Zapalenie woreczka żółciowego - przyczyny, objawy, leczenie
Zapalenie woreczka żółciowego (pęcherzyka żółciowego) jest związane z powikłaniami kamicy pęcherzyka żółciowego. Stan zapalny może być spowodowany utrudnionym odpływem żółci z pęcherzyka, zamknięciem światła przez kamień lub obrzęk błony śluzowej. Żółć i kamienie, które nie mogą odpłynąć z pęcherzyka, drażnią jego ścianę. Dodatkowo zapalenie pęcherzyka żółciowego potęgowane jest przez zaburzenia przepływu krwi w błonie śluzowej. Sprawdź, jakie są objawy zapalenia woreczka żółciowego i na czym polega jego leczenie.
1. Charakterystyka woreczka żółciowego
Pęcherzyk żółciowy to narząd, którego zadaniem jest magazynowanie i zagęszczanie żółci. Uwalnia ją, gdy jest potrzebna do emulgacji tłuszczu wspomagającej trawienie. Gdy jesteśmy głodni, żółć trafia z wątroby do pęcherzyka żółciowego, a gdy jemy, jest transportowana do dwunastnicy.
Pęcherzyk żółciowy wygląda jak odwrócona gruszkę o długości 10 centymetrów, która znajduje się pod wątrobą. Niepoprawnie jako zamiennika nazwy tego narządu używa się określenia "woreczek żółciowy".
2. Przyczyny zapalenia woreczka żółciowego
Wyróżnia się dwie postaci tego schorzenia:
- ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
- przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
Przy czym przewlekły stan zapalny pojawia się jako efekt gromadzenia się bakterii w pęcherzyku żółciowym przez wiele lat.
Zapalenie woreczka żółciowego najczęściej jest wynikiem nieleczonej kamicy żółciowej. Choroba ta polega na powstawaniu pojedynczych lub mnogich kamieni z krystalizującej się żółci, co może doprowadzić do zatkania dróg żółciowych, a w konsekwencji do upośledzenia odpływu żółci przez drogi żółciowe.
Utrudniony odpływ żółci powoduje niedokrwienie ścian pęcherzyka żółciowego. Uwalniane są liczne substancje wywołujące stan zapalny. Później może dojść do namnożenia się bakterii.
Do rozwoju kamieni w pęcherzyku żółciowym dochodzi w momencie, gdy w składzie żółci dominują składniki nierozpuszczalne w wodzie, które łatwo się wytrącają w żółci. Skład kamieni żółciowych może być różny, stąd wyróżnia się kamienie cholesterolowe, barwnikowe lub mieszane.
Choroba trzy razy częściej dotyka kobiet. Typową kobietę chorą na kamicę żółciową można opisać jako otyłą 40-latkę, która kilkakrotnie rodziła.
Inne czynniki sprzyjające kamicy żółciowej to nadmiar cholesterolu we krwi, cukrzyca i gwałtowny spadek wagi. Triada Charcota: ból w nadbrzuszu, dreszcze towarzyszące gorączce i żółtaczka mechaniczna, to ogólna nazwa dla objawów kamicy. Ponadto chorej doskwierają nudności i dopiero wymioty przynoszą ulgę.
W rzadkich przypadkach zapalenie woreczka żółciowego może być spowodowane zatkaniem dróg żółciowych z innych przyczyn niż kamica.
Warto wiedzieć, że wieloletnia kamica żółciowa, a także otyłość i nadużywanie alkoholu, zwiększają ryzyko rozwoju raka woreczka żółciowego. W grupie ryzyka znajdują się osoby narażone na kontakt z chemikaliami, a więc pracownicy branży obuwniczej i papierniczej.
Do objawów nowotworu pęcherzyka żółciowego należy ból po prawej stronie brzucha pod żebrami, złe samopoczucie, jadłowstręt i spadek masy ciała. W zaawansowanym stadium choroby pojawia się świąd skóry i żółtaczka.
Choroba nowotworowa pęcherzyka żółciowego to piąty, według kryterium częstotliwości występowania, rak układu pokarmowego. Najczęściej dotyka kobiet po 60. roku życia. Rak pęcherzyka żółciowego przez długi czas nie daje objawów. Zupełne wyleczenie nowotworu w zaawansowanej fazie choroby jest więc niemożliwe. Od momentu postawienia diagnozy chory przeżywa średnio pół roku.
3. Objawy zapalenia woreczka żółciowego
Objawy zapalenia woreczka żółciowego są zróżnicowane i nie od razu wskazują na stan zapalny tego narządu. Jeśli jednak pojawią się następujące sygnały, będą one znakiem, że chory musi natychmiast zostać poddany hospitalizacji:
- ostry ból w nadbrzuszu, po prawej stronie (pod żebrami) promieniujący do prawej łopatki i kręgosłupa, ból przybiera często charakter kolkowy i może trwać wiele godzin. Napady kolki żółciowej mogą wystąpić zwłaszcza po zjedzeniu smażonej potrawy,
- dający się wyczuć powiększony, bolesny w dotyku pęcherzyk żółciowy (nie wszystkie przypadki),
- gorączka ok. 30 stopni Celsjusza,
- dreszcze,
- brak apetytu,
- niesmak w ustach,
- nudności,
- wymioty treścią żółciową,
- przyspieszenie tętna i oddechu,
- czasem pojawia się dyskretna żółtaczka.
4. Diagnostyka zapalenia woreczka żółciowego
W przypadku ostrego zapalenia woreczka żółciowego oprócz ww. objawów obserwuje się również objaw Chełmońskiego (wystąpienie bólu w trakcie uderzenia w okolicę łuku żebrowego prawego) i objaw Murphy’ego (lekarz kładzie dłoń na brzuchu chorego, w okolicy podżebrowej. Chory musi wziąć głęboki wdech. Jeśli badany przerwie wdech z powodu bólu, wskazuje to na zapalenie woreczka żółciowego).
Poza tym diagnostyka ostrego zapalenia woreczka żółciowego opiera się na:
- badaniu żółci uzyskanej poprzez wykonanie tzw. sondy dwunastniczej,
- wynikach fizycznego badania lekarskiego,
- rozstrzygnięciu o zależnościach między kamicą w pęcherzyku lub drogach żółciowych a zakażeniem pasożytami,
- wykluczeniu innych dolegliwości związanych z podobnymi objawami.
Te same badania wykonuje się w przypadku przewlekłego zapalenia woreczka żółciowego.
5. Leczenie zapalenia woreczka żółciowego
W przypadku pojawienia się opisywanych powyżej objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Leczenie objawowe zapalenia woreczka żółciowego opiera się na:
- dożylnym nawodnieniu chorego,
- podaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych, których celem jest złagodzenie bólu chorego,
- podaniu preparatów działających rozkurczowo,
- podaniu antybiotyków o działaniu antybakteryjnym.
W przypadkach ostrego i przewlekłego zapalenia woreczka żółciowego konieczne jest leczenie operacyjne, polegające na usunięciu pęcherzyka. Może się on odbyć metodą klasyczną lub laparoskopową. Zabieg ten nosi nazwę cholecystektomii
Usunięcie narządu nie chroni jednak przed ponownym pojawieniem się kamieni, które tym razem mogą powstać w przewodach żółciowych.
Po operacji pacjent musi przestrzegać diety wątrobowej, której postawą są duszone i gotowane potrawy bogate w węglowodany, a ubogie w tłuszcze. Wedle zaleceń powinien jeść 5 lekkostrawnych posiłków o stałych porach dnia.
6. Powikłania zapalenia woreczka żółciowego
Powikłania po zapaleniu woreczka żółciowego to:
- martwica pęcherzyka żółciowego,
- ropniak pęcherzyka żółciowego,
- wodniak pęcherzyka żółciowego,
- perforacja pęcherzyka,
- zapalenie otrzewnej.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.