Sosna - odmiany, właściwości, wywar z sosny, olejek sosnowy
Sosna (Pinus L. 1753) to drzewo wszystkim dobrze znane. Należy do rodziny, która obejmuje ponad 100 gatunków krzewów i drzew. Rośnie w niemal każdym zakątku świata, jednak najwięcej jej okazów znaleźć można w Azji i Europie. Sosna, oprócz tego, że doskonale się prezentuje, ma też szereg właściwości prozdrowotnych.
- 1. Charakterystyka sosny
- 2. Odmiany sosny
- 2.1. Sosna zwyczajna
- 2.2. Sosna czarna
- 2.3. Sosna niska
- 2.4. Sosna limba
- 2.5. Kosodrzewina
- 2.6. Sosna wejmutka
- 3. Właściwości prozdrowotne sosny
- 4. Przepisy na preparaty z sosny
- 4.1. Wywar z sosny
- 4.2. Napar z sosny
- 4.3. Syrop sosonowy
- 4.4. Olejek sosnowy
- 5. Sosna w wierzeniach ludowych i zwyczajach
1. Charakterystyka sosny
Sosna kojarzy się z lasem, i słusznie zresztą, bo tam można spotkać ją najczęściej. Rośnie na glebach suchych, piaszczystych, piaszczysto-gliniastych. Nie ma zbyt dużych wymagań, dobrze znosi wahania temperatur, nie szkodzi jej mroźna aura.
Nie bez powodu sosnę sadza się również w parkach, przydomowych ogródkach oraz na miejskich skwerach. Bardzo dobrze oczyszcza powietrze, pochłania zwłaszcza szkodliwe pyły zawieszone PM.
Sosna to gatunek drzewa, które jest idealne dla osób, które niezbyt dobrze znają się na ogrodnictwie. Nie wymaga żadnych zabiegów pielęgnacyjnych. Profilaktycznie dobrze jest podlewać ją wyciągami z roślin (pokrzywy, mniszka lekarskiego, czosnku).
2. Odmiany sosny
2.1. Sosna zwyczajna
Sosna niejedno ma imię. W górach rośnie kosodrzewina (kosówka) i limba, z kolei lasy porastają sosny zwyczajne i czarne.
W sklepach ogrodniczych można kupić wiele odmian tej rośliny, które idealnie nadają się na działki lub do ogrodów. Jeśli jednak planujemy zakup sosny zwyczajnej, po sadzonki najlepiej jest wybrać się do leśniczego.
Za niewielką cenę można kupić zdrowe okazy, które bardzo szybko urosną.
2.2. Sosna czarna
Sosna czarna (Pinus nigra) to jedna z piękniej prezentujących się choinek. Dorasta do 3 metrów, dobrze prezentuje się w dużym ogrodzie. Pełni rolę naturalnego oczyszczacza powietrza, stąd często sadzi się ją w centrach miast. Jest odporna na mrozy i zapobiega erozji gleby.
2.3. Sosna niska
Nie każda sosna jest wysoka i rozłożysta. Sosna niska osiąga wysokość do 1,5 metra, ma kulisty kształt. Bardziej przypomina krzak niż drzewo. Dobrze czuje się na glebach piaszczystych.
2.4. Sosna limba
Sosna limba (Pinus cembra) ma stożkowy kształt, dorasta do 2 metrów. Rośnie wolno i dobrze czuje się na niemal każdej glebie. Dobrze jest posadzić ją w ogrodzie, bo bardzo efektownie się prezentuje.
2.5. Kosodrzewina
Kosodrzewina (Pinus mugo), zwana też sosną górską, jest w Polsce gatunkiem chronionym. Rośnie m.in. w Tatrach i Sudetach. Doskonale znosi suszę, toleruje też gleby piaszczyste, ubogie w minerały. Służą jej stanowiska nasłonecznione.
Potrzebuje dużo przestrzeni, gdyż rośnie wszerz. Warto sadzić ją na skarpach, gdyż zapobiega osuwaniu się terenu.
2.6. Sosna wejmutka
Sosna wejmutka (Pinus strobus) może występować w różnych odmianach: wysokich, strzelistych lub karłowatych. Największe okazy dorastają nawet do 15 metrów.
Sosna ta rośnie swobodnie, nie wymaga żadnych zabiegów pielęgnacyjnych. Jej igliwie pachnie bardzo intensywnie. Tej odmianie nie służą zanieczyszczenia obecne w powietrzu, lepiej więc nie sadzić jej w mieście.
3. Właściwości prozdrowotne sosny
Sosna zawiera szereg cennych substancji. Wśród nich na uwagę zasługują: garbniki, olejki eteryczne, sole mineralne oraz awonoidy. Składniki te wykazują działanie przeciwzapalne, wykrztuśne, odkażające, moczopędne, rozkurczowe oraz przeciwbakteryjne.
Nic zatem dziwnego, że medycyna ludowa wykorzystywała te właściwości, by wspomóc leczenie wielu chorób. W celach terapeutycznych wykorzystywano pączki sosny, pędy, dziegieć oraz olejek sosnowy.
Pozyskiwano je w określonym czasie – wtedy, gdy wykazywały najwyższą skuteczność. I tak pączki sosny zrywano w okresie przedwiośnia, zaś pędy – pod koniec kwietnia lub na początku maja. Przygotowywano z nich następnie określone preparaty, które podawano dzieciom i dorosłym.
Najczęściej pomagały zwalczyć objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Stosowano je, by wyeliminować przeziębienie, ból gardła, zapalenie oskrzeli, katar, zapalenie zatok.
Z kolei olejek sosnowy do dziś znajduje zastosowanie w przypadku reumatyzmu, problemów z układem moczowym oraz bólu o podłożu psychicznym. Warto stosować go profilaktycznie, by wspomóc regenerację organizmu, dodać mu energii oraz ukoić nerwy.
Olejek sosnowy wykazuje działanie lekko pobudzające.
W łagodzeniu objawów chorób skóry (łojotoku, łuszczycy) pomocne są preparaty przygotowane na bazie dziegciu sosnowego.
4. Przepisy na preparaty z sosny
Preparaty sosnowe można przygotować samodzielnie w domu, zwłaszcza jeśli mamy dostęp do sosen, które nie są narażone na zbyt dużą ilość zanieczyszczeń.
Najlepiej pozyskiwać igliwie i pędy w głębi lasów, które oddalone są od ulicy. Można je też kupić w sklepach zielarskich.
4.1. Wywar z sosny
Najłatwiej jest przygotować wywar z sosny. W tym celu należy rozdrobnić dwie łyżki igliwia, następnie zalać je dwoma szklankami wody i zagotować. Po 10 minutach wywar powinno się zdjąć z ognia, odstawić na godzinę, odcedzić.
W celach leczniczych pije się pół szklanki płynu 2-3 razy dziennie.
4.2. Napar z sosny
By przygotować napar z sosny, potrzeba pół łyżki suszonych pączków, które należy rozdrobnić, następnie zalać jedną szklanką wrzącej wody.
Po 20 minutach zaparzania, napar można odcedzić i pić po 2-3 łyżki trzy razy dziennie.
4.3. Syrop sosonowy
Łatwo też przygotować syrop sosnowy, pomocny zwłaszcza w schorzeniach przebiegających z kaszlem.
Młode pędy sosny należy pokroić, następnie układać warstwami w słoiku i zasypywać cukrem. W ciągu kilku dni w naczyniu powinien pojawić się syrop.
4.4. Olejek sosnowy
W aptekach lub w sklepach zielarskich kupić można ekologiczny olejek sosnowy. Warto dodawać go do kąpieli lub wykorzystać do masażu. Wystarczy kilka kropel, by łatwiej się oddychało i poczuć się odprężonym.
Olejek sosnowy ponadto pomaga udrożnić nos w infekcjach zatok. W tym celu wystarczy wlać kilka kropel do miski z wrzątkiem, pochylić się nad nią i nakryć głowę ręcznikiem. To najlepszy i najskuteczniejszy sposób inhalacji.
5. Sosna w wierzeniach ludowych i zwyczajach
Sosna, podobnie jak brzoza, znana była dawnym ludom, które przypisywały jej magiczne właściwości. Czcili ją Słowianie, starożytni Grecy i Rzymianie oraz mieszkańcy Azji. Roślina miała symbolizować sprawiedliwość, zdrowie, długowieczność i odwagę.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.