Nietrzeźwe matki pijanych dzieci
Każdego roku w Polsce rodzi się około tysiąca dzieci z Płodowym Zespołem Alkoholowym (FAS, ang. Fetal Alcohol Syndrome) wywołanym przez alkohol wypity przez kobiety w czasie ciąży. Media coraz częściej informują o pijanych matkach, które – spodziewając się dziecka – sięgają po piwo, wino, napoje spirytusowe, a także papierosy, co staje się przyczyną prawdziwych tragedii. Ginekolodzy biją na alarm.
1. Czym jest Płodowy Zespół Alkoholowy?
FAS to nieuleczalna choroba będąca skutkiem działania spożywanego w czasie ciąży alkoholu na płód. Jego objawy zdradza już wygląd noworodka. Szeroko rozstawione oczy, opadające powieki, krótki zadarty nosek, wąska górna warga, krótka szyja, nisko osadzone uszy – to tylko niektóre z symptomów. Etanol zaburza rozwój dziecka przebywającego zarówno w łonie matki, jak i po narodzeniu. Obserwuje się m.in. spowolniony wzrost, niedowagę, problemy z utrzymaniem równowagi, zaburzenia w funkcjonowaniu zmysłów. W okresie późniejszym zauważalne są problemy z nauką i zapamiętywaniem oraz wykorzystywaniem informacji. Trudność sprawia rozumienie pojęć abstrakcyjnych, takich jak choćby czas, odległość, czy wartość pieniądza. Widoczna jest nieumiejętność rozwiązywania problemów, planowania, prawidłowej oceny sytuacji czy wnioskowania. Problem sprawia używanie języka w bardziej zaawansowany sposób i prawidłowe odczytanie intencji rozmówcy. To tylko część możliwych zaburzeń, ich lista jest o wiele dłuższa.
2. Tragiczne skutki picia alkoholu przez ciężarne
O tym, jak katastrofalne w skutkach może być picie alkoholu przez ciężarne kobiety, przekonujemy się nazbyt często. W ostatnich tygodniach opinią publiczną wstrząsnęła wiadomość o pijanej matce ze Skierniewic, u której wykryto niewiarygodną wręcz ilość 5 promili alkoholu we krwi. „Matka” – choć określenie to z trudem przechodzi w tym kontekście przez usta – przyznała, że alkohol spożywała wraz ze swoim partnerem już na kilka dni przed rozwiązaniem. Podczas wywołanego przez lekarzy porodu, z łona kobiety wydostano jedynie część płodu. Resztę odnaleziono w jej mieszkaniu. Parze postawiono już zarzuty.
Znana jest także historia 30-latki z Gdańska, która zaczęła rodzić podczas zakrapianej wysokoprocentowymi napojami imprezie. Jej dziecko miało 1,6 promila alkoholu we krwi. W Tomaszowie Mazowieckim kobieta zasłabła w sklepie monopolowym. Nowo narodzony chłopiec miał niemal 4,5 promila. W Szczytnie natomiast na świat przyszło dziecko z 2,5 promilami alkoholu we krwi. Szokujące przykłady można mnożyć. Bulwersujący jest także fakt, że zgodnie z polskim prawem, kobiety te nie ponoszą konsekwencji za swoje czyny. Przepisy nie przewidują kary dla osoby, która poprzez nieodpowiedzialne działanie naraża na niebezpieczeństwo dziecko przebywające w swoim łonie.
3. Postulat autorytetów ginekologii
Lekarze zgodnie stwierdzają, że za taki stan rzeczy odpowiada przede wszystkim niska świadomość społeczna dotycząca szkodliwości alkoholu na rozwój płodu, a także błędne przeświadczenie, że niewielka ilość wysokoprocentowego napoju wypita w czasie ciąży nie jest niebezpieczna. Negatywny wpływ ma także brak jednoznacznego stanowiska w tej sprawie wśród ginekologów. W związku z tym Rada Ekspertów Ginekologów opracowała oficjalne stanowisko. Prof. dr hab. Mirosław Wielgoś, prof. dr hab. Romuald Dębski, prof. dr hab. Violetta Skrzypulec-Plinta, prof. dr hab. Tomasz Paszkowski oraz dr n. med. Jacek Tomaszewski przygotowali specjalny dokument, analizujący aktualny stan wiedzy na temat wpływu alkoholu na płód. Pozwoliło to sformułować odpowiednie wnioski, przede wszystkim potrzebę zachowania całkowitej abstynencji przez kobiety spodziewające się dziecka, gdyż – jak stwierdzono – nie istnieje „bezpieczna” dawka alkoholu, jaką mogą przyjąć przyszłe matki. Ustalenia te przekazane zostały polskiemu środowisku ginekologicznemu, a podczas wrześniowej konferencji mógł zapoznać się z nimi Minister Zdrowia.
"Fundamentalną rolę w kształtowaniu odpowiedzialnych postaw kobiet w ciąży mają do odegrania ginekolodzy, jako grupa, której przysługuje prawo opieki nad ciężarną. Aby taka edukacja pacjentek przez lekarzy była możliwa, niezbędne jest wyposażenie środowiska medycznego w najaktualniejsze informacje dotyczące wpływu alkoholu na rozwijający się płód. Informacja, że nieznana jest dawka alkoholu, którą można uznać za bezpieczną dla nienarodzonego dziecka, jest istotna dla bezpieczeństwa kobiet ciężarnych. Niezależnie, do jakiego ginekologa udadzą się kobiety, powinny otrzymać tę samą informację oraz rekomendację abstynencji przez cały okres ciąży" – komentuje podjęte działania profesor Romuald Dębski.
Macierzyństwo to ogromna odpowiedzialność. Rozwijające się w łonie kobiety dziecko wymaga szczególnej ochrony. Powołując je na świat, musimy być świadomi tego, w jak wielkim stopniu zależy od nas jego życie i zdrowie. Pamiętajmy, że przyszłość malucha zależy od decyzji, które podejmiemy już dziś.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.