Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet - przyczyny i leczenie

Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet (klimakterium) to jeden z typowych objawów, informujących o zbliżającej się menopauzie, to jest ostatniej miesiączce.

Chociaż związek pomiędzy nimi nie został wyjaśniony, na dolegliwości cierpi wiele kobiet. Ból głowy u kobiet w okresie premenopauzalnym jest uwarunkowany pulsacyjnymi zmianami hormonalnymi, wynikającymi z wygasania hormonalnej czynności jajników.

Przyczyną jest spadek poziomu estrogenu, zmniejszone wydzielanie progesteronu oraz zaburzenie równowagi pomiędzy estrogenami i progesteronem.

Proces ten wpływa między innymi na rozszerzenie i zwężenie naczyń mózgowych, co wywołuje zmiany ciśnienia w głowie i skutkuje pojawieniem się dolegliwości bólowych w obrębie głowy.

Bóle głowy nękające kobiety w okresie przekwitania mają zwykle charakter migrenowy lub napięciowy. Częstotliwość ich pojawiania się oraz stopień nasilenia jest bardzo różny.

Czasem bóle głowy zaczynają dokuczać podczas klimakterium, jego natężenie może się w tym okresie zmniejszyć lub zwiększyć. U niektórych kobiet okres premenopauzalny nie wpływa na stopień nasilenia migreny.

Niektóre kobiety skarżą się na ból bardzo silny, który utrudnia bądź wręcz uniemożliwia codzienne funkcjonowanie. Wiele pań określa go jako słaby bądź umiarkowany. To kwestia indywidualna.

Typowy ból w okresie klimakterium ma charakter migrenowy. Wiele kobiet odczuwa go jako pulsowanie, zwykle zlokalizowane po jednej stronie głowy. Podczas ataku bólu migrenowego mogą pojawić się nudności i wymioty, a także nadwrażliwość na światło.

Jeśli migrena przebiega z aurą, ból głowy poprzedzony jest zaburzeniami widzenia, zaburzeniami czucia lub mowy, a także osłabieniem siły mięśniowej. Nieleczony bądź leczony nieskutecznie trwa od 4 do 72 godzin.

Z kolei napięciowy ból głowy jest tępy i uciskający, najczęściej obustronny i symetryczny. Obejmuje całą głowę bądź jej część. Jest łagodniejszy i mniej uciążliwy.

Bóle głowy w okresie przekwitania należą do zespołu symptomów związanych z menopauzą (tzw. zespołu klimakterycznego). Najczęściej towarzyszą innym objawom klimakterium, takim jak uderzenia gorąca, zimne poty i problemy ze snem.

Objawy przekwitania u kobiet dzieli się na:

• objawy somatyczne: uczucie ogólnego osłabienia, zawroty głowy, mdłości, bóle stawów i kości, spadek libido, suchość pochwy,
• objawy naczynioruchowe, zwane z objawami wypadowym. To nocne poty, uderzenia gorąca i zaczerwienienia skóry,
• objawy psychiczne: zaburzenia nastroju, nadpobudliwość, uczucie rozbicia, smutek, pogorszenie pamięci, kłopoty ze snem, skłonność do depresji.

Jak sobie radzić z bólem głowy w okresie przekwitania? Można postawić na zmianę trybu życia. Co jest ważne? Aktywność fizyczna, przebywanie na świeżym powietrzu, unikanie stresu, dbanie o czas na wypoczynek i relaks, zapewnienie sobie optymalnej porcji regenerującego snu.

Równie ważna jest racjonalna, zbilansowana i różnorodna dieta, uboga w tłuszcze, alkohol i kawę, bogata w warzywa i owoce. Warto również pamiętać o nawadnianiu organizmu.

Ważne, a często wręcz niezbędne jest leczenie farmakologiczne. Co pomoże na ból głowy nie tylko w okresie przekwitania? Leki przeciwbólowe i przeciwmigrenowe, jak również preparaty ziołowe o działaniu przeciwbólowym.

Bardzo ważna jest także konsultacja z ginekologiem, który może zalecić hormonalną terapię zastępczą (HTZ).

Choć ból głowy jest wpisany w scenariusz przekwitania, nie należy go bagatelizować. Bardzo ważne również jest, by skonsultować się z lekarzem, gdy:

• bóle głowy są bardzo dokuczliwe,
• nasilają się, uniemożliwiając funkcjonowanie,
• towarzyszą im objawy, takie jak: kłopoty z widzeniem, wysoka gorączka, omdlenia, wymioty.

HTZ polega na suplementacji niedoborów hormonalnych (estrogeny w połączeniu z progestagenami). Preparaty hormonalne dostępne są w formie: doustnej (tabletki), domięśniowej (zastrzyki), dopochwowej (globulki i kremy), przezskórnej (plastry i żele).

Lekarz zlecający HTZ powinien wziąć pod uwagę korzyści i ryzyko związane ze stosowaniem hormonów. Hormonalna terapia zastępcza łagodzi objawy klimakterium, ale i zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi oraz raka jajnika.

Ponadto warto wiedzieć, że hormonalna terapia zastępcza może łagodzić ból głowy (zwłaszcza jeśli pojawił się na okoliczność przekwitania), ale i go nasilać (gdy na przykład migreny dokuczały już wcześniej). Warto pozostawać w stałym kontakcie z lekarzem.