Gałka muszkatołowa – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

Gałka muszkatołowa, gałka muszkatowa (Semen Myristicae) jest przyprawą korzenną otrzymywaną z suszonych nasion muszkatołowca korzennego (Myristica fragrans). To gatunek niewielkiego, wiecznie zielonego drzewa z rodziny muszkatołowcowatych pochodzący z Wysp Korzennych (wyspy Molucca). Ma ciemnozielone, skórzaste liście, dorasta do kilkunastu metrów wysokości.

Gałka muszkatołowa - ciekawostki

Czy wiesz, że:

• z muszkatołowca korzennego - oprócz gałki muszkatołowej – pozyskuje się także inną przyprawę. To tak zwany kwiat muszkatołowy (Macis),
• gałkę muszkatołową znano już w starożytnych Indiach. Do Europy przyprawa dotarła najpóźniej w IX wieku,
• główne związki chemiczne zawarte w nasieniu muszkatołowca to kwas mirystynowy, glicerydy kwasów tłuszczowych, trymirystyna, olejek eteryczny (eugenol, safrol, pinen, kamfen, mirystyna, elemycyna), białka, skrobia,
• muszkatołowiec jest źródłem olejku eterycznego (o działaniu uspokajającym), masła z gałki muszkatołowej (jego głównym składnikiem jest mirystyna, trigliceryd kwasu mirystynowego) oraz buzdyganu,
• drzewo muszkatowe dostarcza rocznie od tysiąca do dwóch tysięcy sztuk nasion,
• owoce muszkatołowca, z których pozyskuje się nasiona, są zrywane trzy razy do roku. Zawierają nasiona otoczone osnówką o intensywnej ciemnoczerwonej barwie,
• produkcja oraz eksport gałki muszkatołowej są zdominowane przez Indonezję,
• gałka muszkatołowa jest składnikiem mieszanki ziołowej o nazwie garam masala,
• gdy pojawi się problem - za dużo gałki muszkatołowej w zupie – pomóc może cukier, pomidory lub cytrusy,
• obecna w gałce muszkatołowej mirystycyna wykazuje właściwości halucynogenne,
• gałka muszkatołowa to afrodyzjak, który podnosi libido u mężczyzn, zwiększa potencję i poprawia funkcje seksualne.

Gałka muszkatołowa, czyli wysuszone jądro nasion, jest wykorzystywana w sztuce kulinarnej. To popularna przyprawa, która ma charakterystyczny, intensywny zapach i nieco słodki i ostry, gorzko-korzenny smak. Używa się jej w postaci sproszkowanej. Można także kupować całe jądra nasion, które ściera się bezpośrednio przed dodaniem do potrawy (szybko traci zapach i smak).

Gałka muszkatowa jest stosowana do:

• wypieków (zwłaszcza pierników), deserów i słodyczy,
• potraw z ziemniaków,
• mięs, przetworzonych produktów mięsnych (wędliny),
• potraw rybnych,
• potraw warzywnych,
• zup,
• sosów serowych, sosu beszamelowego,
• gorących napojów, takich jak grzane wino, grzany cydr, kawa, kawa mrożona,

Gałka muszkatołowa jest przyprawą, która wykazuje właściwości prozdrowotne. Okazuje się bowiem, że:

• reguluje pracę przewodu pokarmowego. To środek na bóle brzucha, niestrawność, nudności i wymioty ciężarnych, działa wiatropędnie,
• obniża stężenie lipidów,
• tonizuje,
• posiada właściwości przeciwzapalne, łagodzi bóle reumatyczne,
• ma działanie przeciwzakrzepowe,
• działa przeciwgrzybiczo,
• ma walory przeciwutleniające.

Gałka muszkatołowa w niektórych kręgach jest uznawana za narkotyk. Spożyta w ilości 5–15 gramów, z uwagi na zawartość mirystycyny, ma działanie psychoaktywne. Objawy zatrucia są obserwowane po spożyciu około 5 g przyprawy.

Duże ilości gałki muszkatołowej (60 g i więcej) wywołuje wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Pojawiają się nie tylko nudności, wymioty, palpitacje, uczucie oszołomienia związane z napływem krwi do głowy, ale i wysuszenie jamy ustnej, tachykardia, zaczerwienienie twarzy, odwodnienie i ból, pocenie się, apatia, także niepokój, pobudzenie ruchowe, poczucie bezosobowości, zaburzenia widzenia (halucynacje), stany lękowe i inne symptomy silnego działania delirycznego.

Przedawkowanie lub regularne stosowanie gałki muszkatołowej w dużych ilościach może wywołać antycholinergiczne objawy zatrucia. Te pojawiają się od kilku godzin nawet do trzech dni po spożyciu dużej ilości przyprawy. Z tego powodu należy ją stosować z umiarem (w małych ilościach gałka muszkatołowa ma właściwości lecznicze).

Gałka muszkatołowa – przeciwwskazania

Ze względu na obecność związku halucynogennego ostrożność w spożywaniu zaleca się alergikom (alergia na pyłki roślin zielnych), osobom zmagającym się z chorobami układu nerwowego oraz ciężarnym.