NOP-y po szczepieniu przeciw COVID-19. Po jakim preparacie było ich w Polsce najwięcej? Nowy raport
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego opublikował raport, z którego wynika, że niepożądane odczyny poszczepienne po preparatach przeciwko COVID-19 dotyczą 0,05 proc. wszystkich wykonanych zastrzyków. Ciężkie reakcje poszczepienne odnotowano u zaledwie 3,5 proc. zgłoszonych NOP-ów.
1. Ile NOP-ów po szczepieniu w Polsce?
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego (NIZP PZH) przedstawił raport dotyczący liczby i charakteru zgłaszanych niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP), do jakich doszło po przyjęciu preparatów przeciwko COVID-19 w okresie od 27 grudnia 2020 r. do 15 grudnia 2021 r.
Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, za NOP uważa się każde zaburzenie stanu zdrowia związane ze szczepieniem, które wystąpiło w okresie czterech tygodni po podaniu szczepionki.
Z zebranych danych wynika, że od początku szczepień do 15 grudnia 2021 r. zarejestrowano łącznie 16 677 NOP-ów na wykonanych 44 433 935 szczepień. Oznacza to, że NOP-y wystąpiły u ok. 0,05 proc. osób, które przyjęły w tych dniach szczepionkę.
Aż 85 proc. (11 443 w liczbach bezwzględnych) wszystkich zgłoszonych NOP-ów to reakcje o charakterze łagodnym. 11,5 proc. (1553) to NOP-y poważne.
NOP-y ciężkie stanowią jedynie 3,5 proc. wszystkich zgłoszonych odczynów. W liczbach jest to 470 przypadków na ogólną liczbę 44 433 935 podanych iniekcji.
2. Po której szczepionce najwięcej NOP-ów?
Najwięcej NOP-ów – 47,1 proc. (6337 przypadków) wszystkich zgłoszeń, to NOP-y po szczepionce Pfizer/BioNTech. Nasilenie reakcji poszczepiennych przedstawia się następująco:
- NOP łagodny: 5150
- NOP poważny: 884
- NOP ciężki: 303
Trzeba jednak zaznaczyć, że właśnie tą szczepionką zaszczepiono największą liczbę Polaków.
Kolejną szczepionką jest AstraZeneca. Tutaj NOP-y stanowią 4913 (36,5 proc.) wszystkich zgłoszonych odczynów. Nasilenie reakcji poszczepiennych przedstawia się następująco:
- NOP łagodny: 4321
- NOP poważny: 482
- NOP ciężki: 110
W przypadku Moderny NOP-y stanowią 10,5 proc. (1420 przypadków). Nasilenie reakcji poszczepiennych przedstawia się następująco:
- NOP łagodny: 1278
- NOP poważny: 115
- NOP ciężki: 27
Na ostatnim miejscu pod względem zgłoszonych NOP-ów znalazła się szczepionka COVID-19 Johnson & Johnson. NOP-y po tym szczepieniu to 5,9 proc. (796 przypadków) zgłoszonych odczynów. Nasilenie reakcji poszczepiennych przedstawia się następująco:
- NOP łagodny: 694
- NOP poważny: 72
- NOP ciężki: 30
3. Która szczepionka jest najbezpieczniejsza?
Po szczepionce firm Pfizer/BioNTech odnotowano najwięcej NOP-ów, ponieważ to właśnie tym preparatem zaszczepiło się najwięcej osób. Z raportu sporządzonego przez Narodowy Instytut Zdrowia wynika, że jest to bezpieczny i skuteczny preparat przeciwko COVID-19.
NOP-y po tej szczepionce pojawiły się relatywnie najrzadziej. Dotyczą one 0,019 proc. wszystkich iniekcji. Dla porównania NOP-y po szczepionce Johnson & Johnson stanowią 0,031 proc. wszystkich iniekcji, po Modernie - 0,044 proc., po AstraZenece 0,093 proc.
Dowodem na bezpieczeństwo szczepionek są dane dotyczące NOP-ów ciężkich, które dotyczą jedynie 0,001 proc. wszystkich iniekcji. Najczęściej pojawiły się one po szczepionce AstraZeneki i oszacowano je na 0,002 proc. wszystkich wykonanych iniekcji.
4. Najczęstsze NOP-y po szczepieniu
Najczęstszym NOP-em wśród Polaków było zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia. Znacznie rzadziej odnotowywano: duszności, tachykardię, bladość powłok skórnych, senność, osłabienie, nudności, wysypkę, świąd skóry, skoki ciśnienia tętniczego, podwyższoną temperaturę dochodzącą niekiedy do 40 stopni C.
- Wymienione objawy, takie jak ból w miejscu wkłucia po szczepieniu, zmęczenie, ból głowy, odnotowano w charakterystyce produktu leczniczego. Nie należy zatem panikować, jeśli odczujemy którąkolwiek z tych dolegliwości. Są one przejściowe, najczęściej ustępują w ciągu 24-72 godzin od szczepienia – uspokaja dr Tomasz Dzieciątkowski, wirusolog z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
W bardzo rzadkich wypadkach doszło do reakcji alergicznej z uczuciem duszności, zaburzeniem połykania czy mrowieniem języka. U pojedynczych pacjentów doszło do epilepsji, anafilaksji z utratą przytomności, zatrzymania oddechu, zaburzenia rytmu serca, wstrząsu anafilaktycznego, zawrotów głowy, drętwienia mięśni twarzy czy omdlenia. Rzadkość występowania tych objawów potwierdza dr Katarzyna Nessler, specjalistka medycyny rodzinnej.
- Najczęściej ludzie zgłaszają ból mięśnia, w który była podana szczepionka. Rzadziej pojawiają się objawy, takie jak: osłabienie, podwyższona temperatura oraz ból głowy i oczu. Jeśli jednak występują, to zazwyczaj w pierwszej dobie po szczepieniu i trwają do dwóch dni. Rzadko kiedy przeciąga się to dłużej – komentuje w rozmowie z WP abcZdrowie dr Nessler.
5. Kiedy zrezygnować ze szczepienia?
Eksperci nie mają wątpliwości, że w przypadku wystąpienia po pierwszej dawce najcięższej reakcji poszczepiennej, jaką jest wstrząs anafilaktyczny, lepiej zrezygnować z kolejnych dawek.
- Anafilaksja po podaniu szczepionki jest przeciwskazaniem do przyjęcia kolejnych dawek preparatu, ponieważ jest to bardzo poważne zagrożenie życia. Bez udzielenia natychmiastowej pomocy pacjent może się po prostu udusić. Sugerowałabym tu bardzo dużą ostrożność i bardzo staranne rozważenie, czy w ogóle warto podawać jakiś inny preparat. Skłaniałabym się ku twierdzeniu, że jednak lepiej nie podawać żadnego – twierdzi prof. Boroń-Kaczmarska.
W przypadku anafilaksji trudno obecnie o alternatywę w postaci innego preparatu, ponieważ składniki dostępnych na rynku szczepionek przeciw COVID-19 mogą reagować krzyżowo. Chodzi przede wszystkim o dwa z nich: glikol polietylenowy (PEG) i polisorbat 80.
- Jedyną alternatywą dla osób, które są uczulone na te dwa składniki szczepionki, może być szczepionka o proteinowym mechanizmie działania, czyli preparat firmy Novawax. Na ten moment nie jest jednak dostępna. Ponadto nie wiadomo, czy jakiś jej składnik również nie powodowałby uczulenia, tu potrzebne są duże badania – stwierdza prof. Boroń-Kaczmarska.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
