Strumektomia – rodzaje zabiegów, wskazania i powikłania

Strumektomia to operacja polegająca na częściowym usunięciu gruczołu tarczowego. Może być ona przeprowadzona z różnych wskazań i w różnym zakresie, w zależności od potrzeb. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest strumektomia?

Strumektomia to operacja wycięcia tarczycy. Usuwa się ją częściowo, pozostawiając jej czynny fragment. To odróżnia ją od tyreoidektomii, operacyjnym usunięciu całej tarczycy.

Chirurgiczne usunięcie gruczołu tarczowego jest jednym z najczęściej przeprowadzanych zabiegów ze wskazań endokrynologicznych. Położenie narządu w obrębie szyi sprawia, że zabieg wymaga od chirurga dużej sprawności i dokładności.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Tarczyca to nieduży organ położony z przodu szyi, w jej dolnej części. Jest ona odpowiedzialna za produkcję hormonów, które regulują czynności metaboliczne i wpływają na cały organizm.

2. Rodzaje strumektomii

W zależności od rozpoznania wykonuje się różne zakresy operacji na tarczycy. Strumektomia subtotalna, to jest częściowa, to standardowa procedura wykonywana u chorych ze zróżnicowanym rakiem tarczycy niskiego ryzyka. Polega na częściowym usunięciu tarczycy.

Pozostała część narządu zostaje przymocowana do tchawicy. Całkowita (totalna) tyroidektomia jest wykonywana w przypadku raka tarczycy. Wówczas najczęściej usuwany jest cały narząd wraz z sąsiadującymi węzłami chłonnymi.

W przypadku całkowitego usunięcia tarczycy konieczne jest doustne i dożywotnie przyjmowanie hormonów. Możliwa jest również hemistrumektomia, czyli resekcja płata tarczycy lub wycięcie guzka z marginesem. Usunięcie jedynie fragmentu tarczycy lub jednego z płatów najczęściej ma miejsce w przypadku obecności pojedynczych zmian.

3. Wskazania do usunięcia tarczycy

Wskazania do usunięcia tarczycy to między innymi:

• rak tarczycy,
• chłoniak tarczycy. Główną metodą leczenia jest radiochemioterapia. Zabieg wykonuje się w celu pobrania materiału do badania histopatologicznego,
• przerzuty do tarczycy, najczęściej dotyczą raka nerki i płuca,
• guzki tarczycy. Łagodne zmiany mają tendencję do zezłośliwienia się,
• nadczynność tarczycy,
• wole zamostkowe,
• duże wole powodujące ucisk na sąsiadujące narządy.

Typowa strumektomia, czyli subtotalne usunięcie tarczycy, wykonywana jest w przypadku obecności licznych zmian guzkowatych lub woli o aktywności hormonalnej. Wówczas pozostawia się fragment tarczycy, który wydziela hormony tarczycowe.

4. Przygotowanie do zabiegu

Przed zabiegiem na tarczycy bardzo ważna jest kompleksowa diagnostyka laboratoryjna i obrazowa. Należy zebrać wyniki badań takich jak: morfologii krwi, oznaczenie poziomu hormonów tarczycowych (TSH) i poziomu przeciwciał (fT3 i fT4) oraz poziomu wapnia w surowicy.

U chorych z podejrzeniem raka rdzeniastego tarczycy wykonuje się:

• badanie stężenia kalcytoniny,
• CEA (oznaczanie antygenu rakowo-płodowego),
• badania w kierunku mutacji genu RET i współwystępujących endokrynopatii.

W celu zobrazowania tarczycy wykonuje się USG tarczycy oraz węzłów chłonnych szyjnych. Gdy pada podejrzenie zaawansowanej choroby nowotworowej konieczny jest:

• rezonans magnetyczny (MRI),
• tomografia komputerowa (TK),
• pozytonowa tomografia emisyjna (PET).
• cienkoigłowa biopsja aspiracyjna (BAC).

Pacjenci, którzy mają przewlekłą chrypę bądź przeszli operację w okolicach śródpiersia, należą do grupy wysokiego ryzyka uszkodzenia strun głosowych podczas zabiegu. W ich przypadku niezbędna jest konsultacja laryngologiczna.

Ponadto należy pamiętać, że wszelkie zabiegi na tarczycy należy przeprowadzać w czasie eutyreozy, to jest w sytuacji, gdy poziom hormonów tarczycowych jest unormowany.

Operowanie w stanie nadczynności lub niedoczynności wiąże się z dużym ryzykiem pojawienia się przełomu tarczycowego w czasie zabiegu lub bezpośrednio po nim.

5. Powikłania po strumektomii

Powikłania mogą być typowe dla wszystkich operacji chirurgicznych albo dotyczyć specyficznie tyroidektomii. Ze strumektomią wiąże się możliwość pojawienia się:

• krwiaka pooperacyjnego,
• zakażenia rany,
• problemów z gojeniem rany,
• hipokalcemii, wynikającej z uszkodzenia lub usunięcia przytarczyc. To za małe stężenie wapnia we krwi. Objawia się parestezjami wokół ust, rąk i stóp,
• przejściowej niedoczynności przytarczyc,
• chrypki, zmiany w głosie,
• porażenia nerwów krtaniowych w związku z uszkodzeniem nerwu,
• zespołu Hornera,
• uszkodzenia tchawicy lub przełyku,
• dysfagii,
• wycieku chłonki.

Żeby zminimalizować ryzyko powikłań, po operacji zakłada się ssący drenaż Redona, którego obecność ma zmniejszyć kontrolę ilości i jakości płynów w tkance podskórnej.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.