Woda w płucach (płyn w opłucnej) – objawy, rokowania, przyczyny, leczenie
Woda w płucach to potoczne określenie dla schorzenia, które jest znane w środowisku medycznym pod nazwą płyn w jamie opłucnej. Przyczyn nadmiernego zbierania się płynu w opłucnej jest wiele. Problem ten może pojawić się w przebiegu choroby nowotworowej, chorób autoimmunologicznych, czy gruźlicy. Co oznacza woda w płucach? Jak się pozbyć tego problemu? Jakie są pozostałe przyczyny wody w płucach?
- 1. Opłucna – co to jest?
- 2. Woda w płucach (płyn w opłucnej) – czym jest?
- 3. Objawy wody w płucach
- 4. Płyn w opłucnej (woda w płucach) – przyczyny
- 5. Woda w płucach (płyn w opłucnej) - diagnostyka
- 6. Woda w płucach (płyn w opłucnej) - leczenie
- 7. Woda w płucach - rokowania
- 8. Czy woda w płucach jest groźna dla zdrowia?
- 9. Jak można zapobiegać gromadzeniu się wody w płucach?
- 10. Jakie są powikłania związane z obecnością wody w płucach?
- 11. Woda w płucach - czynniki ryzyka
1. Opłucna – co to jest?
Opłucna to cienka błona lub błonka pokrywająca wewnętrzną stronę klatki piersiowej oraz zewnętrzną powierzchnię płuc. Składa się z dwóch warstw: opłucnej trzewnej (wewnętrznej) i opłucnej surowiczej (zewnętrznej).
Opłucna trzewna przylega bezpośrednio do płuc, otaczając je i tworząc z nimi jednolitą strukturę. Opłucna surowicza jest z kolei przytwierdzona do wewnętrznej strony klatki piersiowej. Między dwiema warstwami opłucnej znajduje się przestrzeń opłucnowa, wypełniona niewielką ilością płynu surowiczego.
Płyn ten działa jako środek smarujący, umożliwiający płynne przesuwanie się płuc podczas oddychania. Opłucna pełni ważną funkcję w procesie oddychania. Działa jak osłona, izolując płuca od tarcia o wewnętrzną stronę klatki piersiowej. Pozwala również na elastyczne rozszerzanie się płuc podczas wdechu i skurcz podczas wydechu. Opłucna może być również miejscem występowania różnych schorzeń.
2. Woda w płucach (płyn w opłucnej) – czym jest?
Woda w płucach to potoczne określenie dla schorzenia o medycznej nazwie płyn w opłucnej. Schorzenie to może być wynikiem patologii w obrębie układu oddechowego. Może pojawić się również w przebiegu chorób opłucnej lub chorób niezwiązanych z układem oddechowym.
Problem nazywany potocznie wodą w płucach może mieć charakter krwi lub chłonki. Może wystąpić również w formie płynu przesiękowego lub płynu wysiękowego.
Osoba, u której stwierdzono występowanie płynu w opłucnej, wymaga natychmiastowego leczenia, ponieważ problem ten może być objawem śmiertelnej choroby, np. raka płuca. W warunkach prawidłowych jama opłucnej zawiera mniej niż 10 mililitrów płynu.
3. Objawy wody w płucach
Objawy wody w płucach mogą być bardzo różnorodne. Najczęściej jednak pacjenci uskarżają się na:
- ból w klatce piersiowej,
- przyspieszone tętno,
- duszność,
- gwizdy oskrzelowe,
- plwociny (w niektórych przypadkach z krwią),
- lęk,
- nerwowość,
- nietypowy, siny odcień skóry,
- zadyszka,
- napady duszności w trakcie snu.
4. Płyn w opłucnej (woda w płucach) – przyczyny
Woda w płucach, a dokładniej płyn w opłucnej to schorzenie, które dla wielu lekarzy stanowi poważny problem terapeutyczny oraz diagnostyczny. Przyczyn nadmiernego nagromadzania się płynu jest bardzo wiele. Problem ten może występować w przebiegu następujących chorób:
- raka płuca,
- reumatoidalnego zapalenia stawów,
- tocznia układowego,
- gruźlicy.
Woda na płucach to również problem pacjentów zmagających się z:
- niewydolnością serca,
- niewydolnością wątroby,
- wirusowym zapaleniem płuc,
- bakteryjnym zapaleniem płuc,
- zapaleniem płuc wywołanym przez Mycoplasma pneumoniae,
- ziarnicą złośliwą,
- chłoniakiem,
- białaczką,
- sardkoidozą.
Płyn w opłucnej może mieć charakter zapalny, przesiękowy lub nowotworowy. Wysięk opłucnowy zwykle stanowi efekt zapalenia, które z kolei jest konsekwencją zbyt dużej przepuszczalności naczyń włosowatych. Jedną z najczęstszych przyczyn wysięków w obrębie jamy opłucnowej są zakażenia bakteryjne (takie jak gruźlica).
Woda w płucach przy nowotworze to kolejne, często spotykane u pacjentów zjawisko. Objawy płynu w płucach w przebiegu nowotworu np. raka płuc jest zazwyczaj rezultatem naciekania przez ciągłość lub obecności przerzutów w obrębie opłucnej.
Niekiedy przyczyną płynu w płucach są:
- zakażenia grzybicze,
- zakażenia wirusowe,
- choroby pasożytnicze,
- choroby autoimmunologiczne,
- stany zapalne trzustki.
Przesięk w obrębie jamy płucnej stanowi efekt ucieczki płynu do przestrzeni międzykomórkowej. Objawy płynu w opłucnej w tym przypadku stanowią wynik takich problemów zdrowotnych jak: marskość wątroby, niewydolność serca, zespół nerczycowy, schorzenia osierdzia.
Objawy wody w opłucnej mogą być również związane z zwężeniem zastawki mitralnej bądź dializą otrzewnową. Kolejne przyczyny płynu w opłucnej to niedoczynność tarczycy, hipoalbuminemia.
Krew w jamie opłucnej występuje u pacjentów z urazami płuca, bądź uszkodzeniami naczyń krwionośnych. W niektórych przypadkach krew w płucach stanowi konsekwencję zaawansowanego stadium nowotworu.
Chłonotok to nic innego jak gromadzenie się chłonki w obrębie jamy opłucnowej. Takie zjawisko może być spowodowane nowotworem klatki piersiowej, gruźlicą, zakrzepicą żylną bądź urazem.
Woda w płucach u starszej osoby zazwyczaj stanowi powikłanie po chorobie nowotworowej płuc, stanie zapalnym płuc. Dodatkowo woda w opłucnej u starszej osoby może być ściśle związana z przebytą gruźlicą. Warto zaznaczyć, że przyczyn tego problemu zdrowotnego może być znacznie więcej.
Skąd się bierze woda w płucach u noworodka? Takie zjawisko zwykle obserwuje się u maluchów urodzonych poprzez cesarskie cięcie, a także noworodków z zapaleniem płuc.
5. Woda w płucach (płyn w opłucnej) - diagnostyka
Diagnoza płynu w opłucnej (wody w płucach) jest oparta na różnych badaniach i procedurach diagnostycznych. W czasie konsultacji lekarz może przeprowadzić badanie fizykalne, w tym osłuchiwanie płuc, aby ocenić obecność trzeszczeń, szmerów oddechowych lub zmniejszoną ruchomość klatki piersiowej.
Wszelkie te objawy mogą sugerować obecność płynu w opłucnej. Postawienie pełnej diagnozy jest możliwe dopiero po wykonaniu określonych badań. W tym celu należy wykonać:
- tomografię komputerową klatki piersiowej (pomaga wykryć ilości poniżej 50 mililitrów płynu w jamie opłucnej)
- badanie ultrasonograficzne (jest pomocne, gdy ilość płynu utrzymuje się na poziomie 100 mililitrów),
- RTG klatki piersiowej (pomaga postawić odpowiednią diagnozę, gdy ilość płynu przekracza 200 mililitrów),
Aby potwierdzić obecność płynu w opłucnej, konieczne może być także wykonanie badania płynu opłucnowego. Procedura ta polega na wprowadzeniu cienkiej igły do przestrzeni opłucnowej oraz pobraniu próbki płynu do analizy laboratoryjnej.
Badanie płynu opłucnowego może pomóc w ustaleniu przyczyny problemu zdrowotnego. Niekiedy wyniki badań wskazują na płyn w opłucnej w chorobie nowotworowej, wodę w płucach w niewydolności serca, wysięk w jamie opłucnej spowodowany chorobą nowotworową.
Czytaj więcej:
6. Woda w płucach (płyn w opłucnej) - leczenie
Wdrożenie odpowiedniego leczenia musi być poprzedzone ustaleniem konkretnej przyczyny oraz charakteru występującego w opłucnej płynu. Płyn w jamie opłucnowej może mieć charakter zapalny, przesiękowy lub nowotworowy.
Jeśli u pacjenta stwierdzono niewielką ilość płynu w płucach, wdrażane jest leczenie zachowawcze. W innych przypadkach pacjent poddawany jest zabiegowi pompowania płynu z płuc. Zabieg ten wykonywany jest ze znieczuleniem miejscowym. W przypadku chorych na nowotwory stosuje się metodę wypełniania jamy. Do jamy opłucnowej podaje się substancje antynowotworowe.
Usunięty z ciała pacjenta płyn wysyłany jest do laboratorium diagnostycznego, w celu ustalenia składu i wdrożenia konkretnego leczenia.
Czy ściąganie wody z płuc jest bolesne? Ponieważ torakocentezę, czyli nakłucie jamy opłucnej wykonuje się ze znieczuleniem miejscowym, pacjent może odczuwać pewien dyskomfort. Reszta zabiegu zazwyczaj nie powoduje u pacjenta żadnych dolegliwości bólowych.
Czy woda w płucach jest wyleczalna? Możliwość całkowitego pozbycia się wody z opłucnej uzależniona jest od choroby podstawowej i możliwości jej kompletnego wyleczenia. Jeśli pacjent zmaga się z zaawansowanym nowotworem, usunięcie wody z płuc niestety nie wyeliminuje choroby podstawowej.
7. Woda w płucach - rokowania
Rokowanie w przypadku płynu w opłucnej zależy przede wszystkim od przyczyny tego stanu. Lepsze rokowania dotyczą chorych z jednostkami, które można w stosunkowo łatwy sposób leczyć. Ściąganie wody z płuc zazwyczaj daje najlepsze rezultaty w przypadku pacjentów borykających się z infekcją, urazem bądź zatorowością.
Dość częstym zjawiskiem, z jakim stykają się specjaliści, jest woda w płucach u starszej osoby. U starszych osób rokowania zależą od wielu czynników, takich jak ogólny stan zdrowia, obecność współistniejących chorób i stopień zaawansowania choroby podstawowej. Z uwagi na zwiększoną podatność na powikłania i ograniczenia fizjologiczne związane z wiekiem, rokowania mogą być mniej korzystne w porównaniu do młodszych pacjentów.
Niemniej, woda w płucach u 80-latka czy 70-latka wymaga odpowiedniego leczenia. Dolegliwości pod żadnym pozorem nie należy bagatelizować.
W swojej praktyce lekarskiej pulmonolodzy często rozpoznają wodę w płucach przy nowotworze. Jak wyglądają rokowania w takim przypadku? Otóż woda w płucach pojawiająca się w przebiegu choroby nowotworowej płuc może być związana z niekorzystnymi rokowaniami.
Przyczyną tego stanu może być obecność wysięku opłucnowego, czyli nagromadzenia płynu w jamie opłucnej. W przypadku zaawansowanego nowotworu rokowania mogą być bardziej niepomyślne z powodu postępującej choroby i związanych z nią powikłań.
8. Czy woda w płucach jest groźna dla zdrowia?
Pacjenci często zastanawiają się, czy płyn w płucach jest groźny dla zdrowia lub życia? Niestety tak. Obecność płynu w płucach utrudnia prawidłowe oddychanie, ponieważ zmniejsza objętość płuc dostępną do wymiany gazowej. Może prowadzić do:
- duszności,
- kaszlu,
- przyspieszonego oddechu,
- uczucia zmęczenia,
- obniżenia poziomu tlenu we krwi.
Obecność wody w płucach u młodego pacjenta jest zjawiskiem równie niepożądanym i niebezpiecznym co woda w płucu u starszej osoby. Dlatego zawsze konieczne są odpowiednie badania, diagnoza lekarska i włączenie odpowiedniej terapii.
Jeśli u pacjenta występują objawy świadczące o wysięku opłucnowym bądź przesięku w jamie opłucnej, wskazana jest pilna jest pilna wizyta na szpitalnym oddziale ratunkowym. W wielu przypadkach konieczne może być wezwanie karetki pogotowia ratunkowego.
9. Jak można zapobiegać gromadzeniu się wody w płucach?
Regularne wizyty u lekarza pozwalają na wczesne wykrycie i leczenie chorób, które mogą prowadzić do gromadzenia się wody w płucach. Ważne jest monitorowanie stanu zdrowia, przestrzeganie zaleceń specjalisty.
W przypadku płynu w opłucnej spowodowanego niewydolnością serca, istotne jest kontrolowanie stanu serca. Pacjenci powinni:
- przestrzegać zaleceń dotyczących leczenia,
- przyjmować regularnie przepisane leki,
- monitorować ciśnienie krwi,
- utrzymywać zdrowy styl życia, w tym zdrową dietę,
- uprawiać regularnie aktywność fizyczną.
Nie bez znaczenia jest również unikanie używek oraz ekspozycji na substancje toksyczne, które mogą uszkodzić płuca. Palenie papierosów jest jednym z głównych czynników ryzyka raka płuc.
W przebiegu tego rodzaju nowotworu często obserwuje się gromadzenie się płynu w jamie opłucnej.
10. Jakie są powikłania związane z obecnością wody w płucach?
Leczenie wody w płucach to nie tylko terapia choroby odpowiedzialnej za gromadzenie się płynu w opłucnej, ale również zapobieganie powikłaniom. Osuszanie wody w płucach, a także stosowanie odpowiednich środków farmakologicznych zapobiega np. infekcjom płuc.
Gromadzenie się płynu w jamie opłucnowej może stworzyć dogodne środowisko dla rozwoju bakterii, wirusów lub grzybów. Taka sytuacja może skutkować stanem zapalnym płuc, a także innych infekcji czy pogorszenia stanu zdrowia.
Zabieg ściągania wody z płuc, a także wdrożenie odpowiedniego leczenia mogą uchronić pacjenta przed niedotlenieniem. Płyn w płucach utrudnia wymianę gazową w płucach, co może prowadzić do niedotlenienia. Brak wystarczającej ilości tlenu w organizmie może wpływać na funkcjonowanie narządów, zwłaszcza mózgu, serca i nerek, i prowadzić do poważnych powikłań.
Płyn w płucach często jest związany z niewydolnością serca. Jego obecność może obciążać serce, pogarszać jego funkcję i prowadzić do nasilenia objawów niewydolności serca, takich jak duszność, obrzęki kończyn czy osłabienie.
11. Woda w płucach - czynniki ryzyka
Woda w opłucnej może wystąpić z różnych przyczyn. Istnieją pewne czynniki ryzyka, które mogą predysponować do gromadzenia się wody w płucach.
Oto kilka najważniejszych czynników ryzyka:
- choroby nerek,
- uzależnienie od tytoniu,
- nadmierna ekspozycja na substancje toksyczne,
- bierne palenie,
- choroby nowotworowe (nowotwory, szczególnie nowotwory płuc, mogą być związane z gromadzeniem się wody w płucach, zarówno przez naciek nowotworowy na opłucną, jak i przez obecność wysięku opłucnowego),
- uszkodzenia płuc (uszkodzenia spowodowane urazem, promieniowaniem, wdychaniem toksycznych substancji lub innych czynników, zwiększają ryzyko wystąpienia płynu w jamie opłucnowej),
- zakażenia (ciężkie infekcje płuc, takie jak zapalenie płuc wywołane przez bakterie lub wirusy, mogą prowadzić do gromadzenia się płynu w płucu).
Zobacz także:
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.