Jeden na czternastu Polaków zachoruje na ten nowotwór. Lekarz wymienia pierwsze objawy

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że polscy mężczyźni żyją średnio osiem lat krócej niż kobiety. Częściej cierpią na choroby układu krążenia, część nowotworów złośliwych oraz demencję. Eksperci wyjaśniają, że wynika to m.in. z różnic hormonalnych między obiema płciami, ale też nagminnego zaniedbywania profilaktyki przez panów.

1. Te choroby najczęściej zabijają polskich mężczyzn

Dane Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2021 potwierdzają, że nadumieralność mężczyzn jest widoczna w zasadzie we wszystkich grupach wiekowych. W grupie 20-44 lata współczynniki zgonów dla mężczyzn są trzykrotnie wyższe niż dla kobiet.

- Udary mózgu, zawały, niewydolność serca - na to najczęściej umierają polscy mężczyźni. Są wcześniej i bardziej narażeni na czynniki ryzyka, dlatego że kobiety do okresu menopauzy są chronione hormonalnie. Wyrównuje się to już po okresie menopauzy, kiedy kobiety w statystykach zachorowań doganiają mężczyzn. Natomiast przez to, że kobiety przez wiele lat są chronione przed tymi niekorzystnymi czynnikami ryzyka, przekłada się to na ich dłuższe życie - wyjaśnia prof. Grzegorz Dzida z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Zobacz film: "Jakie są objawy raka prostaty?"

- Mężczyźni w Polsce znacznie częściej niż kobiety umierają na choroby układu sercowo-naczyniowego. Główne przyczyny to nadciśnienie tętnicze: niewykryte albo źle leczone, zaburzenia lipidowe, czyli za wysoki cholesterol. Coraz więcej młodych mężczyzn zgłasza się też z podwyższonym poziomem cukru - ze stanem przedcukrzycowym albo z cukrzycą. Borykamy się też z epidemią stłuszczeniowej choroby wątroby, a wszystko wskazuje na to, że to predysponuje do rozwoju cukrzycy, powoduje zaburzenia lipidowe we krwi i jest czynnikiem zwiększającym ryzyko chorób serca i naczyń, czyli zawału serca i udaru mózgu - dodaje specjalista chorób wewnętrznych.

Najbardziej niepokojące są dane wskazujące, że polscy mężczyźni żyją nie tylko krócej od kobiet, ale że umierają znacznie wcześniej niż panowie mieszkający np. na Cyprze, w Irlandii czy w Szwajcarii. "Polska, pod względem oczekiwanej długości trwania życia mężczyzn (72,5 roku), zajmowała dopiero 28. miejsce spośród 35 krajów uwzględnionych w bazach Eurostatu, wyprzedzając jedynie Bułgarię, Litwę, Rumunię, Łotwę, Serbię, Macedonię Północną oraz Węgry" - podaje GUS.

- Mężczyźni na Zachodzie żyją nawet 10-12 lat dłużej niż w Polsce. Najdłużej żyją Skandynawowie, jeśli chodzi o Europę. Wynika m.in. z kultury zdrowotnej, profilaktyki, wczesnego przychodzenia do lekarza, mniejszej liczby nałogów, mniejszej liczby osób palących i ogólnie zdrowszego stylu życia - wyjaśnia dr Michał Sutkowski, lekarz rodzinny.

2. Jakie mogą być pierwsze objawy "męskich schorzeń"?

Drugą grupą najczęstszych schorzeń nękających mężczyzn są nowotwory złośliwe. Z raportu Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że odpowiadają za 25,7 proc. wszystkich zgonów mężczyzn i odpowiednio 23,2 proc. wśród kobiet. Najczęściej Polaków atakuje rak gruczołu krokowego, który odpowiada za 21 proc. wszystkich zachorowań na raka wśród mężczyzn, tuż po nim plasuje się rak płuc.

• Rak prostaty

Lekarze przyznają, że rak prostaty długo może nie dawać żadnych objawów lub dolegliwości mogą być mało charakterystyczne. Co może być sygnałem ostrzegawczym? - Mężczyźni powinni zwrócić uwagę na wszelkie objawy związane z gruczołem krokowym, czyli utrudnienie w oddawaniu moczu, utrudnienie rozpoczęcia mikcji, uczucie niepełnego wypróżnienia pęcherza, cienki strumień moczu. W takich sytuacjach zawsze wskazana jest konsultacja z lekarzem, a wcześniej warto wykonać badanie PSA - wyjaśnia prof. Dzida.

Inne niepokojące sygnały to ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa, krew w nasieniu, utrata apetytu, niewyjaśniona utrata masy ciała, ale te dolegliwości najczęściej dotykają pacjentów w zaawansowanym stadium choroby.

• Rak płuc

Drugim najczęściej występującym u mężczyzn nowotworem jest rak płuc. To on zbiera też w tej grupie najbardziej śmiertelne żniwo. Statystycznie jeden na 14 mężczyzn zachoruje na ten typ raka. Objawy, podobnie jak w większości innych nowotworów, przez długi okres są mało charakterystyczne i mogą wskazywać na wiele innych problemów.

- Pojawia się brak apetytu, niewytłumaczalna utrata masy ciała, stany podgorączkowe. Natomiast typowe objawy z układu oddechowego to przede wszystkim: kaszel bądź zmiana charakteru kaszlu - u palaczy zwykle w kierunku kaszlu męczącego, suchego. Mogą też występować: postępująca duszność, krwioplucie, powtarzające się infekcje układu oddechowego, dlatego że guz rosnący w oskrzelach utrudnia oczyszczanie i wokół niego tworzy się środowisko sprzyjające infekcjom. Może się też pojawić ból w klatce piersiowej, szczególnie jednostronny - tłumaczył w rozmowie z WP abcZdrowie pulmonolog prof. Robert M. Mróz, koordynator Centrum Diagnostyki i Leczenia Raka Płuca US w Białymstoku.

• Rak jelita grubego

W pierwszej trójce najczęstszych nowotworów męskich jest wymieniany również rak jelita grubego. Ryzyko choroby zwiększa zła dieta, siedzący tryb życia i palenie papierosów. Objawy mogą się różnić w zależności od lokalizacji guza.

Pierwsze sygnały wskazujące na rozwój choroby to:

• bóle brzucha,
• zmiana rytmu wypróżnień,
• krew w stolcu,
• osłabienie,
• niedokrwistość bez innych objawów ze strony przewodu pokarmowego,
• utrata masy ciała.

3. Te badania powinni raz w roku wykonywać wszyscy mężczyźni

Lekarze podkreślają, że w przypadku większości schorzeń objawy mogą nie występować, a kiedy się pojawią, najczęściej świadczą o tym, że choroba jest już na zaawansowanym etapie. - Wysoki cholesterol czy wysoki cukier nie bolą. W przypadku wysokiego ciśnienia czasami boli głowa. Wszystkie te zaburzenia po cichu generują powikłania, dlatego tak ważne są badania profilaktyczne - przypomina prof. Dzida.

Podstawa to morfologia i badanie moczu. - Uważam, że przynajmniej raz w roku mężczyźni powinni mieć zmierzone przez fachowca ciśnienie tętnicze. Ewentualnie możemy to zastąpić monitorowaniem domowym, czyli przez tydzień pacjent mierzy sobie rano i wieczorem ciśnienie, a z tych pomiarów po tygodniu wyciąga się średnią arytmetyczną. Jeżeli chodzi o badania laboratoryjne, to według mnie raz w roku mężczyźni powinni wykonać lipidogram, który pozwoli określić poziom cholesterolu LDL, HDL, trójglicerydów, badanie glukozy na czczo, transaktywność enzymów wątrobowych AspAT, AlAT oraz badanie funkcji nerek, czyli poziom kreatyniny i GFR, który określi funkcję kłębuszków nerkowych. To jest takie minimum - wyjaśnia ekspert.

Do tej listy urolog dr Paweł Salwa dodaje badanie z krwi PSA, które jego zdaniem powinien wykonywać raz w roku każdy mężczyzna po 40. Z kolei w przypadku raka jąder najlepszą profilaktyką jest regularne samobadanie raz w miesiącu. - Konsystencja zdrowych jąder jest giętka, jędrna, elastyczna jak kauczuk, a kiedy pojawia się rak - jądro stają się twarde jak kamień. Nie trzeba być lekarzem, żeby to wykryć - wyjaśnia dr n. med. Paweł Salwa, urolog i ekspert da Vinci, ordynator Kliniki Urologii w Szpitalu Medicover w Warszawie.

Dr Michał Sutkowski zaznacza, że przed wykonaniem "corocznego przeglądu" najlepiej skonsultować się z lekarzem rodzinnym. - Wszystko zależy od tego, z jakim pacjentem mamy do czynienia. Jeżeli ktoś ma 25 lat, to w większości przypadków nie musi profilaktycznie robić np. kolonoskopii. Z kolei jeżeli ten chory ma polipowatość, nowotwory jelita grubego w rodzinie czy zespoły genetycznie uwarunkowane, to powinien wykonywać takie badania raz w roku. Przede wszystkim należy się zgłosić do lekarza rodzinnego, który zwróci uwagę na pewne objawy, choroby i rodzinne predyspozycje, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju różnych nowotworów. Do tego namawiamy - podsumowuje lekarz.

Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Źródło: WP.pl

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.