Prądy TENS – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania
Prądy TENS są jedną z metod elektroterapii, stosowaną do niefarmakologicznego leczenia dolegliwości bólowych. W tej metodzie wykorzystuje się prąd elektryczny o niskim napięciu. Na czym dokładnie polega terapia prądami TENS? Czy ma jakieś skutki uboczne?
1. Czym są prądy TENS?
Prądy TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) to potoczne określenie przezskórnej elektrycznej stymulacji nerwów. Jest to jedna z form elektroterapii, którą wykorzystuje się w celu łagodzenia różnego rodzaju bólu, zarówno ostrego, jak i przewlekłego.
Zabiegi TENS często stosowane są jako uzupełnienie leczenia manualnego. Czasem są także jedyną formą terapii. Obecnie wykonywane są w większości gabinetów do fizjoterapii.
Jedną z największych zalet prądów TENS jest ich mała inwazyjność, stosunkowo duże bezpieczeństwo oraz małe ryzyko skutków ubocznych. Ponadto prądy TENS nie wchodzą w interakcję z lekami oraz wspierają hartowanie organizmu.
2. Na co pomagają prądy TENS?
Zabiegi z wykorzystaniem prądu TENS mogą być pomocne w leczeniu bólu spowodowanego przez wiele schorzeń i stanów. Przezskórna stymulacja elektryczna bywa stosowana, chociażby w łagodzeniu bólu porodowego, masowaniu i wzmacnianiu mięśni, czy w rehabilitacji po różnych urazach.
Najczęściej jednak zabiegi TENS stosowane są w następujących przypadkach:
- bóle pleców, bóle kręgosłupa,
- bóle mięśni i stawów,
- artretyzm, bóle reumatyczne, choroba zwyrodnieniowa stawów,
- bóle po operacjach, złamaniach,
- urazy sportowe,
- ból karku, kręcz szyi,
- bóle menstruacyjne,
- bóle fantomowe,
- przewlekłe bóle miednicy,
- nerwobóle.
3. Jak przebiega zabieg z użyciem prądów TENS?
Elektrostymulacja mięśni za pomocą prądów TENS odbywa się przy użyciu specjalnych urządzeń, które wykorzystują prądy elektryczne o niskim napięciu.
Na określone miejsca na ciele pacjenta przytwierdza się specjalne elektrody. Po włączeniu urządzenie wysyła przez skórę małe impulsy elektryczne.
Dla powodzenia i bezpieczeństwa zabiegu bardzo ważne jest odpowiednie dobranie dawki prądu oraz właściwe ułożenie elektrod.
Prądy TENS, poprzez stymulację grubych i średniogrubych włókien nerwowych, blokują sygnały bólowe (zakłócenie transmisji wrażeń bólowych). Zabieg TENS powoduje także uwalnianie endorfin, czyli naturalnych substancji przeciwbólowych, które produkowane są przez organizm.
Ile trwa zabieg z użyciem prądów TENS?
Intensywność, częstotliwość trwania impulsów oraz czas pojedynczej sesji zależy od stanu zdrowia i dolegliwości pacjenta. Najczęściej jednak zabieg TENS trwa 30-90 minut.
4. Prądy TENS – przeciwwskazania
Choć zabiegi TENS uznawane są za stosunkowo bezpieczne, to jednak nie każdy może z nich korzystać. Przeciwwskazanie do prądów TENS stanowi:
- stymulator, implant elektroniczny, rozrusznik serca,
- choroba nowotworowa,
- zaburzenia psychiczne,
- padaczka,
- stany chorobowe z wysoką gorączką,
- zakrzepica żył głębokich, zaburzenia krwawienia,
- alergia na materiał, z którego wykonana jest elektroda,
- ciąża.
Prądów TENS nie powinno się stosować także w bezpośrednim sąsiedztwie zmian nowotworowych, na uszkodzonej skórze (m.in. rany, krwiaki, obrzęki, zadrapania), w okolicach głowy i szyi oraz oczu.
5. Prądy TENS – skutki uboczne
Pomimo licznych zalet przezskórnej stymulacji elektrycznej, należy mieć na uwadze, że zabiegi mogą powodować pewne skutki uboczne. W przypadku zbyt dużego natężenia prądu może pojawić się podrażnienie, zaczerwienienie, a w skrajnych przypadkach oparzenie.
U pacjentów z alergią na materiały wykorzystane w elektrodach, żelach, czy taśmach może pojawić się także reakcja alergiczna (zwłaszcza reakcja skórna w miejscu mocowania elektrod).
