Piramida Maslowa, czyli hierarchia potrzeb
Piramida Maslowa została opracowana przez amerykańskiego psychologa Abrahama Maslowa. Jest to obrazowo przedstawiona hierarchia ludzkich potrzeb, która klasyfikuje je od najbardziej niezbędnych, do tych najmniej pilnych. Jak wygląda piramida potrzeb Maslowa?
1. Co to jest Piramida Maslowa?
Piramida Maslowa to obrazowy podział potrzeb. Te umiejscowione w niższych rzędach wynikają z braku czegoś niezbędnego do życia: jedzenia, wody, snu lub bezpieczeństwa.
Natomiast potrzeby wyższego rzędu związane są z rozwojem osobistym i samorealizacją. Według Abrahama Maslowa zaspokojenie potrzeb zaklasyfikowanych najwyżej jest możliwe jedynie po spełnieniu wszystkich pozostałych.
2. Potrzeby fizjologiczne
Na najniższym poziomie piramidy Maslowa znajdują się potrzeby o charakterze fizjologicznym, takie jak pożywienie, sen, unikanie gorąca, unikanie zimna, seks itp.
Brak zaspokojenia potrzeb, które znajdują się u podstawy sprawia, że dominują one nad pozostałymi. Ujmując to obrazowo, osoby które nie mają co jeść nie będą myśleć o rozwoju osobistym. Zaspokojenie podstawowych potrzeb z pierwszego rzędu piramidy jest priorytetem i wpływa na zachowanie człowieka.
Są to potrzeby podstawowe bez których nie da się prawidłowo funkcjonować, zaniedbanie w tym względzie odbija się na zdrowiu i samopoczuciu.
3. Potrzeby bezpieczeństwa
Na drugim poziomie piramidy Maslowa znajdują się potrzeby związane z bezpieczeństwem, takie jak: potrzeba oparcia, opieki, spokoju oraz wygody. Pod pojęciem bezpieczeństwa kryje się wiele pojęć, między innymi: bezpieczeństwo fizyczne, ekonomiczne czy zdrowotne.
Zaspokojenie tego poziomu wymaga posiadania odpowiedniej ilości pieniędzy, własnego domu oraz otoczenia osób, które w potrzebie nam pomogą.
4. Potrzeby przynależności
Na trzecim poziomie piramidy Maslowa znajdują się potrzeby miłości i przynależności. Oznacza to, że każdy człowiek potrzebuje więzi, miłości, afiliacji, bycia kochanym, satysfakcji ze związków intymnych, czułości oraz przyjaźni.
Są osoby, które lubią samotność, jednak na dłuższą metę może to okazać się zgubne. Każdy z nas potrzebuje obecności drugiego człowieka.
Musi mieć poczucie, że jest kochany i akceptowany, ale sam też lokować uczucia w drugiej osobie, np. partnerze, partnerce czy dziecku. Stąd potrzeba wchodzenia w związki i nawiązywania relacji uczuciowych i koleżeńskich.
Mamy też naturalną potrzebę przynależności, chcemy należeć do jakiejś grupy i identyfikować się z nią. Może to być między innymi grupa religijna, zawodowa czy sportowa.
5. Potrzeby szacunku i uznania
Kolejnym poziomem piramidy Maslowa są potrzeby związane z szacunkiem i uznaniem. Są to potrzeby wyższego rzędu, polegające między innymi na posiadaniu wpływu, poczuciu własnej wartości i zdobywaniu szacunku.
Należy to rozumieć dwojako, z jednej strony nasze działania często wykonujemy w taki sposób, by odnieść sukces. Chcemy zostać zauważeni przez innych, docenieni, na przykład przez szefa.
Cieszymy się ze słów pochwały i oczekujemy ich. Jednak nikt nie będzie nas szanował wówczas, gdy sami nie będziemy szanować siebie, a nasze postrzeganie własnej osoby będzie negatywne.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
6. Potrzeby samorealizacji
Na samym szczycie piramidy Maslowa umieszczone są potrzeby samorealizacji. Są one związane przede wszystkim z czynnościami, do których jednostka ma talent lub uzdolnienie.
Potrzeby te odpowiadają również za samorealizację w pracy i w aspekcie intelektualnym. W człowieku drzemie naturalny pęd do zdobywania wiedzy, stąd potrzeba studiowania czy odbywania dodatkowych szkoleń.
7. Piramida Maslowa - kontrowersje
Pięciopiętrowa piramida potrzeb nie jest jedyną obowiązującą teorią psychologiczno-socjologiczną. Na przestrzeni wielu lat przeszła wiele modyfikacji. Niektóre z modeli prezentują też dodatkowe poziomy, na przykład potrzeby poznawcze, estetyczne oraz potrzebę transcendencji.
Założenia amerykańskiego psychologa były też wielokrotnie krytykowane, doszukiwano się w nich niejasności. Twierdzono też, że piramida potrzeb nie ma odniesienia do wszystkich cywilizacji.
8. Piramida Maslova według psychologów
Psychologowie od dawna interesują się przebiegiem rozwoju i zmiany w życiu jednostki. Jednym z najbardziej znanych i popularnych modeli rozwoju jest piramida potrzeb Abrahama Maslowa.
Fragment książki pt. "Kinezjologia Edukacyjna – fenomen skuteczności"
| Zgodnie z modelem Maslowa, żeby osiągnąć poziom samorealizacji, musimy zaspokoić bardziej podstawowe potrzeby, takie jak: fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności – potrzeby te nie są identyczne z potrzebą samorealizacji będącej ukoronowaniem procesu rozwoju jednostki. |
|---|
Człowiek wspina się tu na szczyt swoich możliwości, jak himalaista, i tak jak w przypadkach wszelkich wspinaczek – na najwyższe szczyty docierają jedynie nieliczni. W kinezjologii nie występuje rozróżnienie na potrzeby niższe i wyższe rangą. Uważamy, że nawet zaspokajając swoje podstawowe potrzeby, człowiek realizuje siebie.
Obserwujemy to na każdym kroku – niektórzy „idą po trupach” lub „rozpychają się łokciami”, inni skromnie pozostają w kącie czekając na zaproszenie, lub dzielą się wszystkim co mają z potrzebującymi. Zwłaszcza dzisiaj, kiedy króluje model wszechwładnej konsumpcji można zaryzykować twierdzenie, że ludzie realizują się przez posiadanie coraz większej liczby dóbr i są nienasyceni w zaspokajaniu swoich potrzeb związanych wyłącznie z przetrwaniem i poczuciem bezpieczeństwa.
Ilości wyrzucanej i marnotrawionej żywności mogą być rozumiane jako nadmierne skoncentrowanie się na zaspokajaniu podstawowych potrzeb. Zmieniają samochody, domy, otaczają się coraz większą liczbą przedmiotów i gadżetów świadczących o ich wysokim statusie, zmieniają partnerów, przeznaczają ogromne środki i wiele czasu na dbanie o swój wygląd.
Szczególnie kobiety ulegają wielkiej presji zachowania młodzieńczego wyglądu i decydują się na drogie zabiegi i operacje plastyczne mające go zapewnić. Pielęgnacja ciała, jak jeszcze jednego przedmiotu, który do nas należy, niestety nie jest tym samym, co dbanie o zdrowie, kondycję i dobre samopoczucie.
Zamiast gruntownej wiedzy króluje dyletantyzm i arogancja, zamiast efektywnej pracy, praca obliczona na efekt. Zamiast refleksji i wrażliwości mamy do czynienia z ignorancją, obojętnością i przesądami.
„Większość ludzi pracuje. Dlaczego? Aby zarabiać pieniądze. Po co? Aby dobrze żyć. Jeśli spróbujemy zdefiniować pojęcie dobrego życia, ujawnią się archaiczne dążenia do aktu konsumacyjnego.
Większość ludzi Zachodu popada w ekstazę, jeśli uda się im wygrać na loterii milion dolarów. Dlaczego? Jakie fantazje miewa ego w związku z wygraną na loterii?
Możliwości jest tu wiele, ale wszystkie sprowadzają się do kilku podstawowych pragnień. Jest to: dobre jedzenie, wakacje w słońcu, seks i związana z nim aktywność bez żadnych ograniczeń, uwolnienie się od stresu”.
| Wzorami do naśladowania stały się gwiazdy i gwiazdorzy, którzy robią wszystko, aby się wyróżnić ekstrawagancją w wyglądzie, stroju, obyczajach, skandalizujących wypowiedziach i stanie posiadania. |
Bezkrytyczni fani nie widzą w swoich idolach ludzi zagubionych, niejednokrotnie uzależnionych od środków odurzających oraz narkotyków i zafascynowani śledzą ich burzliwe życie osobiste, w czym aktywnie pomagają media – paparazzi powodują, że życie sławnych osób staje się jakąś karykaturalną wersją programu „Big Brother”.
Tymczasem znajdujemy w wiadomościach informacje o światowej sławy polskiej skrzypaczce, która tuła się po Krakowie bezdomnie, o wyrzuconych jak śmieci opiekunach i patronach wrocławskiego ZOO. Starość kojarzy się w naszej kulturze z bezradnością, demencją i wykluczeniem z aktywnego życia, a nie z mądrością i doświadczeniem zasługującymi na szacunek, jak to jest na przykład w kulturach Wschodu mających rozwinięty kult przodków.
Charakterystyczne jest dla naszych czasów, że rzadko młodzież obiera sobie za wzór autorytety moralne spośród filozofów, uczonych, ludzi takich, jak Gandhi, Matka Teresa, Dalajlama, czy choćby bohaterów literackich, jak Skrzetuski, Wołodyjowski.
Jednym ze wzorów godnych uwagi jest była megagwiazda Cat Stevens, który porzucił scenę w okresie największej popularności i do dzisiaj zajmuje się działalnością filantropijną na wielką skalę. Jego działalność jednak nie zajmuje miejsca na pierwszych stronach gazet – trudno powiedzieć dlaczego. Może dlatego, że nie jest skandaliczna i widowiskowa, może powodem jest to, że Stevens odnalazł swoją ścieżkę duchową w Islamie, który nie cieszy się dobrą sławą.
Fragment książki pt.: "Kinezjologia Edukacyjna – fenomen skuteczności"
Autor: Hanna Nikodemska el Tairy
Rok wydania: 2011
Wydawca: Wydawnictwo Continuo
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
