Nużeniec - charakterystyka, objawy, leczenie
Nużeniec żyje w naszych brwiach i rzęsach. Mają podłużny kształt, nie są jednak widoczne gołym okiem. Nużeńce to pasożyty spokrewnione z roztoczami. Żywią się martwym naskórkiem i mogą powodować choroby skóry.
1. Nużeniec - charakterystyka
Mikroskopijny nużeniec żyje w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych policzków, nosa, czoła i powiekach, a także w bruździe nosowo – wargowej. Zdaniem dermatologów, każdy jest nosicielem tych bardzo małych pajęczaków. Najwięcej żyje ich jednak u osób między trzydziestym a sześćdziesiątym rokiem życia.
Lubią wilgotne środowisko. Aktywne są szczególnie nocą. Zazwyczaj nie są jednak groźne, ich liczba znacznie nie wzrośnie i nie rozprzestrzenią się dalej, opuszczając mieszki i gruczoły łojowe. Są szczególnie groźne dla osób z obniżoną odpornością organizmu. Nużeniec wywołuje chorobę nazywaną demodekozą lub nużycą.
2. Nużeniec - objawy
Demodekoza jest chorobą, która u wielu osób przebiega w sposób zupełnie bezobjawowy. Typowe objawy skórne nużycy to między innymi:
- zaczerwienienia skóry,
- wypryski,
- łuszczenie się skóry,
- świąd,
- grudki oraz krostki ropne przypominające trądzik.
Nużeniec wywołuje stan zapalny wokół ust, powstawanie wągrów i zaskórników. Osobie zarażonej nużeńcem mogą wypadać włosy.
Nużeńce mogą wywołać również zapalenie spojówek, zespół suchego oka czy jęczmień. Odczuwamy wówczas pieczenie, uczucie kłucie czy piasku w oczach. Na brzegach powiek i rzęsach pojawiają się tzw. złogi. Rzęsy są osłabione, łamią się i wypadają.
3. Jak można zarazić się nużeńcem?
Nużeniec to pasożyt powszechnie występujący na skórze człowieka, jednak zakażenie i rozwój choroby mają miejsce, gdy pasożyt zaczyna się nadmiernie namnażać, co może być spowodowane osłabieniem odporności lub nieodpowiednią higieną.
Zakażenie nużeńcem najczęściej odbywa się poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Ryzyko zarażenia rośnie, gdy używa się tych samych przedmiotów osobistych co osoby zakażone (np. grzebieni, kosmetyków, ręczników, pościeli czy ubrań). Z tego względu zachowanie odpowiednich środków higieny jest kluczowe w ograniczeniu transmisji pasożyta.
Pasożyt przenosi się także na skórze zwierząt domowych, głównie psów, jednak typ nużeńca bytujący na zwierzętach nie zakaża ludzi.
4. Diagnostyka nużycy - jak wykryć obecność pasożyta?
Diagnostyka nużycy polega na wykryciu obecności nużeńca w pobranych próbkach skóry lub rzęs. Najczęściej stosowaną metodą jest badanie mikroskopowe, które polega na zeskrobaniu naskórka z podejrzanych miejsc i analizie pod mikroskopem.
Czasem w celu potwierdzenia nużycy pobiera się również rzęsy lub brwi, aby sprawdzić, czy pasożyt nie zasiedla mieszków włosowych w tych rejonach.
Diagnostyka laboratoryjna pozwala potwierdzić obecność nużeńca oraz określić stopień jego namnażania się. W niektórych przypadkach lekarze mogą zlecić dodatkowe badania, aby wykluczyć inne przyczyny podobnych objawów skórnych, jak trądzik różowaty lub infekcje bakteryjne.
5. Nużeniec - leczenie
Objawy nużycy, powinny być sygnałem, że bezzwłocznie należy skonsultować się z lekarzem. Postawienie odpowiedniej diagnozy musi być poprzedzone wykonaniem badań mikroskopowych chorego naskórka. Do analizy wysyła się też próbki rzęs i brwi.
Leczenie nużycy jest długotrwałe i polega na zastosowaniu różnorodnych metod. Zazwyczaj stosuje się maści, kremy oraz inne preparaty o działaniu przeciwzapalnym. Bardzo ważne jest również oczyszczanie zainfekowanych miejsc.
W ostatnich latach coraz częściej zaleca się również gorące kąpiele ze sporą ilością mydła i heksachlorobenzenem. Ze względów higienicznych i zdrowotnych, należy używać jednorazowych ręczników. Leczenie nie jest krótkotrwałe, może trwać nawet kilka miesięcy, jednak po upływie tego czasu nieprzyjemne dolegliwości związane z dekomedozą powinny całkowicie ustąpić.
6. Jak zapobiegać zakażeniom nużeńcem? Zasady higieny
Zapobieganie nużycy opiera się na zachowaniu wysokich standardów higieny osobistej i dbałości o czystość otoczenia. Jednym z kluczowych elementów profilaktyki jest regularne pranie pościeli i ręczników w wysokiej temperaturze, co pozwala na eliminację pasożytów. Ważne jest również unikanie dzielenia się przyborami osobistymi, takimi jak kosmetyki, grzebienie, ręczniki.
Należy także dbać o odpowiednią higienę twarzy - codzienne oczyszczanie skóry przy użyciu łagodnych preparatów oraz regularna wymiana poszewek na poduszki mogą zmniejszyć ryzyko zakażenia. W przypadku osób, które już miały kontakt z nużeńcem, zaleca się stosowanie specjalnych środków kosmetycznych, które ograniczają rozwój pasożyta.
7. Kto jest najbardziej narażony na zakażenie nużeńcem?
Osoby z osłabioną odpornością są szczególnie narażone na zakażenie nużeńcem i rozwój nużycy. Pasożyt ten może znajdować się na skórze wielu osób, jednak choroba rozwija się głównie u tych, których układ immunologiczny nie jest w stanie skutecznie kontrolować jego namnażania.
Do grupy podwyższonego ryzyka należą osoby starsze, osoby z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, choroby autoimmunologiczne, a także osoby po przeszczepach lu poddawane terapiom immunosupresyjnym. Pacjenci z trądzikiem różowatym lub łojotokowym zapaleniem skóry również mają większe ryzyko wystąpienia nużycy, gdyż schorzenia te sprzyjają namnażaniu się pasożyta.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.