Ból biodra – przyczyny i leczenie. Czym jest zwyrodnienie stawu biodrowego
Ból biodra może objawić się bólem w okolicach pachwin, kości krzyżowej oraz pośladków. Bóle w biodrach mogą mieć wiele przyczyn, od drobnych urazów aż po chorobę zwyrodnieniową. Jak można zapobiegać bólowi bioder? Jakich wskazań należy przestrzegać w leczeniu?
1. Przyczyny bólu bioder
Ból bioder najczęściej jest objawem przeciążenia stawu biodrowego. Samo przeciążenie może objawić się podczas ćwiczeń, do których ciało nie było przygotowane. Ból bioder spowodowany przeciążeniem może jednak dać o sobie znać również podczas długiego spaceru lub biegu. Ból biodra spowodowany powyższymi przyczynami zazwyczaj mija, gdy odpoczniemy.
Ból bioder może być jednak spowodowany zwyrodnieniem stawu biodrowego. Przy zwyrodnieniu dochodzi do uszkodzenia chrząstki stawowej panewki stawu biodrowego lub do degeneracji głowy kości udowej. Starta chrząstka doprowadza do wysuszenia stawu. Daje to także uczucie sztywności, pojawiają się ograniczenia ruchu oraz ból podczas poruszania się. Ból biodra może promieniować do kolan i do pachwin. Zdarza się, że nim odczujemy silny ból w biodrze, pojawiają się dolegliwości w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa, jak również na tylno-bocznej stronie uda.
Inną przyczyną bólu biodra może być zespół podrażnionego stawu biodrowego. Przypadłość ta charakteryzuje się utykaniem i bólem pachwin. Dolegliwości pojawiają się podczas ruchu. Ból bioder spowodowany zespołem podrażnionego stawu biodrowego mija podczas odpoczynku i zabiegów fizjoterapeutycznych.
Za ból bioder mogą również odpowiadać urazy takie jak: złamanie szyjki kości udowej, zwichnięcie stawu biodrowego, a także kości miednicy. Najczęstszymi objawami w takich sytuacjach jest krwiak, obrzęk i bardzo ostry ból biodra.
2. Ból biodra a zwyrodnienie
Zwyrodnienie stawu biodrowego to stopniowe i nieodwracalne niszczenie chrząstki stawowej i innych tkanek, które tworzą staw. Chora chrząstka przestaje amortyzować i zmniejszać tarcie kości. W wyniku tego na ich powierzchni powstają wyrośla kostne, ograniczające ruch i przyspieszające zniszczenie stawu. Koksartroza to jedno z najczęstszych zwyrodnień stawów. W Stanach Zjednoczonych przeprowadza się rocznie prawie 200 tys. zabiegów całkowitej wymiany stawu biodrowego.
Zmiany mogą być pierwotne lub wtórne. W pierwszym przypadku przyczyny nie są do końca znane. Być może powstają z powodu zachwiania metabolizmu chrząstki stawowej lub zmiany w składzie płynu stawowego. W drugim przypadku przyczyną są zazwyczaj wady budowy, na przykład zbyt płytka panewka. Takim zmianom sprzyjają wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów, cukrzyca, nadwaga, mikrourazy wynikające z przeciążenia stawu, np. podczas dźwigania.
Czynniki ryzyka zwyrodnienia stawu biodrowego obejmują:
- podeszły wiek,
- predyspozycje genetyczne,
- nadwagę,
- dźwiganie ciężkich przedmiotów,
- pracę stojącą,
- urazy stawu biodrowego,
- zniekształcenia rozwojowe,
- martwicę kości.
Objawy zwyrodnienia stawu biodrowego to:
- na pierwszym etapie: ból w pachwinie i biodrze, objawiający się podczas chodzenia;
- gdy choroba się rozwinie: ból pojawiający się nawet podczas leżenia - by go uniknąć, chory zaczyna utykać;
- wreszcie: sztywność stawów, coraz większe ograniczenie ruchów.
Wraz z rozwojem zwyrodnienia stawu biodrowego następują zniesienie szpary stawowej i całkowita utrata ruchomości stawu.
2.1. Kapoplastyka w leczeniu zwyrodnienia
Najnowszą techniką częściowej wymiany stawu biodrowego jest kapoplastyka. Polega na wymianie panewki w miednicy i założeniu tzw. kapy na głowę kości udowej. Metoda jest zachwalana, ponieważ pozwala na zachowanie naturalnej głowy oraz szyjki kości udowej. To rozwiązanie pozwala też na szybszy powrót do zdrowia, minimalizuje prawdopodobieństwo zwichnięcia, znika zupełnie ryzyko zmiany długości nóg.
Po operacji należy się oszczędzać, by nadmiernie nie obciążyć stawu. Nie znaczy to jednak, że trzeba bez przerwy siedzieć. Na początku rzeczywiście lepiej nie leżeć na boku, zakładać nogi na nogę, dźwigać ciężarów czy siadać w wannie. Jednak po rehabilitacji polegającej na specjalnych ćwiczeniach, spacerach i pływaniu, możliwe jest jeżdżenie na rowerze, rolkach, a nawet nartach.
3. Co robić, kiedy pojawi się ból
Ból biodra może być bardzo nieprzyjemny i uniemożliwiać normalne funkcjonowanie. Z początku staramy się nie nadwyrężać i nieświadomie unikamy obciążenia kończyny, po której ból biodra jest bardziej dokuczliwy. Takie działanie sprawia, że zaburzeniu ulega nasza postawa, a wraz z nią dochodzi do uszkodzenia równowagi stawów miednicy, a także dysbalansu mięśniowego. Dlatego bólu biodra nie należy bagatelizować i warto w tym celu odwiedzić lekarza ortopedę. Lekarz może wówczas zlecić wykonanie RTG lub tomografii komputerowej.
Przy bólu biodra pierwszym wskazaniem jest leczenie objawowe lekami przeciwzapalnymi i przeciwbólowymi. Stosuje się także maści przeciwzapalne. Zmiany zwyrodnieniowe i uszkodzenia stawu biodrowego leczy się operacyjnie.
4. Jak zapobiegać bólom bioder
Chcąc zapobiegać bólowi biodra, należy dbać o utrzymanie prawidłowej masy ciała, wszelką aktywność fizyczną zawsze rozpoczynać od rozgrzewki, aby rozgrzać mięśnie i nie dopuścić do kontuzji. Dieta zapobiegająca problemami z biodrami powinna być szczególnie bogata w wapń, białko i witaminę D. Ważne jest także odpowiednie rozciąganie mięśni i stawów.
Ćwiczenia bioder powinny obejmować rozciąganie stawu biodrowego, ćwiczenia pogłębiające zakres ruchów, a także ćwiczenia wzmacniające mięśnie biodrowe, tułowia i kończyn dolnych. Dobre efekty daje trening cardio. Trening cardio obejmuje ćwiczenia wytrzymałościowe. Na poprawę stanu bioder i wzmocnienie mięśni przydadzą się również ćwiczenia modelujące pośladki, brzuch i uda. Trening daje efekty, jeżeli jest stosowany co najmniej 3 razy w tygodniu po około 50 min. Dobre efekty, które zmniejszą ból biodra, daje jogging, nordic walking, jazda na rowerze, pływanie i aerobic.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
