Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Szczepionka na Covid-19: co warto o niej wiedzieć i czy jest bezpieczna?

 Kinga Olchowy
07.01.2021 13:14
Pod koniec grudnia 2020 roku ruszył program szczepień przeciwko chorobie Covid-19
Pod koniec grudnia 2020 roku ruszył program szczepień przeciwko chorobie Covid-19 (123rf)

Szczepionka na Covid-19 to realna szansa na zatrzymanie pandemii koronawirusa. Została opracowana pod koniec grudnia i sprawnie wprowadzona do obrotu. Istnieje kilka jej rodzajów, a każdy z nich opiera się na technologii mRNA lub wektorowej. Czy szczepienie na Covid jest bezpieczne i jak przebiega? Co należy o nim wiedzieć?

spis treści

1. Szczepionka na Covid-19

Szczepionka na Covid-19 to preparat opracowany przez naukowców z całego świata (głównie z Niemiec i USA), który znacznie zwiększa szanse wygaszenia pandemii wirusa SARS-CoV-2 i zatrzymanie zachorowalności na chorobę Covid-19. Została opracowana w oparciu o dwie technologie:

  • wektorową (opiera się na modyfikacji aktywnego wirusa do postaci, w której nie będzie już groźny dla człowieka)
  • mRNA (wykorzystuje odizolowany kod genetyczny wirusa)

Każda z nich różni się przede wszystkim sposobem wykonania, a ich skuteczność jest porównywalna.

Zadaniem szczepionki jest wytworzenie w organizmie mechanizów obronnych, które będą hamować rozwój wirusa i zapobiegną dalszemu rozprzestrzenianiu się go. Zaszczepione osoby zyskają odporność i będą mogły być spokojne o swoje zdrowie. Jednocześnie nie będą zarażać innych, dzięki czemu pandemia szybciej wygaśnie, a świat wróci do normalności.

1.1. Proces tworzenia szczepionki na Covid-19

Szczepionka na Covid-19 została opracowana przez firmę Pfizer i BioNTech pod koniec 2020 roku. W grudniu pierwsza partia trafiła do polskich szpitali, gdzie od razu przystąpiono do szczepienia osób należących do tzw. grupy zero, a więc całego personelu medycznego - lekarzy, pielęgniarek, ratowników, a także osób, które na co dzień pracują w przychodniach i klinikach, ale nie mają bezpośredniego kontaktu z pacjentami covidowymi.

W badaniach na zwierzętach ustalono dopuszczalną dawkę, aby następnie móc rozpocząć testy na ludziach, którzy zgłaszali się do programów badawczych w celu przetestowania szczepionki na własnej skórze. Na tym etapie naukowcy szukali możliwych skutków ubocznych i działań niepożądanych nowej szczepionki.

2. Szczepionka wektorowa oraz mRNA

Istnieją dwa podstawowe rodzaje szczepionek przeciwko wirusowi SARS-CoV-2: wektorowa oraz metoda mRNA.

Choć preparaty są inne, metody ich opracowania są dwie - mogą być to szczepionki mRNA lub wektorowe. Szczepionka mRNA wykorzystuje kod genetyczny koronawirusa, czyli właśnie jego mRNA. Wnika ono do organizmu i stymuluje wytworzenie białek, które odpowiadają za odporność i reagują na komórki wirusa. Po wytworzeniu białek mRNA ulega degradacji i nie powoduje żadnych innych zmian w organizmie.

Szczepionka wektorowa wykorzystuje aktywne wirusy, które są modyfikowane tak, aby zminimalizować ryzyko zakażenia. Zwykle są to wirusy, których skuteczność potwierdzono przy okazji innych szczepień lub takie, które rzadko wywołują choroby u człowieka. Te nieaktywne, niegroźne postaci wirusa nazywane są właśnie wektorami. Szczepionka ta polega na wprowadzeniu wirusa i wytworzeniu bardzo silnej odpowiedzi autoimmunologicznej organizmu.

2.1. Rodzaje szczepionek dostępnych w Polsce

Polska zakontraktowała zakup pięciu różnych rodzajów preparatów. Pochodzą one od różnych firm, mają inną skuteczność i skład. Niektóre z nich są jeszcze w fazie ostatnich testów i nie są oficjalnie zarejestrowane.

Szczepionki mRNA na Covid-19, które będą stosowane w Polsce, to:

  • Pfizer i BioNTech - jej skuteczność sięga 95%. Została opracowana przez niemieckich i amerykańskich ekspertów;
  • CureVac - opracowana przez niemieckich naukowców;
  • Moderna - stworzona przez naukowców z USA. Jej skuteczność sięga 94.4%.

Szczepionki wektorowe na Covid-19, które zostaną podane polskim pacjentom, to:

  • Astra Zeneca Uniwersytet Oksfordzki - jej skuteczność wynosi ok. 90%;
  • Johnson&Johnson - opracowana przez ekspertów z USA.

3. Szczepionka na Covid-19 a skutki uboczne

Mnóstwo osób obawia się skutków ubocznych przyjęcia szczepionki na Covid. Preparat został przygotowany w oparciu o nagłą potrzebę, z tego powodu pacjenci obawiają się, czy produkt na pewno został prawidłowo przetestowany i czy rzeczywiście może być dopuszczony do obrotu.

Faktem jest, iż każdy człowiek reaguje inaczej na tę samą grupę składników aktywnych. Przykładem mogą być klasyczne leki przeciwbólowe lub antybiotyki - u części osób skutki uboczne mogą być większe, u innych - niezauważalne albo mogą w ogóle nie wystąpić. Podobnie jest w przypadku szczepionki na Covid-19, a także wszystkich innych szczepionek.

Niemniej jednak od grudnia na całym świecie zaszczepiono niemal 3 miliony osób. Wiadomo, że jedynie u kilku osób doszło do reakcji alergicznej (wstrząsu anafilaktycznego), która była związana z uczuleniem na jeden ze składników preparatu. Naukowcy i lekarze przekonują, że takich sytuacji nie da się uniknąć, a z ewentualnymi reakcjami alergicznymi trzeba się liczyć. Jeśli jednak nie mieliśmy nigdy uczulenia na żaden składnik leku, zastrzyku czy innego stosowanego przez nas preparatu, ryzyko wystąpienia skutków ubocznych jest znikome.

Osoby, które poddały się szczepieniu zwracają uwagę jedynie na ból ramienia, w które wprowadzono szczepionkę. Jest to również naturalna reakcja organizmu na iniekcję i wprowadzenie do mięśni składników aktywnych. Ból jest charakterystyczny dla niemal wszystkich szczepień (nie tylko tych na Covid-19) i ustępuje samoistnie po kilku dniach. U niektórych występuje także:

Fundusz kompensacyjny

Rząd planuje dodatkowo utworzyć tzw. fundusz kompensacyjny. Będzie on działał dla osób, u których wystąpią niepożądane działania odszczepienne (np. reakcja alergiczna). Nie wiadomo jeszcze, w jakim kształcie instytucja będzie funkcjonować.

3.1. Czy szczepienia na Covid-19 są obowiązkowe?

Szczepienie na Covid-19 jest w pełni dobrowolne i nie ma żadnej grupy społecznej, która miałaby być zmuszona do przyjęcia preparatu. Niemniej jednak Ministerstwo Zdrowia apeluje do obywateli, aby zachęcić ich do zgłoszenia się do punktu szczepień. Im więcej osób zdobędzie odporność na koronawirusa (szczególnie tych w grupie ryzyka), tym większe są szanse na całkowite wygaszenie pandemii w najbliższym czasie.

Pełną informację na temat szczepienia na koronawirusa można uzyskać na stronie Ministerstwa Zdrowia. Tam znajdują się przede wszystkim:

4. Gdzie można się zaszczepić?

Szczepienia będą realizowane we wszystkich placówkach świadczących usługi POZ i AOS, a także w:

  • centrach szczepiennych
  • mobilnych placówkach medycznych
  • zespołach szczepiących.

Możliwe jest także zrealizowanie szczepienia w domu pacjenta, jeśli sam nie chce lub nie może (ze względu na kwarantannę lub zły stan zdrowia) udać się do placówki medycznej samodzielnie.

Pacjenci będą stopniowo otrzymywać e-skierowanie na szczepienie. Będzie ono ważne 60 dni od wystawienia. Jeśli z jakiegoś powodu nie będziemy mogli zaszczepić się w tym terminie lub jeszcze nie będziemy pewni, czy chcemy to zrobić, można zgłosić się do dowolnego lekarza (mającego kontrakt z NFZ lub nie) i poprosić o indywidualne e-skierowanie.

Aby umówić termin szczepienia, należy zadzwonić na infolinię lub umówić się elektronicznie poprzez Internetowe Konto Pacjenta, dostępne pod adresem pacjent.gov.pl. System od razu umawia pacjenta na dwa terminy (szczepionka podawana będzie w dwóch dawkach) i przypomina o nich poprzez SMS.

4.1. Jak przygotować się do szczepienia?

Przed przystąpieniem do szczepienia należy bezwzględnie poinformować lekarza o:

  • alergiach na leki
  • obecnych chorobach i infekcjach
  • reakcji na wkłucia (np. utrata przytomności związana ze stresem przed iniekcją)
  • problemach z krzepnięciem krwi
  • posiadanych chorobach osłabiających układ immunologicznych (np. zakażenie wirusem HIV)
  • przyjmowanych lekach, szczególnie sterydowych i immunosupresyjnych (także tych, które planujemy brać w najbliższej przyszłości)
  • niedawno otrzymanych szczepionkach
  • planowanych zabiegach.

Istnieje możliwość, że szczepionka wejdzie w niepożądane interakcje z innymi lekami i w ten sposób wywoła niepożądane skutki uboczne. Nie możemy ukryć przed lekarzem także żadnej alergii - pokarmowej, farmaceutycznej, etc. Tylko w ten sposób będziemy mogli zapewnić sobie bezpieczeństwo podczas szczepienia.

Po przyjęciu dawki szczepionki należy przez jakiś czas (ok. 15 dni) pozostać pod kontrolą lekarza. Nie musi to być pobyt w szpitalu. Wystarczy, że raz na jakiś czas skontaktujemy się ze specjalistą i powiemu mu, jak się czujemy i czy coś nam dolega.

Informacja o przebytym szczepieniu będzie wpisana do e-Karty szczepień. Pacjent może także poprosić o wystawienie zaświadczenia, które umożliwi mu korzystanie z udogodnień.

5. Szczepienie na Covid-19 krok po kroku

Szczepienie odbywa się w pełnym reżimie sanitarnym, a przed przyjęciem pierwszej dawki należy wypełnić kwestionariusz. Kolejne etapy szczepienia to:

  • przyjęcie pierwszej dawki preparatu (0.3 ml)
  • przyjęcie drugiej dawki (0.3 ml) minimum 21 dni po podaniu pierwszej dawki
  • do czasu uzyskania pełnej odporności należy chronić się przed infekcjami przez 7 dni od przyjęcia drugiej dawki

Szczepionka podawana jest domięśniowo, wkłucie wykonuje się na ramieniu pacjenta. Pełną odporność uzyskuje się maksymalnie po 7 dniach od przyjęcia drugiej dawki.

Jeśli nie możemy stawić się do punktu szczepień po drugą dawkę szczepionki, należy jak najszybciej powiadomić swojego lekarza lub skontaktować się z wybraną placówką, aby ustalić nowy termin.

6. Czy szczepionka na Covid-19 jest bezpieczna?

Tak, szczepionka na Covid-19 jest preparatem w pełni bezpiecznym. Ewentualne skutki uboczne wiążą się z niewielkimi dolegliwościami bólowymi w okolicy wkłucia lub mają związek z alergią pacjenta na któryś ze składników preparatu.

Kontrowersje wokół szczepionki pojawiły się w przestrzeni publicznej na długo przed jej oficjalnym wprowadzeniem do obrotu. Ludzie obawiali się tego, iż produkt jest niedopracowany i niedostatecznie przebadany, a co za tym idzie - może zaszkodzić, a nie pomóć. Spora grupa ludzi dopatruje się w szczepionkach niejako teorii spiskowych i jest zdania, iż szczepienie ma na celu masową manipulację i doprowadzenie do katastrofy cywilizacyjnej.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Wirusolodzy i epidemiolodzy z całego świata starają się uspokoić opinię publiczną i przekonać, że podawany pacjentom preparat jest sprawdzony i bezpieczny dla zdrowia i życia. Nie ma żadnych podstaw medycznych, aby sądzić, iż szczepienie może wywołać groźne skutki uboczne czy zmienić strukturę ludzkiego DNA (takie obawy również pojawiały się wśród obywateli).

W rzeczywistości baza preparatu była opracowywana od 30 lat. Firma Pfizer pracowała nad szczepionkami na inne choroby zakaźne, opierając swoją pracę na schemacie produkcyjnym, jaki jest użyty w szczepionce na Covid-19. Od wielu lat testowali preparaty zawierające tzw. matrycowe RNA wirusa, dzięki czemu możliwe było tak szybkie opracowanie szczepionki. Nie jest to więc wynik kilkumiesięcznej, ale kilkudziesięcioletniej pracy całego zespołu ekspertów.

Dodatkowo Chińscy naukowcy już na początku 2020 roku wyodrębnli kod genetyczny nowego koronawirusa, co dało Pfizerowi możliwość natychmiastowego działania. Szacuje się, że na specjalistyczny sprzęt firma przeznaczyła blisko 200 milionów dolarów.

Cały proces usprawniła również popularyzacja mediów społecznościowych, które pozwoliły zarekrutować ogromną grupę osób, które poddały się dobrowolnym testom. Na ostatnim etapie produkcji szczepionkę na Covid-19 podano ponad 40 tysiącom ochotnikom.

7. Koszty szczepienia na Covid

Polska zawarła umowę z pięcioma dostawcami, od których łącznie kupi 62 miliony szczepionek, których koszt wyniesie 2.4 miliarda złotych. Całość będzie finansowana z budżetu państwa, a sami pacjenci nie będą musieli dopłacać za możliwość zaszczepienia się.

Dołącz do nas! Na wydarzeniu na FB Wirtualna Polska - Wspieram Szpitale - wymiana potrzeb, informacji i darów będziemy na bieżąco informować, który szpital potrzebuje wsparcia i w jakiej formie. #WSPIERAM

Zapisz się na nasz specjalny newsletter o koronawirusie.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze