Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Polacy są bardziej narażeni na kontakt z pestycydami. Skutki mogą być fatalne

 Katarzyna Gałązkiewicz
23.09.2022 20:21
Pestycydy zagrażają zdrowiu Polaków. UNICEF ostrzega
Pestycydy zagrażają zdrowiu Polaków. UNICEF ostrzega (Getty Images)

W Polsce prawie co 10. dziecko mieszka na terenach o wysokim ryzyku zanieczyszczenia pestycydami – alarmuje UNICEF. Eksperci ostrzegają, że na szkodliwe działanie pestycydów narażeni są także dorośli. Kontakt z pestycydami może powodować szereg poważnych konsekwencji dla zdrowia, w tym uszkadzać pracę układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego czy nerwowego.

spis treści

1. Pestycydy zagrożeniem dla człowieka

Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF) sporządził nowy raport pt. "Miejsca i przestrzenie: Wpływ środowiska na dobrostan dzieci", w którym przeanalizował m.in. ryzyko narażenia dzieci na kontakt z pestycydami w krajach bogatych, w tym w Polsce. W rankingu znalazły się 43 państwa Unii Europejskiej oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). W czołówce umieszczono te państwa, w których to zagrożenie jest najmniejsze – Polska zajęła przedostatnie, 42. miejsce.

- To znaczy, że najmłodsi w naszym kraju są jednymi z najbardziej narażonych na kontakt z pestycydami, a gorzej jest tylko w Czechach – czytamy w komunikacie.

Zobacz film: "Ile zrobisz pompek? Prosty test pozwala określić ryzyko chorób serca"

Szacuje się, że w krajach bogatych średnio co 20. dziecko mieszka na obszarach o wysokim ryzyku zanieczyszczenia pestycydami. W Polsce zaś na takich obszarach mieszka co 10. Najlepsza sytuacja jest w Danii, Estonii, Finlandii, Islandii, Łotwie, Malcie, Słowacji, Słowenii i Szwecji, gdzie odsetek dzieci narażonych na działanie pestycydów jest równy zeru.

"Dzieci z biedniejszych gospodarstw domowych i innych grup społecznych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji doświadczają największych zagrożeń i szkód środowiskowych. Z drugiej strony, wiele z najbogatszych krajów świata w nieproporcjonalnie dużym stopniu przyczynia się do zanieczyszczenia, degradacji środowiska i zmian klimatycznych" – zaznacza UNICEF.

- Pestycydy zwane także fitofarmaceutykami to środki ochrony roślin, które mają za zadanie chronić rośliny uprawne przed m.in. grzybami, owadami czy chwastami. Są powszechnie stosowane w rolnictwie, ogrodnictwie, leśnictwie, czy też w obszarach miejskich. Choć stosowanie pestycydów jest ściśle regulowane, to niestety tych pestycydów faktycznie mamy w Polsce dużo, zwłaszcza w żywności roślinnej. Ich nadmierna konsumpcja wpływa bardzo negatywnie na układ nerwowy, hormonalny czy pokarmowy – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Hanna Stolińska, dietetyk kliniczny WUM oraz wieloletnia pracowniczka Instytucie Żywności i Żywienia.

2. Kontakt z pestycydami wiąże się z występowaniem groźnych chorób

Dr Stolińska wyjaśnia, że stosowanie pestycydów przynosi społeczeństwu wiele korzyści, m.in. chroniąc przed zarazkami i wirusami roznoszonymi przez owady, gryzonie i insekty, szczególnie w krajach rozwijających się. Niemniej posiada też skutki uboczne, które negatywnie odbijają się nie tylko na najmłodszych.

- Spożywanie większej ilości pestycydów niż dozwolona naraża na wystąpienie poważnych skutków zdrowotnych. Obecnie zmagamy się z plagą alergii pokarmowych, które są wynikiem spożywania pestycydów. Kiedyś nie występowały one z taką częstotliwością jak obecnie. Liczne badania dowodzą, że pestycydy mogą powodować uszkodzenia skóry i oczu, uszkadzają także układ kostny. Prawdą jest także to, że zanieczyszczenie pestycydami wiąże się z występowaniem nowotworów, w tym białaczki dziecięcej, a także opóźnienia w rozwoju – tłumaczy ekspertka.

- Zarówno dzieci, jak i dorośli są na nie zarażeni, choć należy podkreślić, że u najmłodszych te konsekwencje są z reguły poważniejsze, ponieważ ich organizm nie jest dostatecznie rozwinięty, przez co silnej reaguje na tego typu substancje. Niebezpieczne są zwłaszcza obecne w nawozach azotany. W przewodzie pokarmowym część z nich jest przekształcana do azotynów, a następnie nitrozamin, uznawanych za związki rakotwórcze – zaznacza dr Stolińska.

UNICEF dodaje, że kontakt z pestycydami doprowadza również do uszkodzenia układów:

  • nerwowego,
  • sercowo-naczyniowego,
  • moczowo-płciowego,
  • pokarmowego,
  • rozrodczego,
  • hormonalnego,
  • krwionośnego,
  • odpornościowego.

Pestycydy mogą zaburzać też pracę tarczycy i gospodarkę hormonalną organizmu. Zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń poznawczych i rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, jak choroby Alzheimera czy Parkinsona. Nie bez znaczenia są też dla wątroby, która je metabolizuje.

- W Polsce wciąż bardzo małą wagę przywiązuje się do żywności ekologicznej, oczyszczonej z pestycydów. Koszty tej żywności są większe, często brakuje na nią pieniędzy, więc większości osób po prostu na nią nie stać. Oczywiście to zainteresowanie jest większe niż jeszcze kilka lat temu, jednak wysokie koszta sprawiają, że spożycie tych produktów jest małe. A nadmiar pestycydów w diecie niestety przekłada się na problemy zdrowotne – podkreśla ekspertka.

- Warto podkreślić, że zgodnie z ogólnymi zaleceniami zdrowego żywienia, powinno się zjadać co najmniej pięć porcji warzyw i owoców dziennie. Najnowsze zalecenia mówią wręcz o spożywaniu siedmiu, a nawet dziewięciu porcji dziennie. Stosując się do takich zaleceń, łatwo o przekroczenie dozwolonej ilości pestycydów, dlatego niezmiernie ważne jest, aby przed zjedzeniem warzyw i owoców, dobrze je umyć pod bieżącą wodą – informuje dr Stolińska. Można dodatkowo wypłukać je w roztworze z octem, a następnie w roztworze z sodą, ale nie jest to konieczność.

W jakich warzywach i owocach znajduje się najwięcej pestydydów?

- Najbardziej skłonne do kumulacji zanieczyszczeń chemicznych są warzywa liściaste, np. sałata czy szpinak, a także korzeniowe, jak marchew, seler, ziemniaki, buraki. Dotyczy to także owoców z cienką skórką, rosnących blisko ziemi, m.in. truskawek, malin czy porzeczek - wymienia Marzena Rojek-Ledwoch, dietetyk kliniczny, psychodietetyk i specjalista w dziedzinie zdrowia publicznego.

- Nie możemy też zapominać o nowalijkach, które stwarzają ryzyko ze względu na to, w jaki sposób są uprawiane - w szklarniach, z użyciem niekiedy nadmiernych ilości nawozów azotowych. Dlatego nowalijki lepiej spożywać w rozsądnych ilościach, raczej jako dodatek - radzi ekspertka.

3. Do zanieczyszczeń pestycydami dochodzi nie tylko poprzez glebę, powietrze i wodę

UNICEF podkreśla, że zanieczyszczenie różnymi substancjami chemicznymi, w tym także pestycydami jest stale rosnącym problemem i jednym z największych zagrożeń dla zdrowia i rozwoju dzieci na całym świecie. Zanieczyszczenie gleby, powietrza i wody to niejedyny sposób, w jaki pestycydy docierają do najmłodszych. Mogą również przedostać się do organizmu dziecka przez łożysko i mleko matki.

- Od lat 50. XX wieku wyprodukowano ponad 140 000 chemikaliów i pestycydów, z których większość nigdy nie została przebadana pod kątem bezpieczeństwa dzieci ani toksycznego wpływu na rozwijający się mózg – podkreślono w komunikacie.

Faktem jest, że od lat 80. ubiegłego wieku w wielu krajach rozwiniętych coraz częściej diagnozuje się zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) oraz spektrum zaburzeń autystycznych (ASD). To prowadzi do obaw, że jedną z przyczyn tych zaburzeń mogą być niebezpieczne substancje znajdujące się w środowisku, choć jak podkreśla UNICEF, nadal brakuje dokładnych badań na ten temat.

Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze