Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Maria Magdalena Wysocka-Bąkowska

Migrena - ból głowy, charakterystyka, leczenie

Migrena - ból głowy, charakterystyka, leczenie
Migrena - ból głowy, charakterystyka, leczenie

Migrena to jedna z najstarszych dolegliwości, która jednak bywa bagatelizowana. Cierpiący na migrenę często słyszą, że przesadzają, bo to przecież tylko ból głowy i każdy na niego cierpi. Jednak czy ból głowy jest równoznaczny z migreną? Czym różnią się te dwie dolegliwości?

spis treści

1. Charakterystyka migreny

Migrena jest zaliczana do samoistnego bólu głowy. Cierpi na nią ok. 11 proc. ludzi – głównie kobiety. Pojawia się w okresie dojrzewania u kobiet, a u mężczyzn nawet w dzieciństwie. Skłonności do migreny są dziedziczne u ponad połowy pacjentów.

Migrena zasadniczo różni się od pozostałych typów bólów głowy. Bóle są silne, jednostronne, pulsujące. Towarzyszy im nadwrażliwość na światło, dźwięki i zapachy, zwykle też mdłości, a czasem nawet wymioty.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Jak odróżnić migrenę od bólu głowy?"

Ból migrenowy może wyłączać z codziennej aktywności życiowej. Złagodzenie dolegliwości migreny daje leżenie w ciszy.

Do leczenia migreny szybko należy włączyć leki przeciwbólowe, aby nie dopuścić do rozwinięcia pełnego ataku migreny.

Zwykłe ataki bólu migrenowego trwają od kilku godzin do nawet trzech dni. Bywają też okresowe nasilenia migren zależne od poziomu hormonów, pogody, zmęczenia czy stresu.

Problem występuje dość często - według szacunkowych danych może dotyczyć nawet 15% populacji na świecie. Inne statystyki, które dotyczą rozpowszechniania migrenowych bólów głowy w polskiej populacji, są korzystniejsze. Okazuje się, że w naszym kraju z tym problemem boryka się mniej więcej 8% mieszkańców.

Typowa migrena zaczyna się już w młodym wieku - w zdecydowanej większości przypadków, pierwszy napad migreny pojawia się przed 40. rokiem życia.

Może się rozwinąć tak naprawdę w każdym wieku - ten typ bólu głowy pojawia się już u dzieci, zdarzają się jednak pierwsze epizody migreny dopiero w podeszłym wieku.

Zwyczajowo migreny są uważane za typowo kobiecy problem - i jest to słuszne podejście, ponieważ 3/4 osób cierpiących na tę przypadłość to kobiety.

2. Rodzaje migreny

Wyróżniany jest podział migren na:

  • migrenę z aurą,
  • migrenę bez aury (stanowi wg niektórych autorów, 70-90% wszystkich przypadków tej przypadłości).

Czasem wyróżniane są również inne rodzaje migreny, takie jak np.:

  • migrena oczna,
  • migrena menstruacyjna,
  • migrena brzuszna (w przypadku tego rodzaju niektórzy badacze sugerują, że ten problem nie istnieje).

Wymieniane są także takie stany jak:

  • stan migrenowy - mówimy o nim wtedy, gdy pojedynczy napad migreny trwa przez dłużej niż 72 h,
  • migrena przewlekła - mówimy o niej, gdy u pacjenta napady migreny występują przez co najmniej 15 dni w miesiącu, przez przynajmniej 3 miesiące.

3. Przyczyny migreny

Bóle głowy mogą mieć różne podłoże – od stresowego, poprzez reakcję na zmianę pogody po choroby. Stąd też pojawia się trudność w ich dokładnym opisaniu.

Według Towarzystwa Bólu Głowy można podzielić tę dolegliwość na bóle głowy pierwotne i bóle głowy wtórne.

Przyczyna powstawania bólu głowy pierwotnych nie jest do końca poznana (np. bóle głowy migrenowe i bóle głowy napięciowe).

Wtórny ból głowy to taki, gdzie sam ból jest objawem innej choroby. Bóle napięciowe są wywołane najczęściej:

  • stresem,
  • przemęczeniem,
  • niewyspaniem,
  • nadmiarem emocji,
  • zmianą pogody,
  • spożywaniem niektórych pokarmów.

Wyróżniamy również inne rzadkie i silne bóle głowy, np. klaserowy ból głowy czy neurologiczny ból głowy. Czasem ból towarzyszy chorobie oczu, chorobie zatok, chorobie uszu lub chorobom nosa.

Ogólnie uważa się, że powstawanie migreny ma wiele czynników - wpływać na to mogą zarówno geny, jak i inne czynniki środowiskowe. W 2/3 przypadków problem migreny występuje rodzinnie, stąd wniosek, że jest ona uwarunkowana genetycznie.

Znane w medycynie są również niektóre schorzenia warunkowane genetycznie, które objawiają się m.in. migrenowymi bólami głowy. Przykładem takiej jednostki jest zespół CADASIL.

W tym, jak wielką rolę w rozwoju migren odgrywają geny, przekonywać mogą również wyniki badań przeprowadzonych na bliźniętach. Okazuje się, że gdy jedno z bliźniąt zmaga się z migrenowymi bólami głowy, ryzyko, że pojawią się one u drugiego, może sięgać nawet 50% i więcej.

Zauważono również, że różne czynniki środowiskowe mogą być związane z napadami migreny u ludzi. Są określane jako czynniki, które wyzwalają migrenowe bóle głowy, i tak naprawdę może nas zdziwić to, co naprawdę może sprzyjać tej dolegliwości.

3.1. Czynniki wyzwalające migrenę

Na występowanie migren mogą mieć wpływ hormony płciowe. Wniosek taki został wysunięty na podstawie tego, że migreny częściej dotykają kobiet.

Ponadto, różne sytuacje związane ze zmianami stężeń hormonów płciowych w organizmie (jak np. ciąża, miesiączką lub menopazua), mogą się wiązać z migrenowymi bólami głowy.

Ryzyko migreny mogą zwiększać także silny stres, przemęczenie, zbyt mała lub zbyt duża ilość snu.

Niektórzy ludzie wiążą występowanie migren ze spożywaniem niektórych pokarmów. Za żywność, która może sprzyjać migrenie uznawane są m.in. produkty wysoko przetworzone, a także pokarmy zwierzęce, które zawierają duże ilość soli.

Migrenę mogą prowokować także spożyte duże ilości alkoholu, ale również picie napojów z wysoką zawartością kofeiny.

Migreny mogą rozwijać się także w związku ze zmianami atmosferycznymi (np. gwałtownymi zmianami ciśnienia), jak też po wysiłku fizycznym, którym może być nawet kontakt płciowy.

3.2. Mechanizm powstawania zaburzenia

Tak samo jak przyczyn, tak i mechanizmu powstawania migreny nie udało się badaczom jednoznacznie określić. Istnieje przynajmniej kilka teorii, dotyczących tego, jakie zaburzenia funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego mogą skutkować występowaniem migreny.

Jedną z nich jest naczyniowa teoria, wg której z migreną związana jest cały szereg innych zjawisk. Według teorii naczyniowej może ona pojawiać się, gdy tętnice wewątrzczaszkowe początkowo się kurczą, po czym rozkurczają, aż ostatecznie w ich otoczeniu dochodzi do rozwoju swojego rodzaju obrzęku.

W takiej sytuacji ból pojawiałby się przez zbyt duży przepływ krwi w mózgowiu, oraz przez wymieniony wcześniej obrzęk. Prócz tego przyczyniać się do jego występowania miałoby także zwiększone uwalnianie mediatorów, związanych z odczuwaniem bólu.

Inna teorią, która dotyczy mechanizmu powstawania migren jest teoria zapalenia tkanki nerwowej, wg której schorzenie to miałoby być związane z jałowym zapaleniem w układzie nerwowym.

Schorzenie to miałoby (upraszczając), podrażniać różne włókna i receptory, co w rezultacie prowadzi do bólu migrenowego.

Istnieje również teoria, że udział w występowaniu migren mogą mieć także zbyt małe ilości serotoniny - jednego z neuroprzekaźników w układzie nerwowym.

Część naukowców z kolei uważa, że tak naprawdę bóle migrenowe rozwijają się na skutek współwystępowania wszystkich wyżej wymienionych mechanizmów.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

4. Diagnostyka

W diagnostyce migreny znaczenie podstawowe ma wywiad lekarski. Diagnoza jest możliwa do postawienia na podstawie zgłaszanych przez pacjenta typowych objawów migreny.

W niektórych przypadkach osobom, które doświadczają dolegliwości prawdopodobnie migrenowe, zlecane są dodatkowe badania. Są to m.in. :

  • tomografia komputerowa (badania obrazowe głowy),
  • elektroencefalografia (EEG).

Badania te nie są zlecane w celu rozpoznania samych bólów głowy. Ich zadaniem jest wykluczyć inne schorzenia, które mogłyby być podłożem dręczących chorego objawów.

Schorzeniami, które przede wszystkim są uwzględniane w diagnozowaniu różnicowania migreny są m.in.:

  • krwotok podpajęczynówkowy,
  • ostry napad jaskry,
  • zapalenie tętnicy skroniowej,
  • zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych.

5. Leczenie

Na zwykły ból głowy zazwyczaj pomagają analgetyki proste, leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak popularny paracetamol czy aspiryna.

W przypadku migreny niesteroidowe leki przeciwzapalne nie zawsze działają. Jedna tabletka kwasu tolfenamowego (200 mg) to skuteczność 100 mg sumatryptanów, a bezpieczeństwo paracetamolu.

Należy on również do NPLZ, jednak jest lepiej wchłanialny. Należy stosować go w początkowej fazie ostrego napadu migreny, by zahamować rozwój bólu.

Poza nim w leczeniu migreny stosuje się tryptany, leki skojarzone, a dodatkowo przeciwwymiotne i prokinetyczne, a nawet uspokajające. W znacznej części są to leki wydawane na receptę i pod ścisłą kontrolą lekarza.

Ból głowy i migrena mogą uprzykrzyć życie – przekonał się o tym każdy, kogo choć raz mocno bolała głowa. Warto podjąć trud zdiagnozowania problemu, ponieważ te dwie dolegliwości, choć dotyczą tego samego obszaru, znacznie się od siebie różnią.

Właściwe rozpoznanie migreny pozwala na skuteczniejsze leczenie, a dobrze dobrane leki mogą znacznie poprawić komfort życia.

6. Czy migrena jest uleczalna?

Migrena to choroba przewlekła - na dzień dzisiejszy nie są znane sposoby, dzięki którym można by doprowadzić do wyleczenia całkowitego tej przypadłości.

Nie jest możliwe do przewidzenia, jak często dany pacjent będzie zmagać się z napadami migreny. U jednych chorych podjęte leczenie powoduje znaczące zmniejszenie częstości migren, u innych natomiast nie przynosi oczekiwanych rezultatów.

Może się zdarzyć, że jedna osoba, zmagająca się z tym problemem, może doświadczyć kilka lub kilkanaście epizodów migreny w miesiącu, inni zaś przez całe swoje życie mają takich przypadków tylko kilka.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Ból głowy z tyłu
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze