności naczyń włosowatych. Jedną z najczęstszych przyczyn wysięków w obrębie jamy opłucnowej są zakażenia bakteryjne (takie jak gruźlica).

Woda w płucach przy nowotworze to kolejne, często spotykane u pacjentów zjawisko. Objawy płynu w płucach w przebiegu nowotworu np. raka płuc jest zazwyczaj rezultatem naciekania przez ciągłość lub obecności przerzutów w obrębie opłucnej.

Niekiedy przyczyną płynu w płucach są:

• zakażenia grzybicze,
• zakażenia wirusowe,
• choroby pasożytnicze,
• choroby autoimmunologiczne,
• stany zapalne trzustki.

Przesięk w obrębie jamy płucnej stanowi efekt ucieczki płynu do przestrzeni międzykomórkowej. Objawy płynu w opłucnej w tym przypadku stanowią wynik takich problemów zdrowotnych jak: marskość wątroby, niewydolność serca, zespół nerczycowy, schorzenia osierdzia.

Objawy wody w opłucnej mogą być również związane z zwężeniem zastawki mitralnej bądź dializą otrzewnową. Kolejne przyczyny płynu w opłucnej to niedoczynność tarczycy, hipoalbuminemia.

Krew w jamie opłucnej występuje u pacjentów z urazami płuca, bądź uszkodzeniami naczyń krwionośnych. W niektórych przypadkach krew w płucach stanowi konsekwencję zaawansowanego stadium nowotworu.

Chłonotok to nic innego jak gromadzenie się chłonki w obrębie jamy opłucnowej. Takie zjawisko może być spowodowane nowotworem klatki piersiowej, gruźlicą, zakrzepicą żylną bądź urazem.

Woda w płucach u starszej osoby zazwyczaj stanowi powikłanie po chorobie nowotworowej płuc, stanie zapalnym płuc. Dodatkowo woda w opłucnej u starszej osoby może być ściśle związana z przebytą gruźlicą. Warto zaznaczyć, że przyczyn tego problemu zdrowotnego może być znacznie więcej.

Skąd się bierze woda w płucach u noworodka? Takie zjawisko zwykle obserwuje się u maluchów urodzonych poprzez cesarskie cięcie, a także noworodków z zapaleniem płuc.

5. Woda w płucach (płyn w opłucnej) - diagnostyka

Diagnoza płynu w opłucnej (wody w płucach) jest oparta na różnych badaniach i procedurach diagnostycznych. W czasie konsultacji lekarz może przeprowadzić badanie fizykalne, w tym osłuchiwanie płuc, aby ocenić obecność trzeszczeń, szmerów oddechowych lub zmniejszoną ruchomość klatki piersiowej.

Wszelkie te objawy mogą sugerować obecność płynu w opłucnej. Postawienie pełnej diagnozy jest możliwe dopiero po wykonaniu określonych badań. W tym celu należy wykonać:

• tomografię komputerową klatki piersiowej (pomaga wykryć ilości poniżej 50 mililitrów płynu w jamie opłucnej)
• badanie ultrasonograficzne (jest pomocne, gdy ilość płynu utrzymuje się na poziomie 100 mililitrów),
• RTG klatki piersiowej (pomaga postawić odpowiednią diagnozę, gdy ilość płynu przekracza 200 mililitrów),

Aby potwierdzić obecność płynu w opłucnej, konieczne może być także wykonanie badania płynu opłucnowego. Procedura ta polega na wprowadzeniu cienkiej igły do przestrzeni opłucnowej oraz pobraniu próbki płynu do analizy laboratoryjnej.

Badanie płynu opłucnowego może pomóc w ustaleniu przyczyny problemu zdrowotnego. Niekiedy wyniki badań wskazują na płyn w opłucnej w chorobie nowotworowej, wodę w płucach w niewydolności serca, wysięk w jamie opłucnej spowodowany chorobą nowotworową.

6. Woda w płucach (płyn w opłucnej) - leczenie

Wdrożenie odpowiedniego leczenia musi być poprzedzone ustaleniem konkretnej przyczyny oraz charakteru występującego w opłucnej płynu. Płyn w jamie opłucnowej może mieć charakter zapalny, przesiękowy lub nowotworowy.

Jeśli u pacjenta stwierdzono niewielką ilość płynu w płucach, wdrażane jest leczenie zachowawcze. W innych przypadkach pacjent poddawany jest zabiegowi pompowania płynu z płuc. Zabieg ten wykonywany jest ze znieczuleniem miejscowym. W przypadku chorych na nowotwory stosuje się metodę wypełniania jamy. Do jamy opłucnowej podaje się substancje antynowotworowe.

Usunięty z ciała pacjenta płyn wysyłany jest do laboratorium diagnostycznego, w celu ustalenia składu i wdrożenia konkretnego leczenia.

Czy ściąganie wody z płuc jest bolesne? Ponieważ torakocentezę, czyli nakłucie jamy opłucnej wykonuje się ze znieczuleniem miejscowym, pacjent może odczuwać pewien dyskomfort. Reszta zabiegu zazwyczaj nie powoduje u pacjenta żadnych dolegliwości bólowych.

Czy woda w płucach jest wyleczalna? Możliwość całkowitego pozbycia się wody z opłucnej uzależniona jest od choroby podstawowej i możliwości jej kompletnego wyleczenia. Jeśli pacjent zmaga się z zaawansowanym nowotworem, usunięcie wody z płuc niestety nie wyeliminuje choroby podstawowej.

7. Woda w płucach - rokowania

Rokowanie w przypadku płynu w opłucnej zależy przede wszystkim od przyczyny tego stanu. Lepsze rokowania dotyczą chorych z jednostkami, które można w stosunkowo łatwy sposób leczyć. Ściąganie wody z płuc zazwyczaj daje najlepsze rezultaty w przypadku pacjentów borykających się z infekcją, urazem bądź zatorowością.

Dość częstym zjawiskiem, z jakim stykają się specjaliści, jest woda w płucach u starszej osoby. U starszych osób rokowania zależą od wielu czynników, takich jak ogólny stan zdrowia, obecność współistniejących chorób i stopień zaawansowania choroby podstawowej. Z uwagi na zwiększoną podatność na powikłania i ograniczenia fizjologiczne związane z wiekiem, rokowania mogą być mniej korzystne w porównaniu do młodszych pacjentów.

Niemniej, woda w płucach u 80-latka czy 70-latka wymaga odpowiedniego leczenia. Dolegliwości pod żadnym pozorem nie należy bagatelizować.

W swojej praktyce lekarskiej pulmonolodzy często rozpoznają wodę w płucach przy nowotworze. Jak wyglądają rokowania w takim przypadku? Otóż woda w płucach pojawiająca się w przebiegu choroby nowotworowej płuc może być związana z niekorzystnymi rokowaniami.

Przyczyną tego stanu może być obecność wysięku opłucnowego, czyli nagromadzenia płynu w jamie opłucnej. W przypadku zaawansowanego nowotworu rokowania mogą być bardziej niepomyślne z powodu postępującej choroby i związanych z nią powikłań.

8. Czy woda w płucach jest groźna dla zdrowia?

Pacjenci często zastanawiają się, czy płyn w płucach jest groźny dla zdrowia lub życia? Niestety tak. Obecność płynu w płucach utrudnia prawidłowe oddychanie, ponieważ zmniejsza objętość płuc dostępną do wymiany gazowej. Może prowadzić do:

• duszności,
• kaszlu,
• przyspieszonego oddechu,
• uczucia zmęczenia,
• obniżenia poziomu tlenu we krwi.

Obecność wody w płucach u młodego pacjenta jest zjawiskiem równie niepożądanym i niebezpiecznym co woda w płucu u starszej osoby. Dlatego zawsze konieczne są odpowiednie badania, diagnoza lekarska i włączenie odpowiedniej terapii.

Jeśli u pacjenta występują objawy świadczące o wysięku opłucnowym bądź przesięku w jamie opłucnej, wskazana jest pilna jest pilna wizyta na szpitalnym oddziale ratunkowym. W wielu przypadkach konieczne może być wezwanie karetki pogotowia ratunkowego.

9. Jak można zapobiegać gromadzeniu się wody w płucach?

Regularne wizyty u lekarza pozwalają na wczesne wykrycie i leczenie chorób, które mogą prowadzić do gromadzenia się wody w płucach. Ważne jest monitorowanie stanu zdrowia, przestrzeganie zaleceń specjalisty.

W przypadku płynu w opłucnej spowodowanego niewydolnością serca, istotne jest kontrolowanie stanu serca. Pacjenci powinni:

• przestrzegać zaleceń dotyczących leczenia,
• przyjmować regularnie przepisane leki,
• monitorować ciśnienie krwi,
• utrzymywać zdrowy styl życia, w tym zdrową dietę,
• uprawiać regularnie aktywność fizyczną.

Nie bez znaczenia jest również unikanie używek oraz ekspozycji na substancje toksyczne, które mogą uszkodzić płuca. Palenie papierosów jest jednym z głównych czynników ryzyka raka płuc.

W przebiegu tego rodzaju nowotworu często obserwuje się gromadzenie się płynu w jamie opłucnej.

10. Jakie są powikłania związane z obecnością wody w płucach?

Leczenie wody w płucach to nie tylko terapia choroby odpowiedzialnej za gromadzenie się płynu w opłucnej, ale również zapobieganie powikłaniom. Osuszanie wody w płucach, a także stosowanie odpowiednich środków farmakologicznych zapobiega np. infekcjom płuc.

Gromadzenie się płynu w jamie opłucnowej może stworzyć dogodne środowisko dla rozwoju bakterii, wirusów lub grzybów. Taka sytuacja może skutkować stanem zapalnym płuc, a także innych infekcji czy pogorszenia stanu zdrowia.

Zabieg ściągania wody z płuc, a także wdrożenie odpowiedniego leczenia mogą uchronić pacjenta przed niedotlenieniem. Płyn w płucach utrudnia wymianę gazową w płucach, co może prowadzić do niedotlenienia. Brak wystarczającej ilości tlenu w organizmie może wpływać na funkcjonowanie narządów, zwłaszcza mózgu, serca i nerek, i prowadzić do poważnych powikłań.

Płyn w płucach często jest związany z niewydolnością serca. Jego obecność może obciążać serce, pogarszać jego funkcję i prowadzić do nasilenia objawów niewydolności serca, takich jak duszność, obrzęki kończyn czy osłabienie.

11. Woda w płucach - czynniki ryzyka

Woda w opłucnej może wystąpić z różnych przyczyn. Istnieją pewne czynniki ryzyka, które mogą predysponować do gromadzenia się wody w płucach.

Oto kilka najważniejszych czynników ryzyka:

• choroby nerek,
• uzależnienie od tytoniu,
• nadmierna ekspozycja na substancje toksyczne,
• bierne palenie,
• choroby nowotworowe (nowotwory, szczególnie nowotwory płuc, mogą być związane z gromadzeniem się wody w płucach, zarówno przez naciek nowotworowy na opłucną, jak i przez obecność wysięku opłucnowego),
• uszkodzenia płuc (uszkodzenia spowodowane urazem, promieniowaniem, wdychaniem toksycznych substancji lub innych czynników, zwiększają ryzyko wystąpienia płynu w jamie opłucnowej),
• zakażenia (ciężkie infekcje płuc, takie jak zapalenie płuc wywołane przez bakterie lub wirusy, mogą prowadzić do gromadzenia się płynu w płucu).

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.