Czy szczepienia chronią przed long COVID? Naukowcy boją się, że wirus może przyjąć formę uśpioną

Kolejne badania potwierdzają, że szczepienia, również w przypadku wariantu Delta, chronią przed ciężkim przebiegiem choroby i śmiercią. Zostaje pytanie, czy osoby zaszczepione są również chronione przed wystąpieniem odległych powikłań pocovidowych, jak np. mgła mózgowa. Prof. Konrad Rejdak przyznaje: - Jeżeli mówimy o wariancie Delta, to jest to wariant, który ma wyższy stopień powinowactwa i łatwiej dostaje się do układu nerwowego.

1. Czy szczepienia uchronią przed mgłą mózgową i odległymi powikłaniami?

Włoscy naukowcy, analizując przypadki pacjentów ze szpitala Bambino Gesu w Rzymie, stwierdzili, że wirus przełamywał odporność u 1,5 proc. zaszczepionych. Z obserwacji lekarzy wynika również, że u zaszczepionych nie dochodziło do inwazji SARS-CoV-2 w płucach, a układ odpornościowy był w stanie szybciej wyeliminować wirusa z organizmu.

- Wiemy, że szczepienia chronią przed zgonem i przed ciężkim przebiegiem choroby. Widzimy, że osoby, które miały ciężki przebieg domowy, na granicy hospitalizacji, bądź były w szpitalu, w ponad 90 proc. wchodzą później w long COVID. Mówimy o osobach, które nie miały chorób współistniejących. Natomiast osoby, które miały lekki domowy przebieg choroby, w 50 proc. miały long COVID - mówi dr Michał Chudzik, kardiolog, specjalista medycyny stylu życia, koordynator programu leczenia i rehabilitacji ozdrowieńców po COVID-19.

Zobacz film: "Prof. Rejdak wymienia powikłania neurologiczne po COVID-19"

Zdaniem lekarza oznacza to również, że szczepienia automatycznie redukują ryzyko wystąpienia odległych powikłań. Opinie ekspertów w tej sprawie nie są jednak jednoznaczne. Neurolog prof. Konrad Rejdak zwraca uwagę na niepokojące doniesienia dotyczące wariantu Delta.

- Najnowsza praca z Mayo Clinic mówi, że szczepionka Pfizera ma tylko 46 proc. skuteczności wobec wariantu Delta. To może oznaczać, że będzie konieczne podawanie ponownych dawek przypominających szczepionki. Musimy się oswoić z tym wirusem i z nim żyć. Dzięki szczepieniom udaje się opanować pandemię, ale to pokazuje, że koniecznie potrzebujemy leków, które będą łagodziły objawy i chroniły pacjentów, u których mimo wszystko dojdzie do zakażenia - podkreśla prof. Konrad Rejdak, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

- Biorąc pod uwagę krzywe brytyjskie, wszystko wskazuje na to, że liczba zakażeń podczas kolejnej fali będzie dość wysoka, tylko fakt szczepień sprawia, że spadnie ryzyko ciężkich przebiegów. Zostaje pytanie, czy te łagodne przebiegi będą wolne od powikłań pocovidowych typu mgła mózgowa, bóle czy zmęczenie. To pokażą dopiero najbliższe 2-3 miesiące - dodaje ekspert.

2. Lekki przebieg choroby nie oznacza braku powikłań

Dolegliwości związane z long COVID w zdecydowanej większości dotyczą osób, które ciężko przechodziły chorobę i wymagały hospitalizacji. Jednak wielomiesięczne obserwacje pokazują, że odległe powikłania dotykają również osoby, które infekcję przechodziły łagodnie.

- Według różnych doniesień 80-90 proc. ozdrowieńców dotykają różnego typu dolegliwości długoterminowe, utrzymujące się w niektórych przypadkach ponad pół roku. Pacjenci zgłaszają głównie problemy z koncentracją i pamięcią, nadmierną męczliwość, zawroty głowy. Coraz mniej widuje się chorych z zaburzeniami węchu. Nierzadko przechorowanie COVID-19 nasila u pacjentów istniejące już dolegliwości neurologiczne, takie jak neuralgie czy neuropatie - przypomina dr Adam Hirschfeld, neurolog z Oddziału Neurologii i Udarowego Centrum Medycznego HCP w Poznaniu.

Prof. Rejdak przyznaje, że są już sygnały, że osoby zaszczepione, mimo łagodnego przebiegu infekcji, nadal zgłaszają długotrwałe dolegliwości.

- Wiemy na pewno, że ta reakcja zapalna wtórna dzięki zaszczepieniu jest mniejsza. Pamiętajmy też, że wszystkie badania pokazywały, że nawet mała ilość wirusa, szczególnie w układzie nerwowym, mimo wszystko generuje odpowiedź zapalną w zakresie układu nerwowego. Wiemy, że układ nerwowy jest zamknięty za barierą krew-mózg, więc tu rzeczywiście groźbą jest, czy wirus dokona inwazji na układ nerwowy i czy tam pozostanie - tłumaczy prof. Rejdak.

- Jest jeszcze jeden aspekt, jeżeli mówimy o wariancie Delta. Jest to wariant, który ma wyższy stopień powinowactwa do swoistych receptorów ACE2 i łatwiej dostaje się do układu nerwowego - podkreśla lekarz.

3. Uśpiona Delta? "Tego się boimy"

Ekspert przyznaje, że są duże obawy w świecie naukowym dotyczące tego, czy SARS-CoV-2 nie jest w stanie przybrać formy latentnej, czyli uśpionej w układzie nerwowym.

- Dopiero czas pokaże, czy tak się dzieje. Znamy wiele takich wirusów, chociażby wirus ospy wietrznej i półpaśca, albo opryszczki. One są wirusami latentnymi - latami bytującymi u osoby zakażonej, które odzywają się w momencie spadku odporności, tak jak półpasiec. Jest groźba, że ten wirus też może przyjąć taką formę. Jest np. wirus JCV, który był dotychczas uważany za niegroźny, który "ukrywa się" w układzie nerwowym i okazuje się, że odzywa się w momencie spadku odporności, chociażby w czasie leczenia immunosupresyjnego, wtedy wywołuje bardzo ciężką chorobę mózgu - wyjaśnia prof. Rejdak.

Lekarz zwraca uwagę, że obawy pojawiły się po opublikowaniu danych z sekcji zwłok pacjentów, którzy zmarli z powodu COVID-19, a u których wykryto cząstki wirusa w ośrodkowym układzie nerwowym.

- Rzeczywiście mamy obawy w kontekście koronawirusa, czy taka obecność w formie latentnej nie będzie wywoływała jakichś odległych zmian w układzie nerwowym, np. czy nie będzie indukowała zmian patologicznych prowadzących do chorób neurozwyrodnieniowych, jak choroba Alzheimera. Dopiero po latach będziemy w stanie odpowiedzieć na te pytania - podsumowuje ekspert.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.