Rotawirus - objawy, zapobieganie, leczenie
Rotawirus budzi strach zwłaszcza wśród rodziców małych dzieci. To właśnie ten patogen wywołuje biegunkę, gorączkę oraz wymioty, które dla najmłodszych często kończą się pobytem w szpitalu. W jaki sposób można zarazić się rotawirusem? Czy można się skutecznie bronić przed groźnymi rotawirusami? Jakie są objawy choroby? Jak wygląda leczenie infekcji rotawirusowej?
1. Co to jest rotawirus?
Rotawirus to patogen, który najczęściej odpowiada za infekcje układu pokarmowego wśród niemowląt i dzieci. Najczęściej jest przyczyną grypy jelitowej, którą charakteryzuje ostra biegunka.
Szczególnie narażone na zakażenie rotawirusem są dzieci między 6. miesiącem a 2. rokiem życia. Szacuje się, że prawie każde dziecko do 5. roku życia przeszło biegunkę wywołaną właśnie przez te patogeny.
Chorobotwórcze drobnoustroje atakują również dorosłych, jednak ze względu na lepiej rozwinięty układ odpornościowy, zakażenie rotawirusem przebiega u nich łagodniej, a nawet bezobjawowo. Niebezpieczny może być jednak rotawirus u osób w podeszłym wieku o słabszej kondycji zdrowotnej.
Rotawirus ma kolisty kształt i bardzo łatwo się przenosi. Żyje poza organizmem człowieka na powierzchniach nawet przez dwa miesiące, a zniszczeniu ulega dopiero po 30 minutach w temperaturze 60 stopni Celsjusza.
Zakażenie rotawirusem jest możliwe na kilka sposób. Wystarczy wejście do windy, którą wcześniej jechała osoba chora. Patogen w organizmie natychmiast atakuje komórki jelita cienkiego i niszczy jego powłokę.
Układ pokarmowy ma utrudniony proces wchłaniania i wydzielania wody oraz jonów, więc gwałtownie wydala je z organizmu. W klimacie umiarkowanym zachorowań jest najwięcej w sezonie jesienno-zimowym, a w tropikalnym przez cały rok.
2. Drogi zakażenia rotawirusem
Zakażenie rotawirusem jest możliwe poprzez:
- zjedzenie zanieczyszczonej żywności,
- picie zanieczyszczonej wody,
- bezpośredni kontakt z chorym (kaszel, kichnięcie),
- kontakt z zanieczyszczonymi przedmiotami i powierzchniami,
Rotawirus jest bardzo zakaźny, nie wystarczy umycie rąk wodą z mydłem, na dłoniach potrafi przeżyć około czterech godzin.
3. Objawy rotawirusa
Typowe objawy zakażenia rotawirusem to:
- wymioty - bardzo gwałtowne, najczęściej występują przed pojawieniem się kolejnych objawów,
- biegunka - nawet do 20 razy na dobę,
- gorączka do 40 stopni Celsjusza,
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- ból brzucha,
- ból mięśni,
- jadłowstręt.
Warto wiedzieć, że infekcje wirusowe rotawirusem u dzieci mają bardzo różny przebieg. Część małych pacjentów reaguje bardzo źle, a u innych osób objawy zarażenia są bardziej łagodne.
4. Jak uniknąć zarażenia rotawirusem?
Najbardziej skuteczną metodą na uniknięcie choroby jest szczepienie przeciwko rotawirusom. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca doustne szczepienia dla wszystkich niemowląt, które zawierają żywe, atenuowane wirusy.
Ten sposób ochrony jest dobrze tolerowany przez organizm. Dawkę należy podać między 6. a 12. tygodniem życia, dwudawkowy cykl należy zakończyć do 24. tygodnia życia, a trzydawkowy do 32. tygodnia.
W Polsce szczepienie jest nierefundowane, ale jest to skuteczna ochrona przed zarażeniem, ewentualnymi powikłaniami i hospitalizacją.
Zapobieganie rotawirusom jest bardzo trudne, ponieważ są to drobnoustroje, które bardzo łatwo się przenoszą. Wystarczy jedno chore dziecko w przedszkolu, by zarazić całą grupę.
Oczywiście pomocne w walce z rotawirusem jest przestrzeganie zasad higieny. Dzieci należy uczyć dobrych nawyków, czyli dokładnego mycia rąk przed posiłkami, po powrocie do domu, po zabawie ze zwierzętami i po każdej wizycie w toalecie.
Należy bardzo dokładnie myć owoce i warzywa oraz pilnować, by dziecko nie piło nieprzegotowanej wody. Higiena jest bardzo ważna w profilaktyce rotawirusa, ale nie daje stuprocentowej pewności na uniknięcie zakażenia rotawirusem.
Warto wiedzieć, że ryzyko infekcji rotawirusowej zmniejsza się, jeśli karmimy dziecko piersią.
5. Leczenie rotawirusa
Infekcja zwykle mija samoistnie, a leczenie opiera się głównie na nawadnianiu organizmu. Najgorzej zakażenie patogenem znoszą niemowlęta, ponieważ dużo częściej ulegają odwodnieniu ze względu na niewielką wagę i trudności z podawaniem napojów.
Z tego powodu bardzo często konieczna jest hospitalizacja i podawanie płynów za pomocą kroplówki. Należy pamiętać, że odwodnienie stanowi zagrożenie dla życia dziecka. Jak je rozpoznać?
Jeśli maluch ma suche i spierzchnięte usta, zapadnięte oczy, płacze bez łez i rzadko oddaje mocz to prawdopodobnie jest odwodniony. Należy wtedy jak najszybciej zgłosić się do lekarza lub wezwać pogotowie.
Pobyt w szpitalu może trwać nawet 9 dni. Choremu dziecku należy podawać wodę mineralną, słabą herbatę, napar z rumianku i herbatę z kopru włoskiego. Płyny nie powinny być ani zimne ani gorące.
Warto sięgnąć również po dostępne w aptekach płyny nawadniające, zawierające elektrolity i glukozę. Lepiej zrezygnować z soków i napojów gazowanych.
Przez pierwsze dwie doby chory może nie być w stanie przyjmować pokarmów, ale nie jest niebezpieczne. Następnie należy wprowadzić lekkostrawną dietę.
Najlepiej sprawdzi się domowy kleik ryżowy, gotowane warzywa, zupy, ryż, jogurt czy banany. Niewskazane są przede wszystkim potrawy smażone i wędzone.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.