Paroksetyna – działanie, wskazania i efekty
Paroksetyna to substancja należąca do leków zmniejszających wychwyt serotoniny. Cechuje ją działanie przeciwdepresyjne i przeciwlękowe. Jest wykorzystywana w psychiatrii. Jakie są wskazania do terapii? Czy wiąże się z nią wystąpienie skutków ubocznych? Na jakie efekty można liczyć?
1. Co to jest paroksetyna?
Paroksetyna to silnie działający lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Mechanizm działania paroksetyny nie został jeszcze w pełni opisany. Wiadomo, że jej aktywność polega na zmniejszeniu wychwytu zwrotnego serotoniny, co zwiększa w ten sposób przekaźnictwo serotoninergiczne. Substancja w niewielkim stopniu wiąże się z receptorami adrenergicznymi, histaminowymi, muskarynowymi, dopaminergicznymi, czy serotoninergicznymi.
Substancję cechuje działanie przeciwdepresyjne (antydepresyjne, tymoleptyczne) oraz przeciwlękowe (anksjolityczne). Ponieważ wpływa na układ nerwowy i narządy zmysłów, jest wykorzystywana w psychiatrii.
Paroksetyna – zamienniki i leki
Paroksetyna została wprowadzona do europejskiego obrotu farmaceutycznego w 1993 roku.
Preparaty na rynku polskim zawierające paroksetynę to:
- Arketis 20 mg (tabletki),
- ParoGen (tabletki powlekane),
- Paroxetine Aurovitas (tabletki powlekane),
- Paroxinor (tabletki powlekane),
- Paxtin 20 (tabletki powlekane), Paxtin 40 (tabletki powlekane),
- Rexetin (tabletki powlekane),
- Seroxat (tabletki powlekane),
- Xetanor 20 mg (tabletki powlekane).
2. Wskazania do stosowania paroksetyny
Na co paroksetyna? Paroksetyna jest lekiem stosowanym w terapii:
- zaburzeń depresyjnych, w leczeniu zaburzeń depresyjnych o średnim nasileniu i ciężkim nasileniu, także zaburzeń depresyjno-lękowych,
- zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych,
- zespołu lęku panicznego z agorafobią lub bez agorafobii (chorobliwy lęk przed otwartą przestrzenią),
- zespołu stresu pourazowego,
- fobii społecznej,
- zespołu lęku uogólnionego.
Paroksetyna znajduje zastosowanie także w podtrzymywaniu wyżej wymienionych chorób.
3. Stosowanie i dawkowanie paroksetyny
Paroksetyna ma postać tabletek doustnych, które należy przyjmować razem z posiłkiem, popijając dużą ilością wody, najlepiej rano (o stałej porze).
Schemat dawkowania jest opracowywany indywidualnie przez lekarza. Powinien uwzględniać takie czynniki jak wskazania, ciężkość zaburzenia, wiek, masa ciała, stan zdrowia i obecność chorób współistniejących.
Paroksetyna w leczeniu ciężkich epizodów depresyjnych jest dawkowana w zakresie od 20 mg do 50 mg substancji czynnej.
Zalecana dawka dobowa paroksetyny w terapii zaburzeń lękowych z często występującymi napadami lęku wynosi od 10 mg do 60 mg substancji czynnej.
Leczenie zaburzeń obsesyjno–kompulsyjnych wymaga dawki od 20 mg do 60 mg paroksetyny na dobę.
W przypadku leczenia zespołów fobii społecznej, stresu pourazowego oraz lęku uogólnionego zalecana dawka dobowa paroksetyny wynosi od 20 mg do 50 mg substancji czynnej.
Kiedy paroksetyna zaczyna działać? Poprawa może wystąpić dopiero po 2 tygodniach od rozpoczęcia terapii, choć w przypadku zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych objawy mogą ustąpić dopiero po kilku miesiącach. Istotne jest, by po uzyskaniu poprawy leczenie kontynuować przez kilka miesięcy (ciężkie epizody depresji – co najmniej 6 miesięcy).
4. Przeciwwskazania do stosowania paroksetyny
Przyjmowanie paroksetyny jest przeciwwskazane w przypadku występowania nadwrażliwości na tę substancję czynną oraz wiek. Paroksetynę należy stosować jedynie u osób dorosłych.
Stosowanie paroksetyny przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią jest możliwe jedynie w wyraźnej konieczności, pod ścisłą kontrolą lekarską. Dlaczego? Substancja czynna może przenikać do mleka matki karmiącej, ale i spowodować wystąpienie u noworodka zespołu nadciśnienia płucnego, także ryzyko wykształcenia wad układu sercowo-naczyniowego u dziecka, którego matka przyjmowała paroksetynę w końcowym trymestrze ciąży.
5. Paroksetyna – skutki uboczne i środki ostrożności
Paroksetyna jest lekiem bezpiecznym stosowanym w depresji u osób w podeszłym wieku, niemniej bardzo ważne jest, by podczas terapii zachować różne środki ostrożności. Na co zwrócić uwagę? Przede wszystkim należy pamiętać, że dawka substancji czynnej na początku terapii powinna być zwiększana stopniowo, zaś na jej finiszu sukcesywnie zmniejszana. Nie można jej odstawić, gwałtownie kończąc leczenie.
W trakcie trwania leczenia zalecane jest monitorowanie zarówno jego skuteczności, jak i potencjalnych skutków ubocznych. Najpoważniejsze wydają się myśli i zachowania samobójcze. Kluczowa jest zatem profesjonalna opieka.
Inne możliwe działania niepożądane to nudności, wymioty, biegunka, zaparcia, ból głowy, osłabienie, zawroty głowy, zaburzenia snu, zaburzenia koncentracji, zwiększenie masy ciała, ziewanie, senność, koszmary senne, zaburzenia czucia, drżenie, suchość błony śluzowej jamy ustnej, zaburzenia seksualne, hipercholesterolemia, bezsenność, pobudzenie, zmniejszenie apetytu, niepokój czy niewyraźne widzenie.
Podczas leczenia należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.