Biotyna - działanie, niedobór, nadmiar, wpływ na zdrowie

Biotyna należy do witamin z grupy B i jest znana przede wszystkim ze swojego korzystnego działania na urodę. Jednak wspieranie wzrostu zdrowych włosów i paznokci to nie wszystkie jej właściwości. Biotyna wykazuje istotne działanie na organizm i posiada wiele zalet. Dlaczego jej suplementacja jest ważna i jak się za to zabrać? Czy można dostarczyć biotynę z pożywienia?

1. Czym jest biotyna?

Biotyna, inaczej witamina H lub witamina B7, to organiczny związek chemiczny należący do witamin z grupy B. W naturalnych warunkach ma postać białego krystalicznego proszku lub bezbarwnych kryształów. Jej wzór to C10H16N2O3S. Jest koenzymem wielu różnych złożonych procesów, czyli konkretne enzymy nie mają możliwości właściwie katalizować reakcji, jeśli w otoczeniu nie znajdzie się biotyna.

Jest ponadto związkiem rozpuszczalnym w wodzie i odpornym na działanie wysokich czy niskich temperatur. Nie ulega uszkodzeniu także pod wpływem zmian pH. Dzięki temu nie traci swoich właściwości na żadnym etapie produkcji, a jej działanie w organizmie jest bardzo szerokie.

Zobacz film: "Witamina dla włosów. Stymuluje porost, opóźnia siwienie"

Biotyna jest organicznym kwasem, syntetyzowanym przez bakterie znajdujące się w jelitach. Dodatkowo zawiera w sobie związki siarki. Dostępna jest w postaci suplementów diety w formie kapsułek lub tabletek. Biotynę można znaleźć także w niektórych produktach spożywczych.

2. Właściwości biotyny

Biotyna znana jest ze swojego pozytywnego wpływu na skórę, włosy i paznokcie, ale to nie jedyne jej właściwości. Przede wszystkim jest ona niezbędna dla prawidłowej przemiany materii. Metabolizuje cukry, aminokwasy, a do tego pomaga obniżać poziom glukozy we krwi.

Bierze także udział w procesie tworzenia protrombiny - białka odpowiedzialnego za krzepnięcie krwi. Pomaga tworzyć także kwasy tłuszczowe oraz wspiera proces glukoneogenezy.

Witamina B7 wspiera także pracę tarczycy. Wspomaga jej prawidłowe działanie i pomaga regulować wydzielanie hormonów. Dzięki temu, że bierze udział w metabolizowaniu cukrów, korzystnie oddziałuje także na układ nerwowy, poprawia samopoczucie oraz reguluje wrażliwość na bodźce i odczuwanie bólu.

Obecnie trwają badania, które mają na celu potwierdzenie wpływu biotyny na skuteczność leczenia stwardnienia rozsianego (SM). Badania przeprowadzone przez naukowców i opublikowane na łamach czasopisma Medscape daje duże nadzieje - u pacjentów, którym podawano duże dawki biotyny, znacznie zmniejszył się poziom niepełnosprawności. Badania jednak ciągle są w trakcie, dlatego jeszcze nie można mówić o oficjalnym wpływie biotyny na leczenie SM.

2.1. Biotyna dla skóry, włosów i paznokci

Najbardziej upowszechnione właściwości biotyny to jej wpływ na urodę. Rzeczywiście, witamina H jest doskonałym budulcem, dzięki czemu wspiera regenerację zniszczonych włosów i osłabionych paznokci. Sprawia, że płytka staje się grubsza, bardziej elastyczna i mniej odporna na uszkodzenia czy kruszenie.

Wpływa także na stan skóry głowy, dzięki czemu wspiera cebulki włosowe i sprawia, że nowe włosy rosną mocne, zdrowe i są bardziej odporne na działanie czynników zewnętrznych. Dodatkowo opóźnia proces siwienia i zapobiega wypadaniu włosów. Hamuje tworzenie zakoli i wykazuje pozytywne działanie na stan cery.

Dzięki zawartości związków siarki w swoim składzie, biotyna uczestniczy w produkcji keratyny, który jest naturalnym budulcem włosów i paznokci.

3. Najlepsze źródła biotyny

Biotyna jest obecna w wielu produktach spożywczych, zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Zbilansowana dieta chroni przed wystąpieniem niedoborów.

Najlepsze źródła witaminy B7 to:

• gotowane żółtka jaj
• mąka sojowa, ryżowa i pełnoziarnista
• orzechy ziemne oraz włoskie
• migdały
• drożdże
• banany
• arbuzy
• grejpfruty
• winogrona
• brzoskwinie
• melony
• grzyby
• chudy ser
• szynka
• pomidory
• marchew
• otręby
• brązowy ryż
• szpinak
• wątroba
• łosoś
• sardynki

Jeśli nasza dieta jest uboga w powyższe składniki, warto sięgać po suplementy zawierające witaminę H. Bardzo ważne jest łączenie jej z innymi witaminami z grupy B, a także takimi składnikami, jak magnez czy mangan.

3.1. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę H

Nie ma szczególnie restrykcyjnych zaleceń, jeśli chodzi o dzienne spożycie biotyny. Przyjmuje się, że dobowa dawka dla dorosłego człowieka wynosi około 30-100 mikrogramów. W przypadku osób ze stwierdzonym niedoborem stosuje się większą dawkę - nawet 1mg biotyny w ciągu dnia.

Nie stwierdzono do tej pory żadnych toksycznych właściwości witaminy B7, a więc jej nadmiar w organizmie nie powinien nam zaszkodzić.

3.2. Biotyna w ciąży i okresie karmienia

Suplementy z biotyną często zawierają w sobie zbyt duże ilości tego składnika, przekraczające dzienną dobową dawkę dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, dlatego nie zaleca się im stosowania tego typu preparatów. Zdrowa dieta młodej mamy uzupełnia zapotrzebowanie na witaminę H, więc nie ma potrzeby dodatkowej suplementacji.

Ponadto biotyna może wnikać do kobiecego mleka, wobec czego może ona także wchłaniać się do organizmu dziecka w zbyt dużych ilościach.

4. Niedobór biotyny

Niedobór biotyny nie jest łatwy do osiągnięcia, jeśli prowadzimy zdrową, zbilansowaną dietę. Może jednak do niego dojść, szczególnie w sytuacji, kiedy spożywamy duże ilości alkoholu lub surowych żółtek. W nich znajduje się awidyna, czyli glikoproteina, która łączy się z biotyną i hamuje jej wchłanianie. W przypadku żółtek ugotowanych takiego problemu nie ma.

Jeśli dojdzie do niedoboru biotyny, mogą pojawić się takie objawy, jak:

• stany zapalne skóry
• zmiany łojotokowe
• łuszczyca
• atopia
• egzemy
• liszaj płaski
• zapalenie spojówek
• nadmierne wypadanie włosów
• przedwczesne siwienie
• osłabienie paznokci
• senność
• stany depresyjne
• brak apetytu
• dolegliwości żołądkowe
• zmiany nastroju
• podwyższony poziom cholesterolu
• niedokrwistość
• rumień
• bóle mięśni
• wypadanie brwi lub rzęs

Niedobór biotyny może wynikać także z niektórych chorób i przeprowadzanych zabiegów, w tym:

• odporności na insulinę
• stosowania antybiotyków
• stosowania leków przeciwdrgawkowych
• nadużywania hormonów sterydowych
• stosowania żywienia jelitowego
• przyjmowania dializ
• choroby alkoholowej
• choroy Leinera
• zespołu złego wchłaniania
• zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (u niemowląt)

Niedobór biotyny leczy się poprzez wyeliminowanie przyczyny, wzbogacenie diety i stosowanie suplementów.

5. Czy biotynę można przedawkować?

Przedawkowanie biotyny jest bardzo trudne, ponieważ witamina ta rozpuszcza się w wodzie, a więc jej nadmiar jest łatwo usuwany z organizmu. Wydalana jest głównie z moczem. Nie oznacza to, że przedawkowanie jest niemożliwe. Jeśli do niego dojdzie, mogą pojawić się nasilone dolegliwości żołądkowe, mdłości, biegunki, wymioty lub wahania nastroju.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.