Klasterowy ból głowy - objawy, leczenie
Klasterowy ból głowy (nazywany zespołem Hortona lub histaminowym bólem głowy) to stosunkowo rzadka dolegliwość, która w pewnych warunkach może przebiegać nietypowo i być początkiem poważnych schorzeń. Jest to pojawiający się nieoczekiwanie (zwykle podczas snu lub drzemki) i szybko ustępujący ostry ból głowy, przy czym czas trwania napadów (klasterów) trwa niekiedy od kilku do kilkudziesięciu minut.
Ból pojawia się zawsze po jednej stronie głowy, w okolicy oczodołu, czoła i skroni. Jest niezwykle intensywny, przeszywający i rozdzierający. Klasterowy ból głowy dotyczy w większości mężczyzn (aż 9 razy częściej niż kobiet), przeważnie w wieku młodym i średnim. Klasterowy ból głowy pojawia się 1-2 razy w roku, szczególnie często identyfikuje się go w porze wiosennej i jesiennej.
1. Klasterowy ból głowy - objawy
Fachowo przypadłość ta oznacza intensywny jednostronny ból głowy występujący w klasterach, czyli co najmniej kilku grupach napadowych (każda po 3-8 napadów bólu), które trwają kilka tygodni i zanikają na okres kilku miesięcy, po czym powracają. Cykl klasterowy powtarzać się musi co najmniej dwa razy z minimalnym miesięcznym okresem remisji. Wtedy nazywa się tę przypadłość epizodycznym klasterowym bólem głowy.
Napady bólu głowy mogą występować bezremisyjnie, codziennie, nieprzerwanie przez wiele miesięcy czy lat – oznacza to wtedy przewlekły klasterowy ból głowy (u 15-20 proc. skarżących się na tę dolegliwość). Najczęściej dzieje się tak, że epizodyczna przypadłość przeradza się w tę przewlekłą poprzez regularnie zmniejszający się okres remisji i jednocześnie zwiększanie liczby napadów bólu w klasterach.
Zdarza się, że podczas dolegliwości klasterowego bólu głowy pojawić się mogą inne objawy w postaci: zaczerwienienia spojówki, łzawienia oka, wycieku z nosa, wzmożonej potliwości czoła, a nawet zwężenia źrenicy czy opadnięcia powieki. Bywa to powodem licznych mylnie interpretowanych diagnoz, takich jak neuralgia nerwu trójdzielnego i nieodpowiedniego charakteru leczenia bólu.
Charakterystyczną cechą klasterowego bólu głowy jest pojawienie się swoistych zachowań u chorego, np. niepokoju, pobudzenia i nadmiernej ruchliwości, zachowań histerycznych, agresji, a nawet samobójstw. Osoba dotknięta samoistnym bólem głowy nie potrafi sobie pomóc i zrozumieć przyczyny napadu, nie może się skoncentrować, ból wywołuje aktywację ruchową chorego połączoną ze stanem psychicznym bliskim depresyjnemu.
Przyczyny pojawiania się nieoczekiwanego bardzo ostrego bólu głowy nie są potwierdzone. Najprawdopodobniej jest on efektem uwalniającej się histaminy (substancji wywołującej ból) z komórek tucznych w zwoju nerwu trójdzielnego. Do tego istnieją teorie o charakterze immunologicznym, hormonalnym czy neuropeptydowym tego schorzenia.
2. Klasterowy ból głowy - leczenie
Pierwszą metodą uśmierzania silnego bólu głowy jest leczenie doraźne. Najczęściej jednak klasterowy ból głowy ustępuje, zanim ogólnodostępne leki przeciwbólowe zaczną działać. Dlatego najważniejsze jest leczenie zapobiegawcze, które obejmuje przyjmowanie przez okres co najmniej 2 tygodni dużych dawek glikokortykosterydów. Dopuszczalne jest także leczenie inwazyjne, które polega na nastrzykiwaniu zwoju nerwu trójdzielnego alkoholem, glicerolem lub lidokainą, które powodują jego zmniejszenie i osłabienie jego aktywności.
Można zdecydować się także na leczenie chirurgiczne oraz naświetlanie promieniowaniem gamma. Jednak te radykalne zabiegi wiążą się z ryzykiem powikłań, np. trwałym uszkodzeniem nerwu trójdzielnego z zaburzeniami czucia na twarzy, spojówce i rogówce, bólami neurologicznymi, zbaczaniem żuchwy przy porażeniu włókien ruchowych.
Zobacz także:
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.