Wkłucie centralne - wskazania, krok po kroku, pielęgnacja, powikłania
Wkłucie centralne to cewnik umieszczony w żyle, który ułatwia regularne podawanie leków, pobieranie krwi do badań lub wykonywanie zabiegów. Ponadto, wkłucie centralne jest wygodne dla pacjentów, ponieważ nie muszą być oni stale nakłuwani. Co warto wiedzieć o wkłuciu centralnym?
Wkłucie centralne ułatwia podawanie leków i płynów dożylnie.
W tym artykule:
Czym jest wkłucie centralne?
Wkłucie centralne to cewnik wprowadzany przez naczycie krwionośne do centralnej żyły. Zwykle umieszcza się go w żyle podobojczykowej, ale można założyć go również w żyle wewnętrznej lub zewnętrznej, udowej lub dołu łokciowego.
Jest to wygodne rozwiązanie w przypadku długotrwałego i regularnego podawania płynów lub leków dożylnie. Poprzez wkłucie centralne można również pobierać próbki krwi do badań.
Wkłucie centralne może być założone na kilka tygodni, w przeciwieństwie do zwykłego wenflonu, który należy wymieniać co kilka dni. Wkłucie centralne jest popularne na oddziale onkologicznym, hematologii lub intensywnej terapii.
Wskazania do założenia wkłucia centralnego
- brak możliwości wkłucie do żył obwodowych,
- leki obkurczające naczynia krwionośne,
- długotrwała terapia lekowa w formie dożylnej,
- leki drażniące na naczynia krwionośne,
- płynoterapia,
- żywienie pozajelitowe,
- wysoka smolarność leków,
- wykonywanie pomiaru ośrodkowego ciśnienia żylnego,
- wykonanie pomiaru parametrów hemodynamicznych,
- niektóre zabiegi,
- wstrząs kardiogenny,
- wstrząs hipowolemiczny,
- stymulacja serca za pomocą elektrody endokawitarnej,
- stan po reanimacji.
Wkłucie centralne krok po kroku
Zakładanie wkłucia centralnego wymaga przestrzegania ściśle ustalonych zasad. W czasie zabiegu lekarzowi towarzyszy pielęgniarka, jej zadaniem jest dbanie o czystość, podawanie niezbędnych narzędzi oraz elementów cewnika.
Konieczne jest stworzenie zamkniętego układu przeznaczonego do przetaczania płynów i wybranie zestawu do wlewów kroplowych. Następnie zakładany jest jałowy opatrunek i sprawdzane są kraniki trójdrożne.
Pielęgniarka powinna również założyć kartę monitorowania żylnego i obserwować pacjenta, by nie doszło do zakażenia. Objawy stanu zapalnego to podwyższona temperatura ciała, wyższe ciśnienie krwi lub tętno.
Pielęgnacja wkłucia centralnego
O stan wkłucia centralnego dbają pielęgniarki, pacjent musi regularnie pojawiać się w gabinecie. W czasie pielęgnacji personel, jak i pacjent powinni zachować szczególną ostrożność.
Pielęgniarka musi być ubrana w sprzęt ochrony osobistej, a osoba chora musi mieć odkażone dłonie i założoną maskę. Wyróżnia się dwa rodzaje cewników - nietunelizowane i tunelizowane.
W przypadku pierwszych szwy są usuwane dopiero po wyjęciu cewnika. Natomiast w przypadku drugich szwy są wyjmowane po założeniu mufki wkłucia centralnego. Ważne, by pamiętać o tym, że miejsce po iniekcji nie może być moczone.
Powikłania po wkłuciu centralnym
Powikłania, które mogą wystąpić w trakcie zakładania cewnika to:
- krwiak,
- nieprawidłowe umiejscowienie kaniuli,
- krwotok,
- odma podskórna,
- odma opłucnowa,
- zator powietrzny,
- nakłucie tętnicy lub przewodu piersiowego,
- wystąpienie płynu w jamie opłucnowej,
- uszkodzenie naczynia,
- uszkodzenie nerwu,
- uszkodzenie ściany serca,
- tamponada serca,
- zaburzenia rytmu serca.
Powikłania, które mogą wystąpić, gdy wkłucie centralne pozostaje w ciele przez dłuższy czas:
- zakażenie skóry w miejscu wkłucia,
- zakrzepica w żyle centralnej,
- zator powietrzny,
- infekcja ogólnoustrojowa,
- infekcja w zewnętrznej części cewnika.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
