Filofobia – objawy, przyczyny i leczenie
Filofobia z definicji to anormalny, nieuzasadniony strach przed zakochaniem się i byciem w związku z drugą osobą. Oznacza zatem lęk przed miłością i bliską relacją. Niepokój oraz dyskomfort może także pojawiać się na samą myśl o zdarzeniach mających związek z zakochaniem czy intymnością. Jakie są tego przyczyny? Czy się objawia zaburzenie? Czy można je leczyć?
1. Co to filofobia?
Filofobia to lęk przed miłością i byciem w związku. Definiuje się ją jako anormalny, uporczywy i nieuzasadniony strach przed zakochaniem. Istotę zaburzenia doskonale wyjaśnia nazwa, pochodząca od greckiego „filos”, tłumaczonego jako przyjaciel, kochany oraz „phobos”, co oznacza strach.
Składowymi filofobii, rozumianej jako lęk przed miłością, jest lęk przed bliskością, intymnością i zobowiązaniem, ale także odrzuceniem, zdradzą, zranieniem, utratą niezależności i poczuciem emocjonalnej bezbronności.
2. Przyczyny filofobii
Jakie są przyczyny filofobii? Te bywają złożone, ponieważ obejmują czynniki behawioralne, ale także przekonania religijne i kulturowe. Nie determinują jej żadne determinanty genetyczne czy biologiczne. To sprawia, że tego rodzaju zaburzenie psychiczne występuje równie często u kobiet, jak i u mężczyzn.
Filofobia to najczęściej to konsekwencja negatywnych, przykrych, często także traumatycznych doświadczeń z przeszłości, które dotyczą bliskich, intymnych i głębokich relacji zarówno osobistych (z partnerką czy partnerem), ale także rodziców czy rodzeństwa. Duże znaczenie na życie uczuciowe ma środowisko wychowawcze.
Dzieciństwo w rodzinie dysfunkcyjnej, w której w codzienne scenariusze były wpisane stresogenne bądź toksyczne sytuacje, takie jak kłótnie, awantury, zdrady, agresja werbalna i fizyczna, mogą rzutować na dalszą przyszłość we wszelkich aspektach, relacji międzyludzkich zwłaszcza.
Strach przed bliskością i relacją uczuciową, powiązane z intymnością, odbywaniem stosunków seksualnych może być konsekwencją molestowania seksualnego, gwałtu czy nadużyć na tle seksualnych.
Nie bez znaczenia jest niska ocena, brak pewności siebie, ale i zaufania do) ludzi. Duże znaczenie ma stan psychiczny i jego zaburzenia w tym zakresie. Mowa o depresji czy nerwicy lękowej.
3. Objawy filofobii
Filofobia to zaburzenie złożone i wieloczynnikowe, który może mieć charakter stały lub okresowy. Przybiera też różne formy. Wynika to nie tylko z mnogością przyczyn, ale i zróżnicowania objawów.
Filofobia ma duży wpływ na jakość życia, często rozbija, przytłacza i prowadzi do samotności, ponieważ towarzyszy jej:
- niechęć do nawiązywania więzi emocjonalnych z innymi,
- izolowanie się od ludzi,
- rezygnacja z życia towarzyskiego,
- podejmowanie działań, które mają odstraszyć innych,
- unikanie miejsc i okoliczności, w których można spotkać osoby okazujące sobie uczucia (dyskomfort wywołują kawiarnie, ale także kościoły, kiedy odbywają się w nich śluby).
Strachowi przed miłością i byciem w związku towarzyszy jednak nie tylko dyskomfort psychiczny, to jest lęk przed emocjonalnym zaangażowaniem, ale i objawy somatyczne. Ponieważ zaburzenia lękowe mają to do siebie, że często bardzo silnie wpływają na ciało, pojawiają się:
- duszności,
- ból głowy,
- nadmierna potliwość,
- nudności i ból brzucha,
- nieregularne bądź przyspieszone bicie serca,
- drżenie ciała,
- omdlenie.
Symptomy somatyczne pojawiając się najczęściej nie tylko w różnych kontekstach towarzyskich, ale i na samą myśl czy wspomnienie o miłości, związkach czy intymności.
4. Leczenie filofobii
Leczenie filofobii, jak i innych zaburzeń psychicznych, jest możliwe. Warto się na nie zdecydować zwłaszcza wtedy, gdy jest przyczyną silnego dyskomfortu i znacząco obniża jakość codziennego funkcjonowania.
By podjąć leczenie, trzeba udać się do specjalisty z zakresu psychologii (psychoterapeuta) lub psychiatrii. Celem współpracy jest zmiana sposobu myślenia i postrzegania miłości, relacji i intymnej bliskości. Ważne jest także przepracowanie leżących u podłoża filofobii przyczyn.
W większości przypadków podstawową techniką pracy w leczeniu filofobii jest terapia poznawczo-behawioralna, która zrozumieć i przepracować przyczyny behawioralne problemu, ale i pomaga nauczyć się oraz wprowadzić w życie sposoby radzenia sobie z wyzwaniami.
Duże znaczenie ma także terapia ekspozycyjna, która w sposób kontrolowany prowokuje kontakt z różnymi bodźcami, które stanowią problem. To pozwala na opanowanie objawów somatycznych. Inną metodą jest praca z ciałem: odprężanie, relaksacja czy wizualizacja.
W przypadku filofobii stosunkowo farmakoterapia stosowana jest rzadko. Najczęściej leki wdraża się, gdy filofobii towarzyszą stany depresyjne lub bardzo nasilone objawy somatyczne.
Zobacz także:
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.