Trwa ładowanie...

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej – przyczyny, objawy i leczenie

Avatar placeholder
19.01.2022 15:39
Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej (adobe stock)

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej to głównie choroba wieku dziecięcego. Najczęściej pojawia się u dzieci do 5. roku życia. Jest wynikiem pierwotnego zakażenia wirusem HSV typu 1. Charakterystyczne dla niej są owrzodzenia, które najczęściej występują na tylnej ścianie gardła, łukach podniebiennych, języku, migdałkach i podniebieniu miękkim. Jak rozpoznać chorobę? Jak ją leczyć?

spis treści

1. Co to jest opryszczkowe zapalenie jamy ustnej?

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej to najczęstsza postać pierwotnego zakażenia wirusem opryszczki HSV 1 u dzieci. To typ 1 wirusa opryszczki zwykłej (Herpes simplex virus type 1, HSV-1). Zakażenie nim jest powszechne. Szacuje się, że dotyczy 80% populacji. Najczęściej jest to wynik zakażenia pierwotnego, czyli pierwszego w życiu kontaktu z wirusem. Dochodzi do niego:

  • poprzez kontakt z nosicielem, na przykład poprzez ślinę lub przedmioty wspólnego użytku
  • w czasie trwania akcji porodowej.
Zobacz film: "Badanie opryszczki"

Patogen wnika do organizmu i umiejscawia się w końcówkach nerwów. Po zakażeniu pierwotnym wirus pozostaje tam w stanie uśpienia na zawsze. Uaktywnia się okresowo, zwykle wskutek przemęczenia, niedożywienia, stresu, w związku z obniżeniem odporności podczas infekcji czy wychłodzenia lub przegrzania. Okres inkubacji choroby wynosi kilka dni.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

2. Objawy opryszczkowego zapalenia jamy ustnej

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej zwykle dotyczy niemowląt i małych dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat. Choroba ma nieco inny przebieg niż opryszczka wargowa, zwana popularnie zimnem na ustach. Obejmuje nie usta, a wnętrze jamy ustnej i gardło.

Symptomem charakterystycznym jest występowanie zmian pęcherzykowych wewnątrz ust, w gardle, na podniebieniu czy na języku (opryszczka na podniebieniu, opryszczka gardła, opryszczka na języku lub opryszczka na dziąśle). Opryszczka w jamie ustnej zwykle goi się samoistnie w ciągu 7-10 dni bez pozostawiania blizn.

Jakie objawy daje opryszczka u dzieci? Zakażenie pierwotne może mieć ostry, ciężki przebieg. Pojawia się wysoka gorączka, a także ślinotok, a także uczucie rozbicia, zmęczenie, rozdrażnienie oraz bóle mięśni i stawów. Dokucza także ból gardła, który jest silny, nieprzyjemny, drapiący i bardzo dokuczliwy. Nieco później obserwuje się charakterystyczne zmiany wewnątrz jamy ustnej. Ich pojawienie się poprzedza obecność symptomów zwiastunowych, czyli bólu, pieczenia oraz uczucia swędzenia i mrowienia.

Symptomem opryszczkowego zapalenia jamy ustnej są bolesne owrzodzenia wypełnione wydzieliną surowiczą, które mogą pękać, przysychając i pozostawiając bolesne nadżerki. Wystąpienie osutki pęcherzykowej. Pojawiające się pęcherzyki są efektem miejscowej reakcji na tle zapalnym. Typowy jest również przykry zapach z ust oraz powiększenie węzłów chłonnych na szyi. Zapalenie jamy ustnej u dziecka sprawia, że nie ma apetytu, a jedzenia odmawia także z uwagi na ból w jamie ustnej.

Opryszczka u niemowląt i małych dzieci ma cięższy przebieg niż u starszaków, młodzieży i dorosłych. Zwykle, jeśli pojawia się w starszym wieku, ma dużo lżejszy przebieg. Dla noworodków i niemowląt, seniorów czy osób z zaburzeniami odporności choroba może być groźna.

3. Leczenie opryszczkowego zapalenia jamy ustnej

Leczenie opryszczkowego zapalenia jamy ustnej u starszych pacjentów, zwłaszcza przy niewielkim stopniu nasilenia i dokuczliwości zmian, nie wymaga podejmowania intensywnych działań. Opryszczka w jamie ustnej, która jest dotkliwa lub pojawia się u małych dzieci, nie może być bagatelizowana. To ważne z wielu powodów. Po pierwsze maluchy mogą przenieść wirusa z ust do oczu, co grozi uszkodzeniem rogówki. Ponadto niechęć do jedzenia i picia może skutkować odwodnieniem i brakiem przyrostu masy.

To dlatego należy jak najszybciej wdrożyć leczenie lekiem antywirusowym (acyklowir, tromantadyna). Co istotne, farmaceutyki powinny zostać podane w pierwszej fazie choroby, czy najpóźniej w momencie pojawienia się pęcherzyków. Dzięki terapii objawy stają się mniej dokuczliwe, a czas choroby ulega znacznemu skróceniu. Pomocne są również preparaty, które łagodzą dolegliwości i prowadzą do wysuszenia zmian pęcherzykowych (np. pasta cynkowa). W razie konieczności podaje się również leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe.

Stosuje się także specjalną dietę. Z jadłospisu należy wykluczyć produkty oraz dania gorące i kwaśne. Sprawdzają się łagodne w smaku papki, galaretki, chłodny kisiel czy banany. Trzeba pamiętać o pojeniu dziecka wodą.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze