Nefropatia hipokaliemiczna – przyczyny i inne objawy niedoboru potasu
Nefropatia hipokaliemiczna jest rodzajem wielomoczu spowodowanym zaburzeniami w zagęszczeniu moczu. U podłoża problemu leży niedobór potasu. Jakie są przyczyny i objawy patologii? Na czym polega jej diagnostyka i leczenie?
1. Co to jest nefropatia hipokaliemiczna?
Nefropatia hipokaliemiczna to zaburzenie pracy nerek i rodzaj wielomoczu. Mówi się o nim w sytuacji wydalania moczu w ilości powyżej 3 litrów na dobę, co jest spowodowane zaburzeniami w jego zagęszczeniu.
Wielomocz może być następstwem upośledzonego zagęszczania moczu uwarunkowanego zaburzeniami elektrolitowymi, także przez obniżone stężenie potasu. Do wydalania dużych objętości moczu prowadzi także moczówka prosta, nerkowa. Podłożem problemu jest nieprawidłowe działanie cewek nerkowych, które stają się niewrażliwe na wazopresynę. W rezultacie nie zagęszczają moczu prawidłowo. Możliwe jest także osłabienie mięśni dróg moczowych, wskutek czego może dojść nawet do zatrzymania moczu.
2. Nefropatia hipokaliemiczna i niedobór potasu – przyczyny
Nefropatia hipokaliemiczna jest jednym z objawów chorób nerek, którym często towarzyszą niedobory potasu. Przyczyną hipokaliemii, którą rozpoznaje się, gdy stężenie potasu we krwi jest niższe niż dolna granica wartości prawidłowej (norma potasu w organizmie wynosi 3,5–5,5 mmol/l) może być:
- nieodpowiednia dieta (zbyt mało produktów bogatych w potas w codziennym jadłospisie; mowa o pomidorach, jabłkach, bananach, awokado, ziemniakach, figach, suszonych morelach, rybach, produktach zbożowych, kakao, czekoladzie; stosowanie zbyt restrykcyjnych diet czy głodówek),
- wymioty, biegunki, przetoki (nadmierna utrata elektrolitów),
- odwodnienie organizmu,
- utrata potasu przez skórę wskutek oparzeń, wzmożonej potliwości, czemu towarzyszy zbyt mała podaż płynów,
- przyjmowanie leków moczopędnych oraz przeczyszczających, a także glikokortykosteroidów.
Niskie stężenie potasu może mieć także związek z różnymi chorobami, takimi jak zespół Cushinga, zespół Conna (pierwotny nadmiar aldosteronu), wrodzony przerost nadnercza czy zespół Barttera (choroba cewek nerkowych z wtórnym hiperaldosteronizmem).
3. Objawy niedoboru potasu
Nefropatia hipokaliemiczna spowodowana zaburzeniami w zagęszczeniu moczu oraz osłabienie mięśniówki dróg moczowych i zatrzymanie moczu to nie jedyne symptomy niedoboru potasu. Patologia objawia się:
- osłabieniem,
- apatią,
- sennością,
- przewlekłymi zaparciami, zwolnieniem czynności jelit, niedrożnością porażenną jelit,
- zaburzeniami koncentracji,
- nadpobudliwością, osłabieniem i wzmożoną męczliwością mięśni szkieletowych, drżeniem mięśni, uczuciem mrowienia i przechodzenia prądu,
- zaburzeniami rytmu serca,
- nadciśnieniem tętniczym,
- obrzękami,
- osłabieniem ścięgien oraz mięśni szkieletowych.
- pojawieniem się tak zwanego „żabiego brzucha”, to jest jego spłaszczeniem wskutek osłabienia mięśni brzucha.
Początkowo łagodna hipokaliemia może przebiegać bezobjawowo. Gwałtowne i groźne dla życia objawy daje szybko rozwijająca się hipokaliemia. Może dojść do zgonu wskutek zaburzeń rytmu serca.
4. Diagnostyka i leczenie
By rozpoznać hipokaliemię, konieczne jest oznaczenie stężenia potasu i innych elektrolitów we krwi i wykluczenie hipokaliemii rzekomej.
By określić przyczyny niedoboru potasu, wykonuje się takie badania jak ocena wydalania potasu z moczem, stężenie aldosteronu i kortyzolu we krwi, badanie ARO (aktywności reninowej osocza), a także badania obrazowe nadnerczy, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.
Badania dodatkowe w diagnostyce nefropatii hipokaliemicznej to badanie stężenia glukozy we krwi, stężenia pozostałych elektrolitów (sód, chlorki), stężenie wapnia w surowicy i w moczu, osmolalność surowicy i moczu oraz stężenie ADH w osoczu (wazopresyny).
Leczenie nefropatii hipokaliemicznej zależy od stężenia potasu we krwi, dynamiki spadku kaliemii i objawów, a także stanu ogólnego pacjenta. Kluczowe jest zarówno leczenie przyczynowe, to jest wyeliminowanie objawu niedoboru potasu, jak i podawanie tabletek z potasem, podaż dożylną blokery receptora dla aldosteronu, dietę bogatą w potas (ale i inne elektrolity, minerały i witaminy).
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.