Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Izabela Lenartowicz

Martwica – rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie, profilaktyka

 Paula Komendarczuk
07.02.2023 15:52
Martwica jest niebezpieczną chorobą powodującą nieodwracalne skutki w organizmie.
Martwica jest niebezpieczną chorobą powodującą nieodwracalne skutki w organizmie. (Adobe Stock)

Martwica funkcjonuje również pod nazwą zgorzel albo nekroza tkanek. Jest to choroba, która wymaga natychmiastowej interwencji medycznej, w ostrej fazie może spowodować wstrząs, niewydolność narządów, a nawet doprowadzić do zgonu. Co to jest martwica? Co warto wiedzieć o martwicy tkanek?

spis treści

1. Co to jest martwica?

Martwica (nekroza, zgorzel) to stan obumarcia narządów lub tkanek, który powoduje nieodwracalne skutki w organizmie człowieka. Tkanka martwa jest sucha i ma czarny kolor, uniemożliwia powstanie w tym miejscu nowych, zdrowych komórek.

Martwica rany grozi wystąpieniem infekcji i stanu zapalnego, który stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Nekroza może dotyczyć różnych miejsc na ciele, istnieje np. martwica skóry, martwica palca, martwica stóp, martwica nóg czy martwica paznokcia.

2. Jak powstaje martwica?

Martwica powstaje w wyniku niewystarczającego przepływu krwi, tlenu i składników odżywczych do danego miejsca. Przyczyny martwicy to uraz chemiczny lub mechaniczny (np. zmiażdżenie, długotrwały ucisk).

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Zgorzel może być spowodowana również zakażeniem drobnoustrojami, zwykle beztlenowymi bakteriami z rodziny Clostridium, które są odpowiedzialne za proces gnicia tkanek (wówczas rozpoznawana jest zgorzel).

Czynniki, które mogą wywołać obumieranie tkanek to również niedokrwienie, niedotlenienie, toksyny, wirusy i promieniowanie. Możliwa jest również martwica po oparzeniu i po odmrożeniu, a nawet martwica po stłuczeniu.

Nekroza może dotyczyć zarówno narządów, jak i tkanek. Istnieje martwica nogi, martwica ust na skutek np. wypełnienia kwasem hialuronowym, martwica stopy, martwica opuszka palca (inaczej obumieranie palca), martwica płuca, martwica żołądka czy martwica prącia.

3. Rodzaje martwicy

3.1. Martwica skrzepowa

Nekroza skrzepowa to najczęściej występujący typ martwicy, który jest wynikiem niedokrwienia tkanek i zawału narządu litego oprócz mózgu.

Na skutek braku wystarczającej ilości krwi dochodzi do obumarcia komórek niewydzielniczych. W efekcie tkanki organu podlegają procesowi kondensacji, ich objętość się zmniejsza, a fragment narządu objęty nekrozą przestaje funkcjonować.

3.2. Martwica rozpływna

W przebiegu martwicy rozpływnej dochodzi do przekształcenia tkanki martwiczej w gęstą masę na skutek enzymatycznego trawienia komórek. Ten rodzaj nekrozy dotyczy ośrodkowego układu nerwowego i występuje na skutek niedotlenienia, ale również innych czynników.

Wśród przyczyn wymienia się wirusowe zapalenia wątroby, które poprzedza obecność wrzodu w żołądku lub dwunastnicy, a także miejscowe zakażenia grzybicze i bakteryjne.

Martwa tkanka zostaje ostatecznie usunięcia z organizmu przez fagocyty lub miesza się z ogromną ilością neutrofilii i przybiera postać żółtej mazi (ropy). Rana z martwicą przebiega ze zwiększonym wydzielaniem, a położona w dnie rany nekroza jest płynna.

3.3. Martwica serowata

Martwica serowata może pojawić się w przebiegu kiły, gruźlicy, ziarnicy złośliwej i niektórych nowotworów. Obejmuje tkanki bogate w komórki bez względu na ich stopień unaczynienia.

Nekroza przybiera postać białych, kruchych mas, które przypominają twaróg. Składa się z rozpuszczonych komórek lub ich fragmentów o nierównomiernej strukturze. Martwica serowata prowadzi do całkowitego zniszczenia tkanki.

3.4. Martwica enzymatyczna

Martwica enzymatyczna tkanki tłuszczowej diagnozowana jest najczęściej w przypadku ostrego zapalenia trzustki i lokalizuje się w tkance tłuszczowej dookoła narządu.

Przyczyną nekrozy są enzymy trzustkowe, które wydostają się na zewnątrz, trawią miąższ narządu oraz tkankę okalającą. Martwica enzymatyczna niekiedy powoduje wystąpienie nacieków zapalnych i wylewów krwi.

Jej charakterystycznym objawem jest obecność kredowobiałych obszarów na skutek procesu zmydlania tłuszczów, czyli połączenia kwasów tłuszczowych z wapniem.

3.5. Zgorzel (gangrena)

Zgorzel to martwica z aktywnym procesem gnilnym (gangrena), powstaje na skutek zakażenia bakteriami Clostridium. W tym przypadku wyróżnia się zgorzel suchą i wilgotną.

Martwica sucha sprawia, że niedokrwiona tkanka staje się wysuszona i zmumifikowana. Początkowo jest blada, a następnie czarnieje ze względu na obecność siarczków żelaza.

Ta martwica rany często diagnozowana jest u osób chorych na cukrzycę (tzw. stopa cukrzycowa), pozostałe przyczyny to miażdżyca tętnic i mikroangiopatia.

Martwica wilgotna rozwija się w tkankach, które są ciepłe i wilgotne, a także mają kontakt z otoczeniem zewnętrznym (martwica naskórka, płuc czy jelit, a także zgorzel miazgi zębowej).

Istnieje również zgorzel gazowa, która obejmuje brudne rany szarpane, jest wynikiem bakterii wytwarzających gaz (Clostridium perfringens, oedematiens oraz oedematis maligni).

Zgorzel występuje w trzech rodzajach: suchym, mokrym i gazowym
Zgorzel występuje w trzech rodzajach: suchym, mokrym i gazowym

3.6. Martwica włóknikowata

Martwica włóknikowata powstaje na skutek reakcji immunologicznych, które prowadzą do zjawiska, kiedy kompleksy antygen-przeciwciało gromadzą się w ścianie naczyń tętniczych.

W efekcie powstaje fibrynoid, czyli jasnoróżowa struktura składająca się z fibryny, pochodzącej z naczyń krwionośnych, oraz kompleksów immunologicznych. Nekroza diagnozowana jest na przykład w przebiegu wieloguzkowego zapalenia tętnic.

4. Objawy martwicy

Martwica objawia się oczywiście zmianami skórnymi, ale w jej przebiegu może pojawić się także obrzęk, ból i świąd skóry. W ostatnim stadium bardzo często dochodzi do zaniku czucia w obrębie uszkodzonego miejsca. Pozostałe objawy, które mogą wystąpić w przypadku nekrozy to podwyższona temperatura ciała, pieczenie i sączenie się powstałych ran.

5. Leczenie martwicy

Diagnostyka martwicy nie jest trudna, ponieważ nekroza wywołuje charakterystyczne objawy, które trudno pomylić z innym schorzeniem. Pacjenci bywają jednak kierowani na dodatkowe badania, na przykład analizę bakterii, które doprowadziły do wystąpienia martwicy wilgotnej lub gazowej.

Wyniki są niezwykle pomocne w doborze odpowiedniego antybiotyku. Leczenie nekrozy jest zależne przede wszystkim od stanu pacjenta i stopnia zaawansowania zakażenia.

Konieczne jest przeprowadzenie procesu usuwania martwicy z rany i jej brzegów. Niekiedy niezbędne jest wykonanie operacji w celu dokładnego oczyszczenia rany z martwicy i martwej skóry.

Istotne jest również wdrożenie leków, które zmniejszają stan zapalny, ograniczają rozwój bakterii i wspomagają gojenie tkanek. Możliwe jest też zastosowanie maści na martwicę skóry, która oczyszcza ranę, a także założenie specjalistycznego opatrunku na martwicę.

6. Martwica - profilaktyka

Profilaktyka martwicy opiera się przede wszystkim na unikaniu czynników, które mogą przyczynić się do wystąpienia nekrozy, czyli bardzo niskiej i wysokiej temperatury, długotrwałego ucisku czy promieniowania.

Warto również regularnie wykonywać badania profilaktyczne i zwracać uwagę na stężenie cholesterolu we krwi, by mieć pewność, że nie jesteśmy narażeni na zmniejszenie przepływu w naczyniach. Wszystkie rany na ciele należy odpowiednio zabezpieczać, a w przypadku utrudnionego gojenia natychmiast skonsultować się z lekarzem.

7. Ryzyko martwicy

Zwiększone ryzyko zachorowania na martwicę występuje w przebiegu niektórych chorób. Większe prawdopodobieństwo nekrozy zauważa się u osób chorych na miażdżycę, cukrzycę, ale także przy zaburzeniach układu krwionośnego. Większą ostrożność powinny również zachować osoby starsze, otyłe, o osłabionej odporności czy z wysokim poziomem cholesterolu.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze