Odtworzono lek, który stosowali Neron i Elżbieta I. Naukowcy oceniają jego skuteczność

Driakiew, teriak, tyriak. To wszystko nazwy określające starożytny "lek na wszystko", który stosowany był od czasów cesarza Nerona aż po dynastię Tudorów. Miał być antidotum na trucizny i lekarstwem na dżumę. Jakie były jego właściwości lecznicze porównując do nowoczesnych metod farmakoterapii? Polscy aukowcy postanowili to sprawdzić.

Teriak był stosowany od starożytnościTeriak był stosowany od starożytności
Źródło zdjęć: © Getty Images
Aleksandra Zaborowska

Jak leczono w dawnych czasach?

Adrienne Mayor, badaczka z Uniwersytetu Stanforda, opisała w swojej książce obsesyjne poszukiwania antidotum na uniknięcie zatrucia, kiedy popularny zaczął stawać się m.in. arszenik, zwany “proszkiem sukcesji”. Mitrydates, król Pontu, miał w zwyczaju przyjmować niewielkie dawki toksyn takich jak jad węża, które miały uodpornić go na ciężkie zatrucia, co dało początek terminowi "mitrydatyzmu". Oznacza on stopniowe uodparnianie się na działanie trucizny poprzez stopniowe, regularne podawanie jej małych dawek. W ten właśnie sposób narodził się teriak, którego podstawowym składnikiem była niewielka ilość toksycznej dla organizmu substancji.

Od tamtego momentu z teriakiem eksperymentowano na różne sposoby. Podstawowa receptura często opierała się na miodzie, cynamonie i kardamonie, a także ziołach, korach czy olejach. Jeśli chodzi o "rdzeń" mieszanki, różni nadworni lekarze opracowywali coraz to nowsze receptury. Na przykład na dworze cesarza Nerona jad węża Mitrydatesa został zastąpiony mięsem żmii.

Chociaż pierwsze wzmianki o jej działaniu pochodzą ze źródeł z II wieku p.n.e., substancja ta była bardzo często stosowana jeszcze w XVII-wiecznej Polsce.

Jakie jest zastosowanie kwasu acetylosalicylowego z popularnej aspiryny?

Przywrócono starożytny lek

Polscy naukowcy postanowili odtworzyć recepturę starożytnego leku ze wsparciem funduszy Narodowego Centrum Nauki. Badacze oparli swoje doświadczenie na recepturze toruńskiego aptekarza pochodzącej z 1630 roku. Zawierała ona aż 61 składników, które aptekarz szczegółowo rozpisał na gramatury.

Zebranie potrzebnych składników zajęło naukowcom aż cztery lata. Choć mogłoby się wydawać, że najbardziej problematyczne będzie zdobycie mięsa żmii, okazało się, że to opium (narkotyk pochodzący z soku z makówek) stał się dla badaczy największym wyzwaniem ze względu na restrykcje prawne.

Efekt? Naukowcy byli zgodni, że, choć teriak jest bogaty w składniki o prozdrowotnym działaniu, jego “cudotwórcze” efekty opisywane w dawnych źródłach mogą być jedynie efektem placebo.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Problemy pokolenia Z. Z tej przyczyny mamy coraz więcej L4
Problemy pokolenia Z. Z tej przyczyny mamy coraz więcej L4
Asystent osoby niepełnosprawnej. Będą zmiany w przepisach
Asystent osoby niepełnosprawnej. Będą zmiany w przepisach
Trzy kluczowe nawyki. Zdaniem badaczy "odmładzają" mózg
Trzy kluczowe nawyki. Zdaniem badaczy "odmładzają" mózg
Jakie ciśnienie krwi grozi zawałem serca? Granica jest niższa, niż się wydaje
Jakie ciśnienie krwi grozi zawałem serca? Granica jest niższa, niż się wydaje
Może zredukować tłuszcz, ale szkodzić sercu i mózgowi. Okaże się gorszy niż cukier?
Może zredukować tłuszcz, ale szkodzić sercu i mózgowi. Okaże się gorszy niż cukier?
Przebadali mak ze sklepu. Nieprawidłowości w 3 na 4 produkty
Przebadali mak ze sklepu. Nieprawidłowości w 3 na 4 produkty
Nasilają stan zapalny. Stąd choroby serca, jelit, cukrzyca
Nasilają stan zapalny. Stąd choroby serca, jelit, cukrzyca
Śledź octowy czy w solance? Może drażnić żołądek lub podnosić ciśnienie
Śledź octowy czy w solance? Może drażnić żołądek lub podnosić ciśnienie
Ponad 30-krotny wzrost krztuśca. Nowy raport GUS nt. chorób zakaźnych
Ponad 30-krotny wzrost krztuśca. Nowy raport GUS nt. chorób zakaźnych
GIF wycofuje z obrotu serię antybiotyku. Powodem wątpliwości co do jakości substancji czynnej
GIF wycofuje z obrotu serię antybiotyku. Powodem wątpliwości co do jakości substancji czynnej
Polski rzepak kontra włoskie oliwy. Jaki olej jest najlepszy dla zdrowia?
Polski rzepak kontra włoskie oliwy. Jaki olej jest najlepszy dla zdrowia?
Kawa za kierownicą pomaga? Eksperci ostrzegają przed "zjazdem kofeinowym"
Kawa za kierownicą pomaga? Eksperci ostrzegają przed "zjazdem kofeinowym"