Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Polacy przekraczają normy prawie dwukrotnie. Stąd już krótka droga do raka trzustki, jelita grubego i gruczołu krokowego

 Katarzyna Gałązkiewicz
20.02.2023 18:01
Na rozwój raka szczególnie narażone są osoby, które nie wyobrażają sobie codziennych posiłków bez udziału wędlin lub smażonego mięsa
Na rozwój raka szczególnie narażone są osoby, które nie wyobrażają sobie codziennych posiłków bez udziału wędlin lub smażonego mięsa (Adobe Stock)

Nie milkną echa afery rozpętanej na Twitterze przez polityków Solidarnej Polski, którzy kpią z rekomendacji dotyczącej ograniczenia spożycia mięsa i nabiału. Tymczasem Polak zjada średnio aż 70 kg mięsa rocznie. WHO alarmuje – czerwone mięso znajduje się tuż obok papierosów, azbestu i spalin na liście czynników rakotwórczych, mimo to jego konsumpcja w Polsce dwukrotnie przekracza przyjęte normy.

spis treści

1. Polak zjada niemal 70 kg mięsa rocznie

Stowarzyszenie C40 Cities zrzeszające miasta, które chcą walczyć z kryzysem klimatycznym już w 2019 roku zarekomendowało, aby do 2030 roku ograniczyć spożycie mięsa do 16 kg rocznie lub zupełnie wykluczyć go z diety, po to, aby walczyć z emisją gazów cieplarnianych. W związku z tym, że w organizacji znajduje się Warszawa, politycy Solidarnej Polski postanowili to wykorzystać.

Przypomnieli inną wypowiedź prezydenta Warszawy z Campus Polska Przyszłości, gdzie mówił, że transformacja energetyczna powinna odbywać się "szybciej" i rozpowszechnili informację, jakoby Rafał Trzaskowski chciał ograniczyć Warszawiakom zakup mięsa. I choć ten zdementował tę informację, afera zaczęła żyć własnym życiem i angażować kolejne osoby.

- Ta medialna afera może jeszcze bardziej podzielić ludzi o odmiennych światopoglądach. Niestety istnieje grupa osób, z którą spotykam się na co dzień, np. w poradni diabetologicznej, która źle reaguje na odgórne zalecenia dotyczące żywności. Bardzo dużo osób podchodzi do tego na zasadzie: "nikt mi nie będzie zaglądał do talerza". Takie wymiany zdań polityków mogą zaostrzać wyrobiony wcześniej światopogląd i utwierdzać w przekonaniu, że mają rację – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie Kamil Paprotny, dietetyk.

2. Czerwone i przetworzone mięso zwiększa ryzyko raka

Zobacz film: "Koszmary senne mogą być objawem choroby"

Oprócz zwiększenia emisji gazów cieplarnianych, naukowcy wiążą regularne spożywanie czerwonego i przetworzonego mięsa przede wszystkim z większą częstością zachorowania na nowotwory złośliwe. Szczególnie narażone są osoby, które nie wyobrażają sobie codziennych posiłków bez udziału wędlin lub smażonego mięsa.

Z ostatniego raportu Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem, działającej w strukturach WHO, wynika, że mięso znajduje się na liście czynników rakotwórczych obok papierosów, azbestu i spalin. Nadmierne spożywanie czerwonego mięsa najbardziej zwiększa ryzyko raka jelita grubego – aż o 17 proc., następnie raka trzustki oraz gruczołu krokowego.

Z kolei codzienne spożywanie 50 gramów mięsa przetworzonego (np. 2 duże plastry szynki wędzonej) zwiększa ryzyko zachorowania na raka jelita grubego o 18 proc. Jest to jeden z trzech nowotworów, na które najczęściej umierają Polacy.

- Od dawna wiemy, że zła dieta, czyli taka, która obfituje w cukry proste, czerwone mięso i przetworzoną żywność jest równie szkodliwa co tytoń. Polacy nie stronią też od alkoholu, który nie tylko może doprowadzić do raka, ale wyniszcza cały organizm, od wątroby, przez żołądek po serce. Styl życia i używki odpowiadają za szereg chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca czy choroby serca – podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie onkolog dr Adam Maciejczyk, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii.

Spożywamy średnio 1,3 kg mięsa tygodniowo, co przekłada się aż na 70 kg rocznie
Spożywamy średnio 1,3 kg mięsa tygodniowo, co przekłada się aż na 70 kg rocznie (WP)

Z danych wynika też, że Polacy jedzą prawie dwukrotnie więcej mięsa, niż zalecają eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Średnio spożywamy 1,3 kg mięsa tygodniowo, co przekłada się na aż 70 kg rocznie.

Co takiego zawiera czerwone i przetworzone mięso, że doprowadza do mechanizmu karcinogennego?

- Jednym z głównych czynników sprzyjających rozwojowi raka jelita grubego jest żelazo hemowe, które znajduje się w mięsie i w nadmiarze może zwiększać stan zapalny w jelicie i wpływać na procesy immunologiczne. Substancje powstające z przemian żelaza hemowego mogą uszkadzać DNA komórek organizmu człowieka - tłumaczy Paprotny.

- Ponadto w przypadku przetworzonego mięsa takiego jak np. wędliny, wpływ na powstawanie nowotworów związany jest dodatkowo z obecnością azotanów i azotynów, które mogą reagować ze składnikami mięsa, tworząc rakotwórcze nitrozoaminy. Najczęściej są obecne w konserwantach oraz solach dodawanych do mięs – dodaje.

Rakotwórczość dań mięsnych zwiększa także proces obróbki termicznej, zwłaszcza smażenie czy pieczenie mięs w wysokiej temperaturze lub w bezpośrednim kontakcie z płomieniem np. na dania z rusztu, patelni, czy grilla.

- Tego typu obróbka może sprzyjać powstawaniu rakotwórczych substancji chemicznych np. wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i heterocyklicznych amin aromatycznych. Im bardziej spieczona powierzchnia mięsa, tym więcej rakotwórczych związków w potrawie – dodaje w rozmowie z WP abcZdrowie dietetyczka Kinga Głaszewska.

Ryzyko nowotworzenia zwiększa także zaleganie tego typu żywności w jelicie.

- Ilość mięsa podobnie jak obróbka termiczna jest niezwykle ważna, ale równie istotne jest to, z czym to mięso będzie podane. Bo kolejnym czynnikiem rakotwórczym jest niska podaż błonnika. Jemy bardzo dużo mięsa, białego pieczywa, a bardzo mało warzyw. Te produkty dłużej zalegają w przewodzie pokarmowym, stąd długość narażenia ma istotne znaczenie i zwiększa procesy nowotworowe – zauważa Paprotny.

3. Jakiego mięsa unikać?

Dietetycy odradzają zbyt częste spożywanie mięsa czerwonego, które pochodzi od zwierząt rzeźnych. Jest to przede wszystkim:

  • wieprzowina,
  • wołowina,
  • cielęcina,
  • baranina,
  • jagnięcina,
  • konina,
  • koźlina,
  • dziczyzna.

To właśnie one charakteryzują się wysoką zawartością żelaza hemowego, które zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu jelita grubego. Ponadto dietetyczka Kinga Głaszewska odradza także kupowanie produktów, które zostały wcześniej przetworzone.

- Przetworzone mięso to takie, które zostało poddane obróbce termicznej (np. przedłużonemu smażeniu, tradycyjnemu grillowaniu, wędzeniu), soleniu, peklowaniu, marynowaniu, fermentacji (dojrzewaniu) lub innym procesom polepszającym smak lub wydłużającym okres przydatności do spożycia. W tego typu mięsie - tłumaczy Głaszewska.

- Często obecne są azotany, które później przetwarzają się w nitrozoaminy, co zwiększa ryzyko nowotworzenia. Dlatego też lepiej kupować mięso nieprzetworzone i mieć kontrolę nad jego obróbką – dodaje.

Dietetyczka dodaje, że Światowa Fundacja Badań nad Rakiem (WCRF, World Cancer Research Found) rekomenduje, aby nie przekraczać ilości 500 gramów czerwonego mięsa na tydzień, czyli 750 gramów przed przygotowaniem.

- Warto pamiętać, że tylko dawka sprawia, że dana substancja nie jest trucizną. Dlatego zachowujmy w diecie umiar, starajmy się, aby była zbilansowana. Zdrowy i przemyślany sposób odżywiania może zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór – podkreśla Głaszewska.

4. Czym zastępować mięso w diecie?

Ekspert podkreśla, że ograniczanie mięsa jest niezwykle ważne w kontekście populacyjnym, natomiast trudniej o nie w przypadku jednostki. Dlatego kluczowe są w tym przypadku kampanie edukacyjne i popularyzacja tematu przez masowe media.

- Uważam, że ilość mięsa w diecie w Polaków w najbliższych latach raczej będzie spadać, a odpowiedzialna będzie za to po prostu cena mięsa. Niemniej w dalszym ciągu będziemy spożywać go dużo – twierdzi Kamil Paprotny.

Dietetyk radzi, aby mięso zastępować roślinami strączkowymi, takimi jak: fasola, groch, soczewica czy ciecierzyca.

- Natomiast nie są to produkty dla wszystkich. Osoby z problemami z wątrobą, trzustką czy jelitami - powinny je eliminować. Są to produkty bogate w białko i błonnik, natomiast ubogie w witaminę B12, która jest bardzo ważna. Dobrym zamiennikiem może być niepełnotłusty nabiał oraz chude ryby – wymienia dietetyk.

Paprotny zauważa, że zwodnicze mogą okazać się wszelkie roślinne zamienniki mięsa, takie jak wegańskie parówki czy kaszanki.

- Tego typu produkty mają zazwyczaj więcej soli oraz konserwantów, które jak już powiedzieliśmy, także zwiększają ryzyko nowotworzenia – kończy ekspert.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Zobacz także:

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze