Pierwsza pomoc przy omdleniu
Omdlenie może zdarzyć się każdemu. Na ulicy, w pracy, w szkole czy w domu. Jest to krótka utrata przytomności zazwyczaj powodowana zbyt wysoką temperaturą i osłabieniem, gdy nie odżywiamy się prawidłowo. Zwykle trwa ono kilkanaście sekund, po których osoba jest znowu przytomna. Nie należy jednak nigdy lekceważyć tego typu zdarzenia. Jakie mogą być przyczyny omdlenia? Co zrobić, gdy widzimy, że osoba niedaleko nas jest blada i osuwa się z nóg?
1. Jak dochodzi do omdlenia?
Omdlenie następuje wskutek niedotlenienia mózgu, co jest spowodowane zmniejszonym przepływem krwi. Trwa ono zwykle kilka bądź kilkanaście sekund, po których osoba sama się budzi. Najczęściej występuje ono u starszych osób, jednak może pojawić się w każdym wieku. Omdlenie następuje, gdy zbyt mała ilość tlenu jest dostarczona do mózgu. Zwykle jest to spowodowane zaburzeniami przepływu krwi. Te wiążą się z pracą serca. Nieodpowiednia jego praca, niewystarczająca objętość krążącej krwi lub jej nieodpowiedni przepływ w naczyniach mogą spowodować omdlenia.
Rodzaje omdleń:
- wazowagalne – spowodowane jest strachem lub bólem; poprzedzić je mogą zawroty głowy, nudności, uczucie gorąca; pierwsza pomoc polega na położeniu chorego,
- ortostatyczne – pojawia się w związku z gwałtowną zmianą pozycji z leżącej lub siedzącej na stojącą albo po długim staniu bez ruchu,
- związane z lekami – omdlenia mogą spowodować leki przeciwnadciśnieniowe, nasenne, uspokajające, moczopędne, przeciwdepresyjne, antyarytmiczne, również alkohol może spowodować omdlenie,
- hipowolemia – odwodnienie lub krwotok mogą spowodować zbyt małą objętość krążącej krwi, co skutkuje omdleniem,
- kardiogenne – omdlenie może spowodować wada serca, zaburzenia rytmu serca, tzw. zespół MAS, choroba wieńcowa, zator tętnicy płucnej, zapalenie mięśnia sercowego,
- w ciąży – w ostatnim trymestrze ciąży wskutek ucisku macicy na główną żyłę dolną może dojść do omdlenia; aby go uniknąć, należy leżeć na lewym boku,
- hiperwentylacja – lęk lub silne emocje mogą spowodować hiperwentylację, czyli zbyt szybkie oddychanie; dochodzi wtedy do zaburzeń metabolicznych, które objawiają się kurczeniem warg, dłoni, stóp, twarzy, mrowieniem, drętwieniem,
- psychogenne – przyczyną omdleń mogą być zaburzenia psychiatryczne.
2. Jak zdiagnozować omdlenie?
Omdleniami nie są, choć wyglądają podobnie:
- niewydolność krążenia mózgowego – towarzyszą jej dodatkowo zaburzenia neurologiczne,
- krwawienie do ośrodkowego układu nerwowego – dodatkowo pojawia się ból głowy, światłowstręt, wymioty, sztywność karku, nudności,
- hipoglikemia – przed omdleniem następuje wzmożona potliwość, drżenie rąk, zawroty głowy,
- napad padaczkowy – dodatkowo pojawiają się drgawki. ****
Utrata przytomności często skłania do wizyty u lekarza bądź wezwania pogotowia. Chory jest pytany o odczucia, jakie towarzyszyły mu przed omdleniem, w jakiej był pozycji, czy przyjmował jakieś leki, pił alkohol. Przechodzi przez szereg badań, które mają na celu znalezienie przyczyny omdlenia. Przyczyny omdlenia są diagnozowane u 50% pacjentów. W pozostałych przypadkach przeprowadza się obserwację szpitalną, by wykluczyć poważne schorzenie. Omdlenia mogą spowodować urazy, typu złamanie nogi, ręki, uraz głowy, wstrząs mózgu. Dlatego nie wolno ich lekceważyć. Należy zawsze konsultować się z lekarzem.
3. Jak wygląda pierwsza pomoc przy omdleniu?
Gdy jesteśmy przy osobie, która właśnie zemdlała, to należny ułożyć ją w pozycji poziomej z nogami powyżej głowy. Jeżeli znajduje się ona np. w kościele, to trzeba wynieść ją z pomieszczenia na świeże powietrze. Należy również udrożnić jej drogi oddechowe przez odgięcie głowy do tyłu. Jeśli po chwili poszkodowana osoba nie odzyska świadomości, to mamy do czynienia z utratą przytomności i należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Pamiętaj, że przy omdleniu nie wolno klepać ani szarpać poszkodowanego, chlapać wodą, wkładać mu niczego do ust ani podawać żadnych leków.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.