Niskie ciśnienie – objawy, przyczyny, domowe sposoby
Niskie ciśnienie, inaczej zwane niedociśnieniem hipotensją lub hipotonią, to schorzenie układu krążenia. Diagnozowane jest znacznie rzadziej, niż nadciśnienie i nie jest tak groźne dla zdrowia. Zwykle nie jest konieczne specjalistyczne leczenie, jednak chorzy odczuwają szereg nieprzyjemnych objawów. Niedociśnienie nie jest groźne dla życia, niemniej warto znać sposoby na złagodzenie dolegliwości.
1. Kiedy mamy niskie ciśnienie?
Idealne ciśnienie krwi dla zdrowego, młodego człowieka wynosi 120 mmHG dla ciśnienia skurczowego i 80 mmHg dla rozkurczowego. Wartości te mogą nieznacznie się różnić w zależności od wielu czynników zewnętrznych i rosnąć wraz z wiekiem.
Sytuacja, w której ciśnienie spada poniżej 100/60 mmHG i utrzymuje się przez dłuższy czas nazywana jest niedociśnieniem lub hipotonią. Niskie ciśnienie to zaburzenie pracy wielu narządów, które kumulują się w układzie krążenia.
Z problemem borykają się często sportowcy i osoby wyjątkowo aktywne fizycznie, a także ludzie bardzo szczupli, mający problemy z niewielką niedowagą. Dodatkowo niedociśnienie może towarzyszyć nadmiernemu odczuwaniu stresu.
Występuje także u dzieci w okresie dojrzewania, szczególnie tych o niewielkiej masie ciała.
Zwykle nadciśnienie nie jest groźne i nie wskazuje na większe problemy zdrowotne. Jeśli utrzymuje się na stałym poziomie przez dłuższy czas, zwykle organizm zaczyna się przyzwyczajać. Do tego stopnia, że ciśnienie powyżej 110/70 mmHg odczytuje jako wysokie i daje szereg objawów charakterystycznych dla nadciśnienia.
Niemniej jednak problemu niskiego ciśnienia nie powinno się ignorować, ponieważ gwałtowne spadki mogą prowadzić do utraty przytomności, co może okazać się niebezpieczne w wielu sytuacjach (np. podczas prowadzenia samochodu lub schodzenia po schodach).
2. Objawy niskiego ciśnienia
Niskie ciśnienie objawia się przede wszystkim pogorszonym samopoczuciem i ogólnym rozbiciem. Co ważne, są one odczuwane w sposób subiektywny i indywidualny. Najczęściej w przypadku niskiego ciśnienia tętniczego pojawia się uczucie przewlekłego zmęczenia, które trudno jest wytłumaczyć przepracowaniem, lub niewystarczającą ilością snu.
Towarzyszy temu często apatia i nadmierna senność, która nie mija nawet po wielu przespanych godzinach.
Charakterystycznym objawem niskiego ciśnienia są także nawracające bóle głowy o różnej intensywności. Dochodzi do nich spadek koncentracji i ogólne uczucie ociężałości. Czasem zdarza się, że niedociśnienie wywołuje nudności, a nawet wymioty.
Mogą wystąpić także zaburzenia ze strony pracy serca - arytmia i kołatanie, którym towarzyszy niepokój.
Bardzo często osoby z niskim ciśnieniem mają bardzo zimne dłonie, stopy i czubek nosa, nawet w ciepłe dni. Są także bardziej narażone na odczuwanie zimna i muszą się dużo cieplej ubierać.
Inne charakterystyczne objawy niskiego ciśnienia to:
- mroczki przed oczami
- bladość
- przyspieszone tętno (puls)
- nadmierna potliwość (zwłaszcza w nocy)
- szumy w uszach)
- brak energii
Osoby, które cierpią na niskie ciśnienie są bardziej podatne na utratę przytomności. Ten objaw niedociśnienia zdarza się głównie wtedy, kiedy ktoś zbyt długo stoi. Schorzenie to nazywa się hipotonią ortostatyczną. Pojawia się albo na skutek długotrwałego stania, albo jako konsekwencja gwałtownego wstania z łóżka czy krzesła.
Osoby cierpiące na niedociśnienie powinny zwracać szczególną uwagę na to, aby nie wykonywać gwałtownych ruchów.
3. Przyczyny niskiego ciśnienia
Trudno jest jednoznacznie określić przyczynę niedociśnienia, ponieważ zwykle jest to nasza cecha charakterystyczna. Każdy człowiek rodzi się z niskim ciśnieniem, które wzrasta wraz z wiekiem do prawidłowych wartości. Czasem jednak zatrzymuje się o wiele niżej i utrzymuje tak przez długie lata. Mówi się wtedy o niedociśnieniu pierwotnym. Jest to dziedziczne i dotyczy w szczególności szczupłych kobiet.
Niskie ciśnienie może także pojawić się nagle, na skutek rozwoju innych chorób lub przyjmowania leków. Problem hipotensji często towarzyszy cukrzycy i kłopotów z gruczołami endokrynnymi.
Hipotonia może wystąpić także na skutek nadużywania alkoholu i leków stosowanych w leczeniu choroby Parkinsona.
3.1. Niedociśnienie a pogoda
Osoby z niskim ciśnieniem reagują na każdą, nawet najmniejszą zmianę pogody. Wszelkie wahania atmosferyczne, wędrówki frontów i nagłe zmiany pogodowe, znacznie wpływają na samopoczucie osób z niedociśnieniem. Aby maksymalnie złagodzić i zapobiec objawom, warto śledzić prognozy i dostosować aktywność fizyczną i plan dnia do zmian atmosferycznych. Nie należy brać na siebie wielu obowiązków w czasie, kiedy nad krajem przechodzą silne fronty lub pogoda nagle pogarsza się albo poprawia.
3.2. Niedociśnienie a wysoki puls
Bardzo często osoby z niedociśnieniem zwracają uwagę na podwyższony puls i są tym faktem zaniepokojone. Tymczasem niepotrzebnie, ponieważ jest to naturalna reakcja organizmu. Skutkiem niskiego ciśnienia krwi jest gorsze utlenienie komórek i tkanek wewnętrznych. W związku z tym mózg uwalnia mechanizmy obronne, które mają zapewnić odpowiedni przepływ krwi. Efektem tego jest podwyższenie tętna. Nie jest to żaden objaw chorobowych i absolutnie nie należy się tym martwić.
3.3. Niedociśnienie a tarczyca
Niedociśnienie jest charakterystycznym objawem towarzyszącym niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto. Ze względu na wiele niedoborów witaminowych objawy hipotensji pogłębiają się i są odczuwane nierzadko dużo mocniej. Osoby z chorą tarczycą zwykle mają także kłopoty z hipotonią ortostatyczną, przez co nie mogą długo stać (nawet w autobusie w drodze z domu do pracy), a także muszą bardzo uważać podczas zmiany pozycji z siedzącej lub leżącej na stojącą.
Cały proces podnoszenia się musi przebiegać stopniowo, w przeciwnym razie takie osoby narażone są na zawroty głowy i utratę przytomności.
4. Leczenie farmakologiczne
Niskie ciśnienie zwykle nie wymaga leczenia farmakologicznego. Nie jest bowiem stanem zagrożenia życia i nie prowadzi do rozwoju innych chorób. Niemniej jednak warto zadbać o to, aby wartości na ciśnieniomierzu nie były zbyt niskie.
Nie należy bagatelizować jednak zbyt częstych omdleń lub zbyt silnych objawów niskiego ciśnienia. Kiedy odczujemy, że doskwierają nam one nazbyt często i są dość uporczywe, to konieczne jest skonsultowanie się ze specjalistą. Wówczas lekarz powinien doraźnie poprzez podanie odpowiednich medykamentów podnieść pacjentowi ciśnienie.
4.1. Domowe sposoby na niskie ciśnienie
Leczenie niskiego ciśnienia można z powodzeniem zastąpić odpowiednim postępowaniem w domu. Korzystnie wpływa na organizm wypicie szklanki chłodnego napoju, najlepiej wody, na czczo. Dodatkowo warto pozwolić sobie od czasu do czasu na krótki odpoczynek. Wystarczy spędzić kilka chwil w pozycji leżącej, by poczuć się znacznie lepiej. Ważne, by wybierać te miejsca, które są przewiewne, chłodniejsze oraz dobrze by było, gdyby były także ciemne.
Warto przeciwdziałać objawom niskiego ciśnienia fundując sobie filiżankę prawdziwej, mocnej kawy, która nieznacznie podnosi ciśnienie krwi. Podobnie działa także mocna, czarna herbata i suplementy zawierające żeń szeń, kofeinę i guaranę.
Kofeina faktycznie pobudza i podnosi ciśnienie krwi, ale tylko na krótki okres. Taki stan utrzymuje się od godziny do trzech i zwykle później następuje lekki spadek formy. Ciśnienie wówczas może spaść do poziomu wyjściowego lub osiągnąć jeszcze niższe wartości.
Lekarze zalecają także regularną aktywność fizyczną, ponieważ ruch także podnosi ciśnienie. Szczególnie polecane są wizyty na basenie i jazda na rowerze. Warto także zadbać o odpowiednią dietę i jeść często małe porcje.
Niskiemu ciśnieniu sprzyja pozostawanie w tej samej pozycji, dlatego warto od czasu do czasu ją zmienić, aby poprawić krążenie.
5. Zapobieganie nadciśnieniu
Zapobieganie nadciśnieniu ma na celu poprawę ogólnego samopoczucia osoby borykającej się z problemem.
Zaleca się przede wszystkim uprawianie sportów i wychodzenie często na zewnątrz, by jak najczęściej oddychać świeżym powietrzem, a także zwiększenie liczby pryszniców w ciągu dnia. Dodatkowo powinno się wtedy używać raz zimnej, a raz ciepłej wody – spowoduje to lepsze krążenie i podwyższenie ciśnienia. Osoba, która ma niskie ciśnienie nie powinna zbyt długo stać, a także unikać nadmiernej ekspozycji na słońce.
Te wszystkie rady powinny być pomoce w codziennym funkcjonowaniu, ale jeśli jednak zawiodą i objawy niskiego ciśnienia będą nadal doskwierać, wówczas należy zgłosić się do specjalisty.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
