Neutrocyty (neutrofile) - funkcje, badania, interpretacja wyników, neutropenia i neutrofilia
Neutrocyty (neutrofile) to jedne z najważniejszych komórek organizmu. Każdego dnia stoją na straży odporności, chroniąc nas przed drobnoustrojami i patogenami. Zarówno podwyższone neutrofile, jak i neutrocyty poniżej normy wpływają negatywnie na funkcjonowanie organizmu i stan ten jest wskazaniem do wizyty lekarskiej. Co to neutrofile? Co to jest neut? Jak podwyższyć neutrofile?
1. Co to są neutrocyty (neutrofile)?
Co to neutrocyty? Co to są neutrofile? Neutrocyty (neutrofile, NEU, NEUT) to obojętnochłonne granulocyty, które przypominaja niewielkie kulki o średnicy nieprzekraczającej 15 mikrometrów. Stanowią jedną z najważniejszych części układu odpornościowego.
Prawidłowa ilość neutrocytów we krwi (neutrofile w normie) informuje o właściwym funkcjonowaniu układu immunologicznego. Za niskie neutrofile i neutrofile podwyższone wymagają wykonania dodatkowych badań w celu dokładnego sprawdzenia stanu zdrowia.
2. Budowa neutrocytów
Neutrocyty NEU pochodzą od komórek macierzystych szpiku, przypominają niewielkie kule o średnicy 12-15 mikrometrów. W środku znajduje się jądro segmentowane złożone z 2-5 elementów (tzw. neutrofile segmentowane). Istnieje również wewnątrzkomórkowa ziarnistość neutrofilii, która odpowiada za rozwój komórki:
- ziarnistości pierwotne - stanowią około 20%, zajmują się gromadzeniem białek,
- ziarnistości wtórne - ok. 80-90% wszystkich ziarnistości, zawierają lizozym i fosfatazę,
- ziarnistości trzeciorzędowe - inaczej ziarnistości żelatynowe, posiadają enzym żelatynaza.
3. Neutrocyty - jaką pełnią rolę w organizmie?
Neutrofile potrafią w bardzo krótkim czasie reagować na obecność szkodliwych cząsteczek. Wyposażone są w specjalnie receptory, które blokują działanie patogenów, dodatkowo mogą używać bakteriostatycznych i bakteriobójczych białek, a także produkować rodniki.
Funkcje obronne neutrocytów realizowane są poprzez dwa odrębne procesy. Są to:
- proces preaktywacji, w wyniku którego tworzą się cytokiny, których zadaniem jest alarmowanie o zbliżającym się zagrożeniu,
- proces fagocytozy, który opiera się na unieszkodliwianiu szkodliwych patogenów i drobnoustrojów, działa z lizosomem - enzymem, który pomaga niszczyć bakterie.
Neutrocyty zapobiegają infekcjom za sprawą blokowania, wyłączania, trawienia lub obrony przed cząsteczkami chorobotwórczymi. Stale poszukują źródła infekcji i reagują najszybciej, jak jest to możliwe.
Ich główne zadanie to regulacja układu odpornościowego oraz stanów zapalnych. Neutrofile są produkowane w szpiku kostnym, a w przypadku infekcji dojrzałe komórki przenoszą się do konkretnego miejsca w ciele.
Organizm rozpoczyna również produkcję niedojrzałej formy granulocytów - neutrofili pałeczkowatych, pojawiają się one w trakcie aktywnej choroby lub stanu zapalnego (tzw. reaktywność neutrofilii).
4. Kiedy sprawdzić poziom nautrocytów?
Badanie ilości neutrocytów wliczone jest w standardową analizę krwi (morfologia NEUT) i wykonywane jest rutynowo raz na jakiś czas, w ramach badań profilaktycznych. Podstawą do wystawienia skierowania na badanie może być więc każda niepokojąca dolegliwość, z którą zgłaszamy się do lekarza.
Cały proces opiera się na pobraniu krwi z żyły łokciowej. Na wyniki badań czeka się zwykle jeden dzień roboczy lub do kolejnej wizyty u lekarza, jeśli nasza placówka nie oferuje wyników online.
Na druku z wynikami neutrofile we krwi są ukryte pod symbolem NEU lub NEUT, a każda nieprawidłowość jest oznaczona symbolem strzałki w dół i w górę lub ewentualnie symbolami L lub H, które kolejno oznaczają neutrofile poniżej normy (neutrocyty obniżone) oraz neutrofile powyżej normy (neutrocyty podwyższone).
5. Neutrocyty - norma
Prawidłowa liczba neutrocytów w badaniu krwi NEUT (morfologii neutrofilii) wynosi 1800-8000/µl. Czasami ich stężenie jest oznaczane procentowo (morfologia NEU% lub NEUT%) - wówczas granulocyty powinny stanowić ok. 60-70% wszystkich białych krwinek.
Warto mieć jednak na uwadze, że każde laboratorium może mieć nieco inny zakres norm NEUT dla badania krwi na neutrofile. Wyniki NEUT powinny mieścić się w prawidłowym zakresie, za niskie neutrocyty (poniżej 2500) określane są mianem neutropenii, choć obniżone neutrofile do poziomu poniżej 1000 są najpoważniejsze.
Natomiast neutrocyty powyżej normy (za wysokie neutrofile) wskazują na rozwijanie się stanu chorobowego i noszą nazwę neutrofilii.
5.1. Podwyższony poziom neutrocytów
Nie każda nieprawidłowość oznacza poważną chorobę. W większości przypadków, parametry krwi odstają od normy na skutek chwilowych zmian w naszym codziennym życiu - wpływ na wyniki badań może mieć stres, zmiana diety czy nawet stopień wysiłku fizycznego.
Jeśli jednak poziom NEUT wykracza poza normę warto skonsultować wyniki z lekarzem. Wysokie neutrofile (podwyższone neutrocyty) mogą mieć związek z przewlekłym stresem lub być objawem ciąży (podwyższone neutrocyty w ciąży to fizjologiczne zjawisko). Zdarza się dodatkowo, że podwyższone neutrofile są skutkiem przejedzenia.
Wysokie neutrocyty mogą być związane także z poważniejszymi problemami ze zdrowiem - zakażeniami bakteryjnymi i chorobami hematologicznymi, takimi jak:
- białaczka neutrofilowa lub szpikowa (neutrofile nowotwór),
- chłoniak,
- urazy i poparzenia,
- zawał serca,
- martwica określonych narządów,
- stwardnienie rozsiane,
- reumatoidalne zapalenie stawów.
Warto mieć jednak na uwadze, że podwyższone NEUT (za wysokie neutrocyty) nie są jednoznaczną diagnozą, ale wymagają wykonania dodatkowych badań, które potwierdzą lub wykluczą ewentualne przyczyny.
To właśnie z tego względu ważne jest konsultowanie rezultatów analizy krwi z internistą lub pediatrą w przypadku podwyższonych neutrofilii u dziecka.
6. Zbyt niski poziom neurocytów
Niski poziom neutrofilii nosi nazwę neutropenii, stan obniżonego NEU zwykle nie jest związany z poważnym schorzeniem, ale może spowodować groźne powikłania.
Najczęściej za mało neutrocytów wywołuje objawy przypominające infekcję lub przeziębienie. Pojawiają się bóle mięśni i stawów, a także podwyższona temperatura.
Za niskie NEUT (za niskie neutrofile) mogą pojawić się na skutek długotrwałej infekcji, przyjmowania chemioterapii lub stosowania sterydów.
Za mało neutrofilii (niedobór neutrocytów) to także charakterystyczny objaw zatrucia metalami ciężkimi, niedoborem folianów i witaminy B12.
Skrajnie obniżone NEUT, obniżony poziom neutrocytów poniżej 500/µl nazywany jest agranulocytozą. To bardzo niebezpieczny stan, który może doprowadzić do tzw. wstrząsu septycznego.
Taka osoba jest bardziej narażona na działanie drobnoustrojów, dlatego ważna jest szybka reakcja i hospitalizacja chorego, aż do ustabilizowania jego stanu.
Każdorazowo niedobór neutrofili należy skonsultować z lekarzem, zarówno neutrocyty poniżej normy u dorosłego, jak i obniżone neutrocyty u dziecka (niskie neutrofile u dziecka). Podobnie jest w przypadku następujących zależności:
- podwyższone limfocyty obniżone neutrofile (niskie neutrofile wysokie limfocyty),
- podwyższone limfocyty obniżone neutrofile u dziecka (wysokie limfocyty neutrocyty poniżej normy u dziecka).
7. Wysoki lub niski poziom neutrocytów - leczenie
Za niskie neutrocyty (NEUT poniżej normy) oraz stan, gdy w organizmie jest za dużo neutrocytów to wskazanie do poszerzonej diagnostyki, a w niektórych przypadkach również leczenia.
Postępowanie zazwyczaj opiera się na leczeniu choroby podstawowej, choć zdarza się, że w skrajnej neutropenii konieczne jest podanie czynnika stymulującego tworzenie granulocytów lub przeszczep komórek macierzystych szpiku.
Jak podnieść neutrofile? Zaleca się spożywanie pokarmów bogatych w witaminy B9 lub B12. W codziennej diecie powinny znaleźć się jaja, mięso, ryby, nabiał, pieczywo, szparagi, brokuły, wątróbka wołowa, owoce cytrusowe, fasola oraz orzechy.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.