Objawy niedoboru potasu
Objawy niedoboru potasu są ściśle związane z zaburzeniami eletrolitowymi o nazwie hipokaliemia. Zbyt niskie stężenie potasu w organizmie może objawiać się zmęczeniem, ospałością, drżeniem mięśni, obrzękami, czy drażliwością. Niedobory pierwiastka mogą być spowodowane chorobą, prowadzeniem niezdrowego trybu życia lub przyjmowania niektórych środków farmaceutycznych.
1. Charakterystyka potasu i jego prawidłowe stężenie
Potas to pierwiastek chemiczny, który pełni wiele ważnych funkcji w organizmie. Usprawnia on funkcjonowanie układu nerwowego, a także pełni istotną rolę w metabolizowaniu węglowodanów oraz protein. Wraz z jonami sodu oraz chloru, potas pełni istotną rolę w nawadnianiu organizmu. Pozwala także utrzymać równowagę kwasowo – zasadową.
Potas nie występuje w przyrodzie w stanie wolnym. Jest niezwykle podatny na działanie niektórych czynników zewnętrznych. Połączenie potasu i wody tworzy wodorotlenek potasu, nieorganiczny związek chemiczny z grupy wodorotlenków. Długotrwała ekspozycja na wodorotlenek potasu może skutkować u człowieka bólem, łzawieniem oraz swędzeniem oczu, a także kaszlem, uczuciem duszności, uczuciem pieczenia w gardle.
Prawidłowe stężenie potasu we krwi wynosi 3,5 - 5,.5 mmol/l. Zaburzenia elektrolitowe związane z niedoborami potasu w organizmie określane są mianem hipokaliemii. Występują one u pacjentów, u których stężenie potasu jest mniejsze niż 3,5 milimola. Umiarkowana hipokaliemia występuje wówczas, gdy poziom potasu wynosi od 2,5 mmol do 3,00 mmol/l. Ciężka hipokaliemia oznacza, że stężenie potasu jest niższe niż 2,5 mmol/l.
2. Rola potasu w organizmie
Potas bierze udział w wielu procesach zachodzących w organizmie. Pozwala on utrzymać równowagę kwasowo-zasadową, bierze udział w metabolizowaniu węglowodanów oraz protein. Tuż obok magnezu, wapnia oraz sodu, potas zaliczany jest do głównych elektrolitów komórkowych w ludzkim ciele. Jego zadaniem jest regulowanie gospodarki wodnej.
Odpowiednie stężenie tego pierwiastka wpływa pozytywnie na pracę mózgu, układu nerwowego, a także układu sercowo-naczyniowego. Związek ten poprawia koncentrację i zdolność myślenia. Jego rolą jest również kontrolowanie pracy nerek.
U osoby borykającej się z niedoborem potasu może dojść do rozregulowania procesów życiowych. Nieodpowiedni poziom tego pierwiastka może przyczynić się do problemów z układem mięśniowym. Od stężenia potasu w ludzkim ciele zależą bowiem zasoby glikogenu.
3. Objawy niedoboru potasu
Objawy niedoboru potasu mogą obejmować:
- problemy skórne (pacjenci uskarżają się zazwyczaj na trądzik, krostki, pogorszenie się stanu cery oraz wysuszenie skóry),
- zmęczenie i osłabienie,
- ból, drżenie oraz sztywność mięśni,
- wyraźne zagęszczenie moczu,
- obrzęki na ciele (opuchnięcia kończyn),
- drętwienie kończyn,
- bolesne miesiączkowanie,
- nadciśnienie tętnicze,
- zaburzenia pracy serca,
- obniżony nastrój,
- ospałość,
- drażliwość,
- niepokój,
- nadpobudliwość,
- wypadanie włosów,
- łamliwość paznokci,
- uczucie mrowienia w dłoniach i stopach,
- zaparcia.
4. Przyczyny niedoboru potasu
Przyczyn niedoboru potasu może być wiele. Problem ten może być związany z prowadzeniem niezdrowego trybu życia lub stosowania ubogiej w składniki odżywcze oraz mikroelementy diety. Niedobór potasu może wynikać również z problemów zdrowotnych, takich jak schorzenia natury gastrycznej (długotrwałej biegunki). Może być także spowodowany uprawianiem sportów wyczynowych, restrykcyjną dietą, długotrwałym stresem, traumą lub problemami psychologicznymi.
Niedobór potasu we krwi, czyli hipokaliemia może wynikać także z faktu, że dana osoba wydala zbyt duże ilości tego pierwiastka w trakcie wymiotowania. Sytuacja ta jest dosyć częsta u kobiet ciężarnych. Problem niedoboru potasu jest bardzo popularny wśród pacjentów zażywających niektóre środki farmaceutyczne (preparaty z kortyzolem, tetracykliną).
Ustalenie, czy pacjent boryka się z niedoborem potasu bez wykonania określonych badań jest wręcz niemożliwe. Badanie na stężenie potasu we krwi warto wykonać wtedy, kiedy odczuwamy osłabienie, drażliwość, ospałość, ból i drżenie mięśni, a także zaburzenia pracy serca. Potas w normie oznacza, że wynik zawiera się w przedziale 3,5–5,5 mmol/l.
5. W których produktach występuje potas?
Potas jest pierwiastkiem, który występuje w wielu produktach żywnościowych. Możemy znaleźć go między innymi w awokado, brokułach, fasoli, grochu, pomidorach, bananach, ziemniakach, batatach, dyni, śliwkach, morelach (w szczególności w suszonych), kiwi, owocach cytrusowych, grejpfrutach, orzechach włoskich, pistacjach, soi, soczewicy, nasionach słonecznika, maku, czy kakao.
| produkt | mg/100 g | produkt | mg/100 g |
|---|---|---|---|
| mleko | 138 | kasza gryczana | 443 |
| ser twarogowy | 96 | ryż brązowy | 260 |
| polędwica wołowa | 382 | fasola biała | 1188 |
| pierś z kurczaka | 385 | ziemniaki | 443 |
| suszone morele | 1666 | figi | 938 |
| banany | 395 | awokado | 600 |
| seler | 320 | grejpfrut | 277 |
| pomidory | 282 | kiwi | 290 |
6. Zapotrzebowanie na potas
Zapotrzebowanie na potas u niemowląt, które nie skończyły jeszcze 6 miesięcy wynosi 400 mg/dobę.
U dzieci:
- od 6 do 12 miesiąca zapotrzebowanie na potas wynosi 700 mg/dobę,
- między 1, a 3 rokiem życia 2400 mg/dzień,
- między 4, a 6 rokiem życia zapotrzebowanie na potas wynosi 3100 mg/dzień,
- u dzieci w wieku 7-9 lat- 3700 mg/dzień,
- u dzieci w wieku 10-12 lat- 4100 mg/dzień,
- u młodzieży między 13, a 18 rokiem życia zapotrzebowanie na potas wynosi 4700 mg/dzień.
Osoby dorosłe, zarówno kobiety, jak i mężczyźni, powinni przyjmować 4700 mg potasu w ciągu doby. Kobiety w okresie laktacji potrzebują 5100 mg potasu na dobę.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
