Wysokie ciśnienie - przyczyny, leczenie, profilaktyka

Wysokie ciśnienie może być objawem lub przyczyną wielu poważnych chorób, dlatego nie warto go lekceważyć. O nadciśnieniu mówimy, jeżeli wysokość ciśnienia wynosi powyżej 140 mmHg w przypadku ciśnienia skurczowego i/lub powyżej 90 mmHg w przypadku ciśnienia rozkurczowego. Częstość zachorowania na nadciśnienie rośnie wraz z wiekiem. Zobacz, jak się przed tym chronić.

1. Czym jest wysokie ciśnienie?

U osób młodszych przyczyną nadciśnienia są zazwyczaj inne choroby (wówczas jest to tzw. nadciśnienie wtórne). U osób w średnim oraz starszym wieku nie udaje się znaleźć uchwytnej przyczyny nadciśnienia – takie nadciśnienie nazywamy samoistnym. Ciśnienie skurczowe to wartość podawana jako pierwsza podczas pomiaru ciśnienia tętniczego, a ciśnienie rozkurczowe – wartość podawana jako druga.

Wyróżniamy następujące rodzaje ciśnienia:

Zobacz film: "Na nadciśnienie tętnicze choruje 40 proc. Polaków"

1. Optymalne ciśnienie tętnicze – poniżej 120/80 mmHg
2. Ciśnienie tętnicze prawidłowe – 120-129 mmHg (skurczowe) oraz/lub 80-84 (rozkurczowe).
3. Ciśnienie tętnicze wysokie prawidłowe – 130-139 mmHg (skurczowe) oraz/lub 85-89 mmHg (rozkurczowe).
4. Nadciśnienie tętnicze I stopnia – 140-159 mmHg (skurczowe) oraz/lub 90-99 mmHg (rozkurczowe).
5. Nadciśnienie tętnicze II stopnia – 160-179 mmHg (skurczowe) oraz/lub 100-109 mmHg (rozkurczowe).
6. Nadciśnienie tętnicze III stopnia – powyżej 180 mmHg (skurczowe) oraz/lub powyżej 110 mmHg (rozkurczowe).

1.1. Nadciśnienie tętnicze pierwotne

Nadciśnienie tętnicze pierwotne zwane jest inaczej idiopatycznym, czyli bez konkretnej przyczyny. Stanowi ono większość przypadków tej choroby − ponad 90%. Przyjmuje się, że jest ono spowodowane różnymi czynnikami genetycznymi i środowiskowymi, które zaburzają działanie jednego bądź kilku mechanizmów biorących udział w regulacji ciśnienia tętniczego, jak np. układ RAA (renina-angiotensyna-aldosteron), będący układem hormonów wpływających na ciśnienie, układ wspłóczulny − część układu nerwowego regulującego między innymi „napięcie naczyń” czy substancje wytwarzane przez śródbłonek naczyń, takie jak prostacykliny czy NO, czyli tlenek azotu.

1.2. Nadciśnienie tętnicze wtórne

O nadciśnieniu tętniczym wtórnym mówimy, gdy nadciśnienie tętnicze występuje na tle innej choroby. Należy je podejrzewać, zwłaszcza gdy pojawia się ono w młodym wieku. Do chorób powodujących nadciśnienie należą:

• przewlekłe choroby nerek,
• nadciśnienie naczyniowonerkowe,
• hiperaldosteronizm pierwotny, zwany inaczej zespołem Conna. Polega on na nadmiernym wytwarzaniu aldosteronu przez nadnercza (jest on składową układu RAA), który jest odpowiedzialny za zmniejszenie wydalania przez nerki sodu, który bezpośrednio przyczynia się do powstawania nadciśnienia tętniczego,
• zespół Cushinga – zespół wynikający z podwyższonego poziomu hormonów sterydowych we krwi, np. kortyzolu, o różnej etiologii,
• guz chromochłonny − zazwyczaj łagodny nowotwór rdzenia nadnerczy, wydzielający katecholaminy − adrenalinę i noradrenalinę, zwiększające intensywność czynności serca i obkurczające bezpośrednio naczynia tętnicze, co prowadzi do wzrostu ciśnienia. Dla tej choroby charakterystyczne są napadowe, gwałtowne i znaczne wzrosty ciśnienia,
• obturacyjny bezdech senny,
• koarktacja aorty − zwężenie aorty, największej tętnicy w naszym organizmie.

2. Przyczyny nadciśnienia

Przyczyn pojawienia się wysokiego ciśnienia jest wiele. Często jest to wynikiem naszych zaniedbań. Ciśnienie tętnicze wzrasta, jeśli niezdrowo się odżywiamy i unikamy aktywności fizycznej. Otyłość, szczególnie brzuszna, znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia. Nienajlepszym pomysłem jest także spożywanie nadmiernej ilości soli, która ma właściwości podnoszące ciśnienie.

Ryzyko wzrasta także, kiedy dużo palimy i spożywamy duże ilości alkoholu, a także wtedy, kiedy w naszej rodzinie były już przypadki nadciśnienia.

Nadciśnienie tętnicze może być także objawem choroby. Najczęściej towarzyszy takim schorzeniom, jak:

• zespół Cushinga,
• choroby nerek i tętnic nerkowych,
• zespół Conna,
• bezdech senny.

Podwyższone ciśnienie pojawia się także w czasie ciąży. Wówczas należy kontrolować swój stan zdrowia aż do porodu i brać stosowne leki według zaleceń lekarza.

3. Ciśnienie a syndrom „białego fartucha”

Jest to nierzadka sytuacja, o której mówimy, gdy pomiary ciśnienia tętniczego wykonywane przez personel medyczny wykazują jego podwyższone wartości, natomiast pomiary wykonywane przez pacjenta samodzielnie w domu są prawidłowe. Przyczyną takiego nadciśnienia jest oczywiście stres, a nie faktyczna choroba.

4. Objawy nadciśnienia

Nadciśnienie tętnicze przez dłuższy czas może przebiegać bezobjawowo. Czasami jedynym objawem mogą być bóle głowy.

Istotne symptomy nadciśnienia pojawiają się najczęściej w przypadku rozwinięcia się powikłań narządowych. Z czasem wraz z trwaniem podwyższonego ciśnienia dochodzi do przerostu lewej komory serca, rozwoju miażdżycy, głównie w tętnicach szyjnych, nerkowych i kończyn dolnych, a tym samym zwiększa się ryzyko zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu czy upośledzenia czynności nerek.

W przypadku nadciśnienia wtórnego, wartości ciśnienia zazwyczaj są bardzo wysokie. Chory może słabo reagować na leczenie. W nadciśnieniu wywołanym guzem nadnerczy (tzw. pheochromocytoma, czyli guz chromochłonny nadnerczy), charakterystyczne są napady wysokiego ciśnienia z towarzyszącym przyspieszeniem akcji serca, zaczerwienieniem twarzy.

5. Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego

Diagnostyka nadciśnienia tętniczego opiera się na wykonywaniu pomiarów. Należy nadmienić, że jednokrotne podwyższone ciśnienie nie uprawnia do rozpoznania nadciśnienia.

Istotnymi czynnikami, jakie powinny być uwzględnione przy pomiarze ciśnienia w gabinecie lekarskim to odpowiednia wielkość mankietu, wykluczenie czynników stresowych (nadciśnienie białego fartucha) oraz odpowiedni odpoczynek przed pomiarem ciśnienia (przynajmniej 10 minut w pozycji siedzącej). Należy także wspomnieć, że na pomiar ciśnienia tętniczego może mieć wpływ palenie tytoniu, zwłaszcza jeśli nastąpiło do 30 minut przed badaniem ciśnienia.

Najbardziej cennym badaniem do rozpoznania nadciśnienia jest wykonywanie pomiarów ciśnienia przez chorego w domu (oczywiście aparatem, który jest sprawdzony i nie zawyża lub zaniża pomiarów). Chory powinien notować wartości ciśnienia w specjalnym zeszycie i na tej podstawie można nie tylko rozpoznać nadciśnienie tętnicze, ale także dobrać odpowiednie leczenie (dawki leków oraz czy leki stosować rano lub wieczorem).

Aby rozpoznać nadciśnienie pierwotne, należy wykluczyć potencjalne wtórne przyczyny nadciśnienia, czyli choroby, jakie zostały omówione powyżej. W niektórych sytuacjach wymaga to wykonania USG jamy brzusznej, oceny dopplerowskiej tętnic nerkowych lub oceny nadnerczy.

W przypadku rozpoznania nadciśnienia, lekarz powinien ocenić także, czy u chorego są jakiekolwiek powikłania narządowe. Nie wiadomo bowiem, jak długo już choroba trwa i jakie szkody w organizmie mogły w tym czasie powstać.

Wskazane jest zatem wykonanie badania dna oka (nadciśnienie tętnicze wpływa na stan tętnic unaczyniających oko i może wpływać na stan siatkówki, a więc także stan narządu wzroku). Ideałem byłoby także wykonywanie badania echokardiograficznego serca (badanie UKG) u każdego chorego z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym w celu oceny stanu serca, ewentualnych przerostów jego ścian.

Przy diagnozowaniu nadciśnienia tętniczego wskazane jest wykonanie także dodatkowych badań laboratoryjnych mogących wskazywać na dodatkowe czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Do badań tych zalicza się morfologię krwi obwodowej, stężenie sodu, potasu, glukozy, kreatyniny.

Wskazane jest także wykonanie lipidogramu (cholesterol wraz z jego frakcjami) oraz badania ogólnego moczu wraz z mikroalbuminurią.

Leki na nadciśnienie tętnicze znajdziesz w aptekach dzięki wyszukiwarce KtoMaLek.pl. Wypróbuj jej możliwości i sprawdzaj dostępność leków w ponad 10 700 aptekach w Polsce! Zarezerwuj swój lek online i zapłać za niego w aptece.

6. Jak leczyć nadciśnienie

Leczenie nadciśnienia tętniczego obejmuje trzy elementy: zmianę stylu życia, stosowanie leków hipotensyjnych (obniżających wysokie ciśnienie tętnicze krwi) oraz modyfikację innych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (tak by zminimalizować ryzyko powstania powikłań nadciśnienia tętniczego).

Docelowe wartości ciśnienia wynoszą poniżej 140/90 mmHg z wyjątkiem osób z współtowarzyszącą cukrzycą i innymi chorobami zwiększającymi ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych, u których wartości docelowe wynoszą poniżej 130/80 mmHg.

Modyfikacja stylu życia obejmuje:

1. zmniejszenie masy ciała do wartości prawidłowej (wskaźnik BMI w granicach 18,5-25);
2. niepalenie tytoniu;
3. Stosowanie diety śródziemnomorskiej (ograniczenie produktów mięsnych, smażonych, duża ilość świeżych warzyw i owoców, spożywanie produktów rybnych i oliwy z oliwek);
4. zwiększenie aktywności fizycznej – powyżej 30 minut dziennie przez większość dni w tygodniu (np. szybki spacer);
5. ograniczenie spożycia alkoholu;
6. zmniejszenie spożycia sodu (soli kuchennej) do minimum. Należy pamiętać; że większość półproduktów dostępnych w sklepach dostarcza bądź przekracza zalecaną dawkę soli − jeżeli to możliwe, należałoby więc całkowicie wyeliminować „dosalanie” potraw.

Leki obniżające ciśnienie krwi:

1. diuretyki, czyli leki moczopędne (np. indapamid, hydrochlorotiazyd);
2. beta-blokery – leki obniżające „napięcie” wspomnianego układu współczulnego (np. karwedilol, nebiwolol, bisoprolol, metoprolol);
3. inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI) oraz blokery receptora angiotensynowego (ARB) – leki te obniżają ciśnienie, ingerując w układ renina-angiotensyna-aldosteron – np. perindopril, ramipryl, losartan, walsartan;
4. blokery kanału wapniowego – zmniejszają „napięcie” naczyń (np. amlodypina).

Leki te można stosować zarówno pojedynczo (tzw. monoterapia), jak i w połączeniu. Lekarz zazwyczaj rozpoczyna terapię nadciśnienia od jednego leku. U chorych w młodszym wieku najbardziej wskazane są blokery kanału wapniowego, inhibitory konwertazy angiotensyny oraz inhibitory receptora angiotensynowego. U osób w starszym wieku oraz podeszłym, leczenie zazwyczaj rozpoczyna się od zastosowania leków moczopędnych.

Leki należy zażywać codziennie, a leczenie trwa do końca życia. Co istotne, nie jest możliwe wyleczenie z nadciśnienia tętniczego, chyba że ma ono podłoże wtórne i wyleczymy chorobę, które powoduje nadciśnienie. Tylko takie postępowanie przyniesie zamierzone efekty oraz uchroni przed rozwojem powikłań.

Leki należy zażywać o stałych porach, zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie powinno się samodzielnie redukować lub zwiększać dawek leków. Należy natomiast często mierzyć ciśnienie tętnicze i zapisywać wartości w dzienniczku, które następnie przedstawia się lekarzowi w czasie badań kontrolnych. Jeżeli wartości ciśnienia pomimo stosowanego leczenia będą wynosiły powyżej 140/90 mmHg, należy zgłosić się szybciej do lekarza, który zmodyfikuje leczenie.

Istnieją natomiast leki na wysokie ciśnienie, które można przyjmować doraźnie, np. w czasie bardzo wysokiego nadciśnienia (powyżej 160/90), pomimo zażytych leków stosowanych w codziennej terapii. Do leków tych należy przede wszystkim kaptopril (Captopril). Cechuje się dość szybkim działaniem, tabletkę umieszcza się pod językiem, a nie połyka, dzięki czemu szybko się wchłania.

Jeżeli jednak pomimo zażycia leku doraźnego nadal będzie utrzymywać się wysokie ciśnienie, konieczna jest konsultacja lekarska. Do lekarza należy się także zgłosić wtedy, kiedy takich epizodów nadciśnienia wymagających dodatkowego zażycia leku doraźnego będzie więcej. Lekarz wtedy zazwyczaj musi zmodyfikować leczenie (podnieść dawki leku lub włączyć dodatkowo inne leki).

6.1. Nadciśnienie tętnicze oporne

O nadciśnieniu tętniczym opornym mówimy, jeśli pomimo stosowania trzech lub więcej leków w odpowiednich dawkach i odpowiednim skojarzeniu, w tym jednego leku z grupy leków moczopędnych, nie udaje się uzyskać docelowego ciśnienia tętniczego.

U podstaw nadciśnienia tętniczego opornego może leżeć nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich (często!), brak współpracy pacjenta w postaci leczenia niefarmakologicznego (alkoholizm, nikotynizm, otyłość, brak ruchu) oraz stosowanie innych leków osłabiających działanie leków hipotensyjnych, jak na przykład często stosowane niesteroidowe leki przeciwbólowe.

6.2. Nadciśnienie tętnicze złośliwe

Nadciśnienie tętnicze złośliwe to najcięższa postać nadciśnienia tętniczego. Stwierdzamy je, gdy ciśnienie rozkurczowe wynosi więcej niż 120-140 mmHg. Charakteryzuje się ono szybkim postępem powikłań narządowych, a zwłaszcza rozwojem niewydolności nerek i serca oraz zmian w naczyniach siatkówki.

Najczęściej rozwija się w przebiegu zwężenia tętnic nerkowych (co znacznie pobudza układ RAA) i kłębuszkowego zapalenia nerek.

Takie nadciśnienie objawia się:

• osłabieniem,
• bólami i zawrotami głowy,
• dusznością,
• bólami w klatce piersiowej.

Chorzy z nadciśnieniem tętniczym złośliwym mają znacznie zwiększone ryzyko wystąpienia udaru mózgu i niewydolności serca z jej skrajną postacią połączoną z obrzękiem płuc.

7. Domowe sposoby na nadciśnienie

Z wysokim ciśnieniem krwi można walczyć nie tylko za pomocą środków farmakologicznych. Domowe sposoby na nadciśnienie mogą być wsparciem dla medykamentów, a w niektórych przypadkach zamiennikiem dla leków.

Pomocny może okazać się także (a może przede wszystkim) ruch. Wystarczy 30 minut umiarkowanej aktywności fizycznej każdego dnia, aby obniżyć ciśnienie krwi. Ważna jest jednak regularność, dlatego nie szukaj wymówek i codziennie ruszaj na świeże powietrze. Jak obniżyć ciśnienie? Dla osób z nadciśnieniem najbardziej polecane są spacery (zwłaszcza w szybkim tempie, czyli tzw. power walking), nordic walking, jogging, pływanie oraz jazda na rowerze.

Joga, tai chi i medytacja to świetne hobby dla wszystkich, którzy cierpią na nadciśnienie tętnicze i odpowiedź na pytanie, jak obniżyć ciśnienie. Podczas wykonywania ćwiczeń musisz głęboko i miarowo oddychać, co przekłada się na zmniejszenie stresu.

Im mniej nerwów, tym niższe ciśnienie krwi. Spróbuj ćwiczeń oddechowych – wystarczy pięć minut rano i wieczorem, by poczuć różnicę w samopoczuciu i kondycji organizmu.

Nadwaga sprawia, że serce musi pracować ciężej, co może prowadzić do podniesienia ciśnienia. Czasami wystarczy schudnąć, by przekonać się jak obniżyć ciśnienie. Poza tym utrzymanie stałej, prawidłowej wagi to recepta na długie i zdrowe życie.

Na wysokie ciśnienie pomoże także dieta. Warto szukać produktów bogatych w potas, który pozwala naturalnie zredukować ciśnienie. Dobrym źródłem pierwiastka są banany, awokado, ziemniaki, kiwi, grejpfruty, a także suszone morele oraz figi. Dorośli potrzebują ok. 4000-5000 miligramów potasu dziennie, dlatego warto zadbać, by w codziennej diecie nie brakowało produktów bogatych w ten składnik.

Duża ilość soli w diecie może być przyczyną nadciśnienia. Zdrowy, dorosły człowiek nie powinien jeść więcej niż jedną płaską łyżeczkę soli dziennie. W przypadku osób z podwyższonym ciśnieniem, ilość tę należy zmniejszyć o połowę. Przy samodzielnym przygotowaniu posiłków możemy kontrolować, ile soli trafia do potraw.

Warto zamienić ją na zioła i przyprawy, które dodają smaku, ale nie podnoszą ciśnienia krwi. Poza tym należy zrezygnować z gotowych dań i wysokoprzetworzonego jedzenia. Praktycznie wszystkie produkty zawierają sól, dlatego przed zakupem należy sprawdzać ilość sodu. Jeśli tak zrobisz, przekonasz się, jak łatwo można obniżyć ciśnienie.

Palenie tytoniu również zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, zwłaszcza jeśli do tego prowadzisz niezdrowy tryb życia (nie ćwiczysz, źle się odżywiasz, pijesz dużo alkoholu). Rzucenie nałogu ma same zalety, dlatego nie zastanawiaj się i raz na zawsze pożegnaj się z papierosami.

W 2008 roku badacze z Uniwersytetu Tufts w Stanach Zjednoczonych wykazali, że herbata z hibiskusa to odpowiedź na pytanie o to, jak obniżyć ciśnienie. W grupie osób, które przez sześć tygodni piły co najmniej trzy filiżanki tego napoju, zanotowano spadek ciśnienia w stosunku do grupy przyjmującej placebo.

Naukowcy wyjaśniają, że to zasługa antyoksydantów znajdujących się w herbacie. Jeśli masz problem z ciśnieniem, szukaj mieszanek zawierających liście hibiskusa.

7.1. Wysokie ciśnienie a alkohol

Masz wysokie ciśnienie, dlatego sądzisz, że musisz wyeliminować alkohol z diety? Okazuje się, że to nie do końca prawda. W jednym z bostońskich szpitali przeprowadzono badanie na grupie kobiet. Okazało się, że umiarkowane ilości alkoholu są w stanie bardziej obniżyć ciśnienie niż całkowita rezygnacja z niego. Należy jednak podkreślić, że chodzi o małe ilości – maksymalnie jeden drink dziennie dla kobiet, a dwa dla mężczyzn.

7.2. Czy muzyka i czekolada mogą obniżyć ciśnienie?

Czy wiesz, że obniżenie ciśnienia krwi jest możliwe dzięki muzyce? Do takich wniosków doszli włoscy naukowcy z Uniwersytetu we Florencji. W badaniu wzięło udział 48 pacjentów z lekko podwyższonym ciśnieniem krwi w wieku od 45 do 70 lat. Pierwsza grupa codziennie przez 30 minut słuchała muzyki klasycznej, celtyckiej lub hinduskiej.

W tym czasie wykonywali też odprężające ćwiczenia oddechowe. Pozostali uczestnicy stanowili grupę kontrolną. Okazało się, że codzienne słuchanie łagodnej muzyki znacząco obniża ciśnienie krwi. To prosty, przyjemny i skuteczny sposób na poprawę zdrowia, polecany przez naukowców i lekarzy. Jak obniżyć ciśnienie? Wypróbuj właśnie ten sposób!

Także jedząc czekoladę można skutecznie obniżyć ciśnienie. Ale wyłącznie gorzką. Zawiera ona antyoksydanty i flawonoidy, które uelastyczniają naczynia krwionośne. W 2007 roku na Uniwersytecie w Kolonii przeprowadzono test, w którym uczestników poproszono o jedzenie czekolady każdego dnia.

Część z nich miała spożywać ciemną czekoladę, a pozostali białą. Okazało się, że jedzenie białej czekolady nie przyniosło żadnych rezultatów – ciśnienie tętnicze ani się nie obniżyło, ani nie podniosło. Z kolei gorzka czekolada sprawiła, że ciśnienie skurczowe spadło.

Naukowcy wyjaśniają, że to zasługa przeciwutleniaczy znajdujących się w ziarnach kakaowca (do produkcji białej czekolady nie używa się kakao, dlatego nie ma pozytywnych właściwości dla zdrowia).

8. Występowanie nadciśnienia u kobiet w ciąży

Kobiety ciężarne jak w większości schorzeń wymagają odrębnej diagnostyki, klasyfikacji i postępowania. Dotyczy to także nadciśnienia tętniczego. Wyróżnia się:

• nadciśnienie tętnicze wcześniej istniejące − rozpoznane przed ciążą lub do 20 tygodnia ciąży. Zwykle utrzymuje się do kilkudziesięciu dni po porodzie;
• nadciśnienie tętnicze ciążowe – rozwija się po 20 tygodniu ciąży i ustępuje w większości przypadków w kilkadziesiąt dni po porodzie. Nazywane jest stanem przedrzucawkowym. Rozwija się u około 8% ciężarnych kobiet. Jest niebezpieczne, ponieważ może spowodować pojawienie się rzucawki, która jest zagrożeniem zarówno dla matki, jak i płodu;
• nadciśnienie tętnicze wcześniej istniejące z nałożonym nadciśnieniem ciążowym – jest to nadciśnienie wcześniej istniejące, którego przebieg zaostrza się w trakcie trwania ciąży;
• nadciśnienie tętnicze niesklasyfikowane przed porodem – mówimy o nim, gdy po 20 tygodniu ciąży stwierdzone zostaje nadciśnienie, a w jej wcześniejszym okresie bądź przed zajściem w ciążę nie były wykonywane pomiary.

Zdiagnozowanie nadciśnienia tętniczego u kobiety przed zajściem w ciążę będzie wymagało zmiany jego leczenia, ponieważ większość leków obniżających wysokie ciśnienie może wpływać uszkadzająco na płód. Lekiem hipotensyjnym pierwszego rzutu u ciężarnych jest metyldopa.

9. Rokowania przy wysokim ciśnieniu

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą przewlekłą Jak już wspomniano wcześniej, jedynie w przypadku usunięcia choroby wywołującej nadciśnienie można uzyskać wyleczenie, w innych sytuacjach choroba trwa przez całe życie. Jeżeli nadciśnienie tętnicze jest rozpoznane odpowiednio wcześnie, będzie odpowiednio leczone, ryzyko powikłań nie jest duże.

W przeciwnym przypadku, może dojść do rozwoju powikłań. Najgroźniejszymi są udar mózgu oraz zawał mięśnia sercowego. Nieleczone lub nieodpowiednio leczone nadciśnienie przyspiesza rozwój miażdżycy, może powodować uszkodzenie nerek i ich niewydolność. Nadciśnienie uszkadza także narząd wzroku, może spowodować nawet jego utratę.

10. Zapobieganie nadciśnieniu tętniczemu

Profilaktyka nadciśnienia tętniczego to przede wszystkim utrzymywanie prawidłowej wagi ciała, niepalenie lub zaprzestanie palenia tytoniu. Istotne znaczenie ma także aktywność fizyczna. Nie należy o niej zapominać. Każdy powinien co najmniej 3 razy w tygodniu przez 30 min poświęcić czas na wysiłek fizyczny – spacer marszowym krokiem, bieganie, pływanie, jazda na rowerze. W diecie należy unikać tłuszczów zwierzęcych oraz węglowodanów prostych (słodycze).

Każdy powinien też od czasu do czasu mierzyć ciśnienie tętnicze, bo tylko wtedy może okazać sie, że mamy zbyt wysokie ciśnienie, co może być najważniejszym objawem nadciśnienia tętniczego.

Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.