Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (876 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Mangan – właściwości, zastosowanie i rola w organizmie

Avatar placeholder
20.02.2023 09:27
Jednym z objawów niedoboru manganu może być przesuszona skóra na ciele.
Jednym z objawów niedoboru manganu może być przesuszona skóra na ciele. (Adobe stock)

Mangan jest pierwiastkiem chemicznym zaliczanym do metali przejściowych. To minerał śladowy, który choć występuje w organizmie w niewielkiej ilości, jest niezbędny dla poprawnego funkcjonowania ustroju. Gdzie go znaleźć? Jakie ma właściwości?

spis treści

1. Co to jest mangan?

Mangan (Mn) to pierwiastek chemiczny należący do grupy metali przejściowych. Jest po żelazie najbardziej rozpowszechnionym metalem ciężkim. Został odkryty w 1774 roku przez Johana Gottlieba Gahna, który ogrzewał mieszaninę tlenku manganu (IV) z węglem oraz olejem.

Właściwości manganu

Metaliczny mangan jest twardym, kruchym, srebrzystym materiałem o różowym połysku. Wykazuje właściwości paramagnetyczne, co oznacza, że w kontakcie z tlenem z powietrza powoduje samozapłon.

Zobacz film: "Dlaczego układ odpornościowy jest ważny?"

Mangan jest metalem stosunkowo aktywnym chemicznie: reaguje z kwasami nieutleniającymi z wydzieleniem wodoru (w postaci pyłu także z wodą). W postaci litej na działanie czynników atmosferycznych jest bardziej odporny od żelaza.

Zastosowanie manganu

Mangan jest dodatkiem do stali, przyczyniającym się do obniżenia temperatury topnienia i poprawy właściwości mechanicznych. To także ważny mikroelement obecny w organizmie człowieka.

2. Występowanie manganu

Mangan występuje w skorupie ziemskiej w ilości od 850 do 1000 ppm, w formie tlenków, krzemianów i węglanów. Można je znaleźć przede wszystkim w glebie, wodach powierzchniowych oraz morskich. Ważniejsze minerały, które go zawierają, to manganit, braunit, hausmanit, piroluzyt, psylomelan, dialogit, rodonit i bementyt. Jeśli chodzi o otrzymywanie pierwiastka w laboratorium, metaliczny mangan można uzyskać poprzez redukcję piroluzytu glinem w reakcji aluminotermii.

Źródła manganu w pożywieniu

Mangan w jedzeniu w znacznych ilościach znajduje się w produktach zbożowych z pełnego przemiału (zwłaszcza w płatkach owsianych), owocach morza, nasionach roślin strączkowych (to przede wszystkim biała fasola), kaszy gryczanej i ryżu brązowym, orzechach (laskowe, włoskie), warzywach (jarmuż, szpinak, korzeń pietruszki, burak, kalafior) i owocach (morele, ananas, – świeże i suszone). Ponadto mangan zawiera kakao, gorzka czekolada, czarna i zielona herbata.

3. Rola manganu w organizmie człowieka

Mangan jest składnikiem enzymów, wchodzi w skład wielu tkanek, przy czym w największych ilościach znajduje się w trzustce, wątrobie, nerkach i mózgowiu. Jego optymalna ilość wpływa na optymalne funkcjonowanie ustroju.

Zapotrzebowanie na Mn wynosi około 1-15 mg na dobę. Choć w organizmie człowieka pierwiastek występuje w niewielkich ilościach, pełni ważną rolę:

  • bierze udział w tworzeniu kości, wpływa na układ kostny, chroni przed osteoporozą,
  • jest zaangażowany w proces krzepnięcia krwi,
  • zmniejsza stan zapalny w organizmie,
  • wspiera tarczycę w zakresie produkcji tyroksyny, nieaktywnej formy hormonów tarczycy,
  • uczestniczy w prawidłowym procesie trawienia i wchłaniania węglowodanów, białek i tłuszczów, a także przyswajania biotyny (witaminy B7) i witaminy C, wchłanianie żelaza,
  • wpływa na układ nerwowy, prawidłowe funkcjonowanie mózgu,
  • odpowiada za stan skóry,
  • wpływa na sprawność seksualną, poziom libido i płodność,
  • chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, ma działanie antyoksydacyjne.

Warto wiedzieć, że mangan w połączeniu z wapniem przyczynia się do łagodzenia wahań nastrojów u kobiet zmagających się z zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS).

4. Nadmiar i skutki niedoboru manganu

Ponieważ mangan może być dostarczany do organizmu z różnorodnymi, często obecnymi w diecie produktami, jego niedobory występują rzadko. Sprzyjać może im przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, co powoduje zahamowanie wchłaniania manganu.

Objawy niedoboru manganu to:

  • opóźnienia rozwoju fizycznego,
  • zaburzenia laktacji u kobiet karmiących piersią,
  • problemy z koncentracją, drażliwość, gorsze samopoczucie, przewlekłe bądź nawracające, silne zmęczenie, stany depresyjne,
  • zmniejszenie poziomu libido, spadek sprawności seksualnej, problemy z płodnością a nawet niepłodność,
  • szmery w uszach,
  • pogorszenie stanu kośćca, deformacje kości, osteoporoza,
  • nerwobóle, bóle stawów,
  • zaburzenie w koordynacji ruchów,
  • suchość i pękanie skóry, rozdwajania paznokci, nadmierne wypadanie włosów.

Jeśli chodzi o nadmiar manganu, sytuacja jest rzadka. Nie jest też skutkiem nadmiernej podaży produktów spożywczych zawierających Mn, a kontaktu z pyłem lub dymem zawierającym mangan.

Objawem nadmiernej podaży Mn mogą być różne zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego, takie jak drżenie kończyn czy trudności w chodzeniu oraz zaburzenia psychiczne oraz funkcjonowania wątroby i tarczycy.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze