Choroba Mondora – przyczyny, objawy i leczenie
Choroba Mondora jest chorobą, istotą której jest zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych. Patologia najczęściej dotyczy żył piersiowo-nabrzusznych, a najczęstszą lokalizacją jest klatka piersiowa i piersi. Jakie są przyczyny i objawy schorzenia? Na czym polega diagnostyka i leczenie?
1. Co to jest choroba Mondora?
Choroba Mondora, znana także jako zapalenie żył o wyglądzie żelaznych nici czy choroba żelaznych żył (ang. Mondor's disease), to rzadko występujące zakrzepowe zapalenie powierzchownych żył piersiowo-nabrzusznych (ściany klatki piersiowej lub brzucha). W jej przebiegu nie dochodzi do rozwoju ogólnego stanu zapalnego organizmu.
Choć choroba Mondora może dotyczyć każdego odcinka żył w organizmie, najczęstszą lokalizacją zmian jest klatka piersiowa i piersi. Rzadziej rozpoznawana jest choroba Mondora prącia. Pozostałe lokalizacje to pachwina, pacha, ramię, tylna części szyi.
Schorzenie za nową jednostkę chorobową uznał Henri Mondor, który scharakteryzował ją w 1939 roku. Wcześniej, jako rodzaj przewlekłej choroby skóry – twardziny, opisał ją Faage w 1869 roku. Obecnie specjaliści szacują, że na chorobę Mondora choruje trzy razy więcej kobiet niż mężczyzn. Najczęściej rozpoznaje się ją między 30. a 60. rokiem życia.
2. Przyczyny choroby Mondora
Choroba Mondora to skutek zakrzepu, który tworzy zator w naczyniach powierzchownych. Wówczas dochodzi do zamknięcia światła naczynia przez skrzep, czyli jest zlepione płytki krwi. Konsekwencją jest utrudniony przepływ i zastój krwi.
W przebiegu schorzenia najczęściej zajęte są takie naczynia jak żyła piersiowo-nabrzuszna, żyła nabrzuszna górna i żyła piersiowa boczna. Początek choroby jest nagły. Cechuje ją dość gwałtowny przebieg.
Przyczyny rozwoju choroby Mondora nie są do końca poznane. Przypuszcza się, że czynnikiem zwiększającymi ryzyko jej rozwoju jest:
- anatomiczne zaburzenie układu żylnego i limfatycznego,
- uraz (do zapalenia prowadzi ucisk na naczynie, w którym doszło do zastoju krwi lub jego uszkodzenie),
- stan zapalny piersi,
- operacja w obrębie jamy brzusznej,
- operacja w obrębie klatki piersiowej, zwłaszcza powiększanie piersi czy mastektomia, to jest usunięcie piersi,
- stosowanie doustnych leków antykoncepcyjnych,
- powiększenie węzłów chłonnych pod pachą, za co odpowiada zakażenie wirusowe, bakteryjne czy pierwotniakowe,
- niedobór czynnika C we krwi,
- żylaki,
- nadwaga, otyłość,
- ciąża,
- rak piersi,
- niektóre choroby autoimmunologiczne,
- noszenie zbyt ciasnej odzieży (np. biustonosza),
- forsujące, intensywne ćwiczenia mięśni klatki piersiowej i brzucha wykonywane przez kulturystów.
3. Choroba Mondora – objawy
Jakie są objawy zapalenia żyły w przebiegu choroby Mondora? To przede wszystkim:
- pojawienie się powiększonego naczynia w tkance podskórnej (żyły są poszerzone i twarde, pojawia się naprężona żyła pod pachą czy na klatce piersiowej),
- obecność bezbolesnego i twardego i naczynia położonego pod skórą, mocne uwypuklenie żył podczas naprężania skóry (stąd mówi się schorzenie żelaznych żył czy zapalenie żył o wyglądzie żelaznych nici). Zgrubiała żyła często zrośnięta jest ze skórą.
Dodatkowo może pojawić się gorączka, osłabienie organizmu, zaczerwienienie i tkliwość skóry wokół zmiany, ból podczas poruszania się, wzrost ocieplenia skóry, ból podczas dotykania zmienionych chorobowo żył, obrzęk w okolicy poszerzenia żył. Choroba ma to do siebie, że ustępuje w ciągu od 3 tygodni do 6 miesięcy: zakrzep stopniowo się organizuje, a naczynie ulega rekanalizacji.
4. Choroba Mondora – leczenie i diagnostyka
W rozpoznaniu choroby Mondora wykorzystuje się badanie fizykalne i wywiad lekarski, badanie USG, badanie USG dopplerowskie, badanie USG układu żylnego z kontrastem i rezonans magnetyczny. Chorobę należy różnicować z postacią zapalną raka piersi. Ponieważ choroba Mondora ustępuje samoistnie, zwykle stosuje się leczenie objawowe, które obejmuje:
- ciepłe okłady,
- zastrzyki przeciwzakrzepowe z heparyną,
- leki przeciwbólowe i przeciwzapalne z grupy NLPZ,
- masaże fizjoterapeutyczne,
- maści chłodzące zawierające kwas acetylosalicylowy, heparynę, sterydy.
Terapie specjalistyczne wdraża się przy znacznie nasilonych dolegliwościach.
W niektórych przypadkach, gdy zmiany przechodzą w zapalenie układu limfatycznego, wskutek czego pojawiają się masywne zmiany zakrzepowo-zatorowe w innych naczyniach żylnych, konieczne jest zastosowanie leczenia chirurgicznego (operacja flebektomii, to jest usunięcia żylaków i skrzepów obecnych w żyłach).
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.